وبگاه پاسخگویی به سوالات دینی هدانا

امکان شناخت صفات خدا

0

امکان شناخت صفات خدا

 

آيا انسان هاى كامل توانسته اند خدا را به طور كامل بشناسند

 

شناخت خدا مراتبى دارد كه با ذكر اجمالى هر مرتبه، نسبت انسان كامل به هر مرتبه نيز ذكر مى شود.

1 شناخت خدا در آيينه ى مخلوقات كه از آن تعبير مى شود به شناخت آفاقى. براهينى چون برهان نظم، برهان حركت و برهان حدوث از نمودهاى چنين شناختى هستند. برهان امكان و وجوب نيز در همين راستا قرار دارد لكن در سطحى بسيار بالاتر از براهين پيش گفته. اين حدّ از شناخت خدا براى اكثر انسانها ممكن است ولى انسان كامل منزّه از چنين شناختى است چون اين حدّ از شناخت براى او نقص محسوب مى شود. البته انسان كامل در مقام بيان و تبليغ براى ديگران از اين راهها نيز استفاده مى كند.

2 مرتبه ى بالاتر شناخت خدا، شناخت او در آيينه ى نفس است كه شناختى حضورى است و از آن تعبير مى شود به شناخت انفسى. در اين گونه شناخت، انسان يك به يك، كمالات مراتب هستى را اكتساب نموده و محيط بر مخلوقات مى شود. اين شناخت نيز بسته به درجات اهل معرفت و ميزان احاطه ى وجودى آنها، داراى مراتب فراوانى است. اوج اين معرفت آنجاست كه انسان احاطه ى وجودى بر تمام مخلوقات پيدا كرده از هر قيد و حدّى رهيده به محضر وجود محض راه يافته، خدا را به عنوان وجود محض و نامحدود مى شناسد. هر كس به اين مرتبه از شناخت نائل گردد انسان كامل ناميده مى شود. البته درك محضر وجود محض، بسته به افراد متفاوت است لذا انسان كامل بودن نيز مراتبى دارد و آنكه در اعلى حدّ ممكن با وجود محض آشنا گشته با او متّحد گردد، وجه الله اتمّ و خليفه الله اعظم خواهد بود كه طبق روايات، مصداق آن نيست مگر چهارده معصوم (ع).

3 فراتر از اين نيز براى انسانهاى كامل معرفتى حاصل است در مقام اسماء و صفات الهى. چون وجود محضى كه ذكرش گذشت ذات خدا نيست بلكه فيض عامّ خدا و اسم اعظم فعلى او و امّ الكتاب و مشيّت مطلقه است. از اين حقيقت نامحدود، تعبير به واجب الوجود ظلّى و حقّ مخلوق نيز مى شود. لذا فراتر از اين مقام نيز مقاماتى است كه مقام اسماء گفته مى شوند.

در مقام اسماء الله نيز مقامات انسانهاى كامل متفاوت است اوّلاً برخى متّحد با تعدادى از اسماء اند و برخى متّحد با جميع اسماء و ثانياً متّحدين با جميع اسماء نيز در شدّت اتّحادشان تفاوت دارند. و روشن است كه چهارده معصوم (ع) در اين مقام نيز امام همگان مى باشند.

4 فراتر از مقام اسماء كه اوج آن مقام واحديّت مى باشد، مقام احديّت جمعى است كه اوج آن نيز اختصاص به اهل بيت (ع) دارد اين مقام را مقام «قاب قوسين» نيز مى خوانند. فراتر از اين مقام نيز احديّت جمع الجمعى است كه مقام ويژه ى اين بزرگواران مى باشد. از مقام احديّت جمعى با عنوان مقام «او ادنى» نيز ياد مى شود كه از آيه ى نهم سوره نجم اخذ شده است كه «فَكانَ قابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنى». اين مقام را به تبعيّت از حديث امام صادق (ع) حجاب ذات نيز گفته اند حضرتش فرمودند: «بِنَا عُبِدَ اللَّهُ وَ بِنَا عُرِفَ اللَّهُ وَ بِنَا وُحِّدَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ مُحَمَّدٌ حِجَابُ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى» (الكافى، ج 1، ص 145).

5 امّا فراتر از احديّت جمع الجمعى كه كنه ذات حقّ تعالى است معروف احدى نيست و هيچ كس را در آن راه نباشد. در آن مقام نه اسم و صفتى مطرح است نه حكمى حتّى از همين گفتارها نيز منزّه است بلكه از همين منزّه بودن نيز منزّه است. حتّى كنه ذات را موجود هم نتوان گفت چرا كه «الموجود» نيز اسمى از اسماء اوست. \پرسمان.

نظر مخاطبان درباره این مطلب:

دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط سایت هدانا منتشر خواهد شد.

با توجه به حجم سوالات، به سوالات تکراری پاسخ داده نمی شود لطفا در سایت «سرچ» کنید.