ختم سوره یس نخودکی
در فرهنگ اسلامى عدد چهل (اربعين) جايگاه ويژه اى دارد. چله نشينى براى رفع حاجات، حفظ كردن چهل حديث، اخلاص چهل صباح، كمال عقل در چهل سالگى، دعا براى چهل مؤمن، از اين نمونه هاست.
ختم سوره یس نخودکی
آقای انتظام کاشمری واعظ نقل میکرد که:به خدمت حاج شیخ حسنعلی نخودکی اصفهانی عرض کردم: دستوری مرحمت فرما که توفیق تهجّد یابم و گشایشی در کارم حاصل شود. فرمودند: هر صبح، از تلاوت قرآن مجید مخصوصاًًً (سوره یس) غفلت منما، انشاءالله توفیق حاصل خواهد شد. به کاشمر بازگشتم و هر بامداد، در حین راه رفتن، به قرائت سوره یاسین مداومت میکردم، اما نتیجهای به دست نمیآمد. سال دیگر در ایام عید به مشهد مشرف شدم و در یک شب بارانی به دنبال کاری به خانه یکی از علماء شهر رفتم، چون در آن شب آقا را نیافتم، دست خالی بیرون آمدم و اندیشیدم: خوب است به خدمت حاج شیخ حسنعلی شرفیاب شوم و ازعدم حصول نتیجه او را آگاهی دهم. با این فکر به منزل حاج شیخ آمدم، دیدم که جماعتی در اطاقند و در بسته است و ایشان، مشغول گفتار و موعظه هستند… از این رو پشت در نشستم. .. در همین زمان، ناگاه شنیدم که مرحوم حاج شیخ موضوع فرمایشات خود را تغییر دادند و فرمودند: «برخی از من دعای توفیق سحری و گشایش امور میخواهند، دستور میدهم که قرآن تلاوت کنند، لیکن به جای آنکه رو به قبله و در حال توجه به قرائت پردازند، در حال راه رفتن، سوره یاسین میخوانند و بعد به قصد گله میآیند که از دستور من حاصلی نگرفتهاند!
تازه در شب بارانی ابتدا، به منظور انجام کار دنیایی خود، به در خانه دیگران میروند و چون به مقصد نمیرسند، به فکر آخرت افتاده، سری هم به منزل من میزنند؛ اینکه شرط انصاف نیست، خوب است بروند و هر بامداد رو به قبله با توجه و تدبر و نه با لقلقه لسان، به تلاوت کلامالله پردازند آنگاه اگر مقصودشان حاصل نشد گلهمند گردند.
* مقدادی اصفهانی. علی. نشان از بینشانها. ج ا، ص 74.
روايات متعددى در فضيلت سوره يس رسيده است وآثار فراوانى براى قرائت اين سوره ذكر گرديده، لكن عدد معين چهل بار، نديديم. بديهى است خواندن اين سوره با قصد خاص، به تعداد چهل بار مفيد است و در بر آمدن حاجتها مؤثر. جهت اطلاع بيشتر به بحار الانوار ج 92 ص 288 ومفاتيح الجنان، فضيلت سوره يس رجوع نمائيد.
در فرهنگ اسلامى عدد چهل (اربعين) جايگاه ويژه اى دارد. چله نشينى براى رفع حاجات، حفظ كردن چهل حديث، اخلاص چهل صباح، كمال عقل در چهل سالگى، دعا براى چهل مؤمن، از اين نمونه هاست.
به عدد چهل در روايات توجه و عنايت خاصى شده است. در قرآن كريم مدت خلوت حضرت موسى (ع) را در كوه طور با خداوند چهل روز ذكر مى كند: «و واعدنا موسى ثلاثين ليله و اتممناها بعشرفتم ميقات ربه اربعين ليله»(1)
در روايات آمده است: «من خلص لله اربعين يوما فجر الله ينابيع الحكمه من قلبه على لسانه »
هر كس خود را چهل روز براى خداوند خالص و پاك گرداند، خداوند چشمه هاى حكمت را از قلبش بر زبانش جارى مى سازد(2) و نيز در حديثى ديگر مى فرمايد:
«هر كس براى نفع امت من چهل حديث حفظ كند، خداوند او را در روز حساب فقيه و دانشمند بر مى انگيزد»(3) (خصال، ص 545))
و خداوند در قرآن كريم در اين باره مى فرمايد: «حتى اذا بلغ اشده و بلغ اربعين سنه قال رب اوزعنى ان اشكر نعمتك التى انعمت على»(4).
در روايت آمده است: «من قدم اربعين من المؤمنين ثم دعا استجب له هر كس چهل مؤمن را جلو خود قرار دهد و سپس دعا نمايد، دعاى او مستجاب مى گردد»(5)
در روايت داريم كه در جريان تولد حضرت زهراى مرضيه (س) به امر الهى جبرئيل (ع) بر پيامبر (ص) نازل گرديد و به ايشان گفت: چهل روز از حضرت خديجه (س) كناره گيرد. حضرت در اين مدت روزها روزه دار و شب ها مشغول عبادت بودند تا زمينه براى پيدايش و تولد حضرت فاطمه (س) فراهم گردد.
