داشتن هدف و انگیزه دنیایی در کنار انگیزه ها و اهداف اخروی

 

آيا انسان مى تواند هم هدف الهى داشته باشد و هم هدف مادى و وابسته به پول نيز باشد؟

بله، انسان موجود تك بعدى نيست، انسان داراى ابعاد مادى و معنوى است و هنگامى در زندگى خود موفق خواهد بود كه براى تمامى ابعاد آن برنامه و هدف داشته باشد.

به صورت مفصلتر مى توان گفت: زندگى يعنى حركت تكاملى و هر انسان در زندگى خود مى تواند چهار نوع حركت داشته باشد، حركت طبيعى و مادى، حركت اجتماعى، حركت عقلانى، حركت عرفانى و الهى.

موفقيت واقعى يك انسان در زندگى اين جهانى در گرو اين معنا است كه تمامى استعداد هاى خويش را در هر چهار زمينه زندگى شكوفا كند و اين نمى شود، مگر اينكه همه ابعاد وجودى خود و انواع حركت تكاملى را بشناسد و براى رسيدن به اهدافى در هر چهار عرصه، برنامه ريزى و تلاش كند.

اگر به زندگى بزرگان دينى و به خصوص انبيا و اولياى الهى بنگريد، آنان هم براى تامين معيشت و خانواده خود تلاش فراوان مى كردند و هم برنامه هاى معنوى و عبادى و علمى فراوانى داشتند و با راهنمايى و هدايت خلق به مسايل جامعه و امت خود اهميت مى دادند. تمامى اين ابعاد و حركت ها در زندگى تك تك ايشان مشاهده مى شود.

انسان موجودى كمال طلب است و رسيدن به كمال در وجود او هنگامى تحقق مى يابد كه براى تمامى اهداف مادى و معنوى برنامه داشته باشد و در تمامى عرصه ها تلاش كند و شخصيت خود را به رشد متوازن و متناسب برساند.

اسلام و قرآن كريم هم به تمامى ابعاد زندگى انسان پرداخته و براى هر عرصه اى دستور العمل و هدايت دارد. چيزى كه در اسلام مورد مذمت قرار دارد، دنيا طلبى و مادى گرايى است و اين بدين معنا است كه انسان تنها به معيشت مادى خود بيانديشد و حركت هاى معنوى خود و خداى متعال را فراموش كند. و لا تكونوا كالذين نسوا الله فانساهم انفسهم اولئك هم الفاسقون (19 حشر) اين حالت به قول قرآن كريم باعث خود فراموشى و انحراف كلى از مسير سعادت و كمال است.

در پول و امكانات مادى دو نوع پتانسيل نهفته است، هم مى تواند در جهت استفاده بهينه براى تامين معيشت و زمينه سازى براى سلوك و تقويت بعد معنوى به كار گرفته شود و هم اگر دقت نشود، مى تواند زمينه گمراهى و دنيا طلبى شود.

بنابراين به طور كلى مى توان گفت: انسان در زندگى خود بايد دو نوع اهداف را مشخص كند، يكى اهداف دنيوى و مادى و ديگرى اهداف معنوى. در اهداف دنيوى خود، آينده زندگى خويش را ترسيم كنيد به طورى كه شغل و درآمد مادى و امكانات رفاهى و ساير جهات آن صد در صد متناسب با استعداد، توان و علاقه شخصى شما باشد. در هدف معنوى نيز فعلاً مقصود اصلى خود را انجام واجبات و ترك محرمات قرار دهيد. جهت دست يافتن به اهداف دنيوى امور ذيل را مراعات كنيد: 1- استعدادهاى خود را كشف كنيد و دريابيد كه با فعاليت در چه زمينه‏اى، موفق‏تر خواهيد بود؟ فعاليت‏هاى علمى، تجارى يا صنعتى؟ 2- واقع‏بين باشيد و خود را به دست اوهام و خيالات و آرزوهاى دست نايافتنى نسپاريد. 3- اعتماد به نفس داشته باشيد و باور كنيد كه خواستن توانستن است، مشروط به اين كه در تشخيص علاقه و استعداد اشتباه نكرده باشيد. 4- اراده خود را تقويت كنيد. 5- تا حد امكان از الگوى مناسب استفاده كنيد. 6- در مسير رسيدن به هدف خود خطرپذير بوده و بدانيد هميشه آنچه كه مى‏خواهيم نخواهد شد. پس نبايد در مقابل ناكامى‏ها مأيوس شويد، بلكه بايد هر شكست را پُلى جهت رسيدن به هدف خود تلقى كنيد. 7- توكل به خدا و درخواست كمك از وى را فراموش نكنيد و نيز پُر توقع نبوده، راضى به رضاى او باشيد.

براى دست يافتن به اهداف معنوى نيز علاوه بر رعايت تمام شيوه‏هاى ياد شده، رعايت نكات زير نيز ضرورى است: 1- راجع به خداوند زياد مطالعه و فكر كنيد. 2- سير مطالعات اسلامى داشته باشيد و همچنين حالات و زندگى‏نامه علما و عرفا را بخوانيد. 3- خود را در معرض نسيم‏هاى هدايت خداوند قرار دهيد به عنوان مثال سعى كنيد اهل نماز جماعت و مسجد و شركت در مراسم مذهبى باشيد. 4- در ترك گناه و خودسازى قدم به قدم پيش رويد و از تصميم‏هاى دفعى و بسيار بزرگ پرهيز كنيد. \پرسمان.