حضرت آیت الله خامنه ای بر اساس چه ویژگی هایی به عنوان رهبر انتخاب شدند
فهرست این نوشتار:
عملكرد خبرگان رهبرى در انتخاب مقام معظم رهبرى، براساس احراز دقيق و كامل شرايط و صلاحيت هاى مذكور در آموزه هاى اسلامى و اصل پنجم و اصل يكصدونهم قانوناساسى، صورت پذيرفت. در اينجا به صورت خلاصه به پارهاى از ويژگىها و صلاحيتهاى حضرت آيه اللَّه خامنهاى براى احراز منصب رهبرى نظام، كه مد نظر خبرگان رهبرى در شناسايى و معرفى ايشان به عنوان ولىفقيه جامعالشرايط و شايستهترين فرد براى رهبرى بود، اشاره مىشود:
يك. صلاحيت علمى
يكم. تأييد اجتهاد از سوى مراجع بزرگوار:
اجتهاد آيه اللَّه خامنه اى از سوى بسيارى از مراجع و بزرگان- از جمله حضرت امام (رحمه الله)- از قبل تصديق شده بوده است. چنانكه حضرت امام (رحمه الله) بارها صلاحيتها و صفات والاى شخصيت ايشان را در تعابيرى مختلف بيان كرده بودند و مى فرمايند: «… جناب عالى را يكى از بازوهاى تواناى جمهورى اسلامى مىدانم و شما را چون برادرى، كه آشنا به مسائل فقه و متعهد به آن هستيد و از مبانى فقه مربوط به ولايت مطلقه فقيه جداً جانبدارى مىكنيد، مىدانم و در بين دوستان و متعهدان به اسلام و مبانى اسلامى، از جمله افراد نادرى هستيد كه چون خورشيد، روشنى مى دهيد»(1).
و آيه اللَّه فاضل لنكرانى، از مراجع عظام تقليد نيز مىفرمايد: «بنده به عنوان كسى كه هم عضو مجلس خبرگان هستم و هم اين كه آشنايى با آيه اللَّه خامنه اى دارم، عرض مى كنم كه ايشان اهل نظر و اهل اجتهاد هستند… به نظر من ايشان يك فقيه و يك مجتهد است»(2).
دوّم. تأييد جامعه مدرسين:
همه رسالههاى عمليه نوشتهاند كه اگر دو نفر عادل خبره به اجتهاد كسى شهادت دهند، اجتهاد او قابل قبول است اين در حالى است كه جامعه مدرسين حوزه علميه قم- كه مركب از دهها مجتهد مطلق و چندين مرجع تقليد است- ايشان را به مرجعيت پذيرفتند. همچنين در اساسنامه جامعه مدرسين آمده است: چيزى به عنوان نظر آن جامعه معتبر است كه حداقل شانزده تن از اعضا آن را امضا كرده باشند. بنابراين اعلاميه جامعه مدرسينبه اين معنا است كه حداقل شانزده تن از مجتهدان و خبرگان در فقه، ايشان را مرجع مىدانند.
سوّم. درس خارج مقام معظم رهبرى:
شركت بسيارى از فضلاى حوزه در درس خارج ايشان در حالى كه همگى به وزانت علمى ايشان شهادت مى دهند دليل بر بنيه علمى نيرومند و ملكه اجتهاد ايشان است. اين توان علمى سابق بر رهبرى و حتى رياست جمهورى ايشان است نه اينكه ايشان پس از رهبرى، درس خوانده و به اين رتبه از دانش رسيده باشند(3).
دو. صلاحيت اخلاقى (عدالت و تقواى لازم)
صلاحيت اخلاقى مقام معظم رهبرى نيز از امورى است كه در رفتار و عملكردهاى فردى و اجتماعى ايشان- از زمان كودكى، جوانى و مبارزات سياسى- و نيز مسؤوليت هاى متعددى كه در بعد از انقلاب در شرايط حساس داشته اند به روشنى قابل اثبات بوده و تمام اشخاصى كه از نزديك با معظمله در ارتباط اند، گواه بر اين مدعا هستند.