همچنين همان طور درمورد برخى از ادعيه بر چهل مرتبه خواندن آن تاكيد شده است. اما خصوصيت عدد چهل و اسرار نهفته در اين عدد چيست، براى ما روشن نيست. البته چه بسا با توجه به ويژگى هاى انسان، تكرار ((چهل بار)) موجب يك ملكه ى معنوى و تعميق يك رفتار پسنديده و قابليت نزول فيض خاص خداوند مى شود.
تاثير عدد چهل در خودسازى
يكى از كاربردهاى مهم عدد چهل در چله نشينى و خودسازى است. منظور از چله و چله نشينى، آن است كه انسان چهل روز با مراقبت و مواظبت به ياد حق و ذكر و عبادت و توجه به او مشغول باشد و امور غير ضرورى و غير لازم را كه باعث پراكندگى خاطر و تفرقه فكر مى گردد و در حد امكان ترك نمايد و همه انديشه و فكرش خداوند و ياد او و اطاعت او باشد به عدد چهل در روايات توجه و عنايت خاصى شده است. در قرآن كريم مدت خلوت حضرت موسى (ع) را در كوه طور با خداوند چهل روز ذكر مى كند: «و واعدنا موسى ثلاثين ليله و اتممناها بعشرفتم ميقات ربه اربعين ليله»(6)
در روايات آمده است: «من خلص لله اربعين يوما فجر الله ينابيع الحكمه من قلبه على لسانه هر كس خود را چهل روز براى خداوند خالص و پاك گرداند، خداوند چشمه هاى حكمت را از قلبش بر زبانش جارى مى سازد(7)
انسان در چهل سالگى به كمال عقل مى رسد: «اذا بلغ اربعين سنه فقد بلغ منتهاه»(8)
و خداوند در قرآن كريم در اين باره مى فرمايد: «حتى اذا بلغ اشده و بلغ اربعين سنه قال رب اوزعنى ان اشكر نعمتك التى انعمت على»(9).
در روايت آمده است: «من قدم اربعين من المؤمنين ثم دعا استجب له هر كس چهل مؤمن را جلو خود قرار دهد و سپس دعا نمايد، دعاى او مستجاب مى گردد»(10)
چله نشينى به اين معناست كه انسان در مدت چهل روز كمال مراقبت و توجه به خداوند را داشته باشد و سعى بليغ در ترك گناهان و دورى از محرمات الهى داشته باشد و در اين مدت با ياد الهى وذكر او و عبادت خالصانه شبستان وجودش را از نور و صفا لبريز سازد و زمينه تابش انوار الهى و درخشش آفتاب فطرت را در درون خويش فراهم آورد.
در روايت داريم كه در جريان تولد حضرت زهراى مرضيه (س) به امر الهى جبرئيل (ع) بر پيامبر (ص) نازل گرديد و به ايشان گفت: چهل روز از حضرت خديجه (س) كناره گيرد.
حضرت در اين مدت روزها روزه دار و شب ها مشغول عبادت بودند تا زمينه براى پيدايش و تولد حضرت فاطمه (س) فراهم گردد. آثار چله نشينى بستگى كامل به زمينه هاى موجود در انسان و اراده و توجه و همت و اخلاص او دارد كه به حسب افراد از شدت و ضعف برخوردار است ولى به هر حال در اين مدت، قلب انسان نورانى و با صفا مى گردد و مطالب ظريف و عالى معنوى و معارف دين را بهتر و عميقتر مى فهمد و درك مى كند و زمينه براى عروج معنوى و تعالى روح انسان فراهم مى گردد. البته انسان بايد توجه داشته باشد كه به دام انسان هاى فريبكار و بى بهره از معنويت كه ادعاى معنويت و درويشى دارند ولى هيچ نصيبى از صفا و معنويت ندارند گرفتار نشود و نيز از زياده روى و فشار بى مورد و عبادات سنگين و روزه هاى پى در پى خوددارى كرد و بهتر اين است برنامه با راهنمايى انسانى راه رفته و پخته و قابل اعتماد صورت گيرد تا در اين راه دچار افراط و تفريط نگردد و بار زيادى بر نفس خود بار نكند.
تذكر اين نكته لازم است كه معناى چله نشينى بريدن از مردم و شانه خالى كردن از مسؤوليت هاى اجتماعى و شرعى و انسانى نمى باشد و مهم اين است كه انسان در ميان اجتماع باشد و از خود مواظبت و مراقبت نمايد و بر خود مسلط باشد چون گاهى خدمت به مردم و گشودن گرهى از كار آنها و گرفتن دست انسانى درمانده و بيچاره اثرش از ده ها چله نشينى بيشتر و عميقتر است.
در راه بندگى خدا هيچ عنصرى مانند عمل به واجبات الهى و دورى از محرمات نقش آفرين نمى باشد و در سلوك راه بندگى نماز و توجه به آن و اهميت دادن به آن نقش ويژه اى دارد.
(1) (اعراف، آيه 142).
000 (2) (عيون اخبار الرضا (ع)، ج 2، ص 85).
000 (3) (ميزان الحكمه ج 4، ص 1931). انسان در چهل سالگى به كمال عقل مى رسد: «اذا بلغ اربعين سنه فقد بلغ منتهاه»
000 (4) (احقاف، آيه 15)
000 (5) (عده الداعى، 128).
000 (6) (اعراف، آيه 142).
000 (7) (عيون اخبار الرضا (ع)، ج 2، ص 85).
000 (8) (خصال، ص 545)
000 (9) (احقاف، آيه 15)
000 (10) (عده الداعى، 128).
پرسمان/