چنانكه آيه اللَّه العظمى بهاءالدينى (رحمهالله) از علما و عرفاى بزرگ معاصر مى فرمايند: «… از همان زمان، رهبرى را در آقاى خامنه اى مى ديدم، چرا كه ايشان ذخيره الهى براى بعد از امام بوده است. بايد او را در اهدافش يارى كنيم. بايد توجه داشته باشيم كه مخالفت با ولايت فقيه، كار سادهاى نيست»(4).
سه. توانايى هاى شخصى
در بند سوم اصل يكصد و نهم «بينش صحيح سياسى و اجتماعى، تدبير، شجاعت، مديريت و قدرت كافى براى رهبرى» از جمله شرايط و صفات رهبر دانسته شده است.
يكم.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
مقصود از «بينش صحيح سياسى و اجتماعى» آن است كه رهبر، آن چنان از مسائل و موضوعات و قضاياى سياسى آگاه باشد كه بر آن اساس، هم قادر به اداره امور جامعه باشد و هم در جهت گيرى هاى ظريف بينالمللى، تصميمات بجا، شايسته و مفيد به حال جامعه اتخاذ كند.
دوّم.
«مديريت و تدبير» عبارت از مجموعه استعدادهايى است كه در شرايط خاص، در رهبرى بارز و ظاهر مىشود و او را در اجراى وظايف سنگين خود يارى مىكند. كشف اين استعدادها از جمله مواردى است كه در تعيين رهبر، به يقين بايد مورد توجه خاص قرار گيرد.
سوّم.
«قدرت و شجاعت» نيز از جمله شرايطى است كه يا از برجستگىهاى علمى و اخلاقى ناشى مىشود و يا آنكه در زمره استعدادهاى درونى رهبر به شمار مىرود. به هر حال مقام شامخ رهبرى چنين مراتبى را مىطلبد و به هنگام تعيين و انتخاب رهبرى، بايد به اين موضوع توجه جدّى داشت.
مقام معظم رهبرى تاكنون توانايى هاى فوقالعادهاى در راستاى رهبرى و مديريت جامعه، خصوصاً در مواقع بحرانى و سرنوشتساز، از خود بروز دادهاند. از ديگر سو ايشان از بينش صحيح سياسى و اجتماعى و قدرت و شجاعت بالايى برخوردار مىباشند. اين مهم با مرورى بر سوابق و فعاليتهاى فرهنگى، سياسى و مبارزاتى ايشان در قبل از انقلاب، و همچنين، پيشينه مديريتى و سوابق درخشان ايشان در شوراى انقلاب، مجلس خبرگان رهبرى، مجلس شوراى اسلامى، دوران رياست جمهورى، سختترين شرايط ناشى از جنگ و محاصره هاى بينالمللى، بيش از يك دهه رهبرى نظام و با موفقيت بيرون آمدن از فراز و نشيب ها و مشكلات متعدد داخلى و بينالمللى، به خوبى قابل اثبات است و مبين كارآمدى، شجاعت، صلابت در سخن و پايدارى در هدف، تدبير و مديريت تواناى ايشان در مسؤوليتهاى خطير مىباشد(5).
آخرين مرحله اى كه شايسته است مورد توجه قرار گيرد، انتخاب قانونى ايشان از سوى خبرگان رهبرى است. اين انگاره خود متأثر از دو عامل است كه هر كدام به تنهايى، مهم ترين دليل بر شايستگى ايشان براى رهبرى نظام اسلامى است:
1 دارا بودن شرايط لازم براى رهبرى در حضرت آيه اللَّه خامنه اى و احراز اين شرايط از سوى خبرگان، به عنوان بهترين و شايسته ترين فردى كه قدرت و توانايى رهبرى نظام را دارد. اين مسئله از سوى اكثريت قاطع اعضاى مجلس خبرگان تأييد شد.
2 تأكيد امام خمينى (رحمه الله) بر شايستگى آيه اللَّه خامنه اى براى رهبرى نظام حضرت امام در موارد متعددى به شايستگى ايشان تصريح كردهاند. حجتالاسلام و المسلمين هاشمى رفسنجانى در مجلس خبرگان رهبرى در سال 68 در حضور شاهدان اين قضيه را نقل كرد: در قضاياى مهدى هاشمى همراه با آقايان خامنه اى، موسوى اردبيلى و ميرحسين موسوى خدمت امام (رحمه الله) رسيديم و سيد احمد خمينى نيز حضور داشت، در آنجا به امام گفتيم: شما با اقدامات خود ما را درباره رهبرى آينده در بنبست قرار مىدهيد. امام با اشاره به آقاى خامنهاى فرمود: «در ميان شما كسى است كه شايسته رهبرى است و شما در بن بست قرار نخواهيد گرفت». مرحوم حجتالاسلام سيداحمد خمينى (رحمه الله) نيز نقل نموده كه امام راحل فرمود:
«آقاى خامنه اى شايسته رهبرى است» و همچنين ايشان خطاب به مقام معظم رهبرى مى گويند:
«حضرت امام بارها از جناب عالى به عنوان مجتهدى مسلم و بهترين فرد براى رهبرى نام بردند»(6).
تبريك و تمجيد علما و شخصيتها
پس از اين انتخاب، مراجع بزرگوار تقليد، علما و شخصيتهاى مذهبى، سياسى، فرهنگى و…، هر يك در پيامها، سخنرانىها، مصاحبه ها، باتمجيد فراوان از اين انتخاب، آن را «هدايتى الهى»، «انتخابى شايسته»، «مايه دلگرمى و اميدوارى ملت ايران و يأس دشمنان» شمرده، از ايشان با عنوان «شخصيتى ممتاز»، «واجد همه شرايط رهبرى» و «صالحترين فرد براى اين منصب» نام بردند(7).
به عنوان نمونه آيه اللَّه العظمى اراكى (رحمه الله) در پيامىبه مقام معظم رهبرى فرمودند: «انتخاب شايسته حضرت عالى به مقام رهبرى جمهورى اسلامى ايران، مايه دلگرمى و اميدوارى ملت قهرمان ايران است»(8).
و آيه اللَّه العظمى گلپايگانى (رحمه الله) در بخشى از پيام خود خطاب به ايشان چنين مى نگارد: «از خداوند متعال مسألت دارم كه تأييدات خود را بر شما در منصب حساس رهبرى جمهورى اسلامى ايران مستدام بدارد»(9)
و آيه اللَّه يوسف صانعى نيز چنين بيان مى نمايد: «آيه اللَّه خامنه اى، نه تنها مجتهد مسلّم مى باشد، بلكه فقيه جامع الشرايط واجب الاتباع مى باشد»(10).
و آيه اللَّه العظمى ميرزا هاشم آملى نيز چنين بيان داشت: «انتخاب شايسته شما از سوى مجلس خبرگان، موجب اميد و آرامش گرديد چرا كه شما شخصيتى متفكر، عارف به اسلام و صاحب درايت و تدبير هستيد»(11).
(1) صحيفه نور، ج 20، ص. 173
(2) روزنامه رسالت 68/ 3/ 22 و جهت آشنايى بيشتر با ساير ديدگاهها ر. ك: زندگينامه مقام معظم رهبرى، مؤسسه فرهنگى قدر ولايت، ص. 242
(3) به عنوان نمونه، ر. ك: سخنان آيت اللَّه فاضل لنكرانى، پيشين زندگينامه مقام معظم رهبرى، پيشين.
(4) آيت بصيرت، ص. 131
(5) احمد جنتى، نشريه دانشگاه امير كبير، ويژه مجلس خبرگان دوره سوم، ص 38 حسن صدرى مازندرانى، حكايتنامه سلاله زهرا (سلامالله عليها)، قم: مشهور،. 1381
(6) روزنامه رسالت. 1368/ 3/ 16
(7) پرسشها و پاسخهايى درباره مجلس خبرگان رهبرى، پيشين.
(8) روزنامه جمهورى اسلامى. 68/ 3/ 22
(9) على مؤمن، قياده آيهاللَّه الخامنهاى، ص. 91
(10) حكايتنامه سلاله زهرا (سلامالله عليها)، ص. 225
(11) قياده آيهاللَّه الخامنهاى، پيشين، ص. 92