احكام متفرقه نماز مسافر مطابق با نظر مقام معظم رهبري

در بخش احكام مسافر مهمترين مسائل را مطرح كرديم، در اينجا قصد داريم برخي از احكام متفرقه مرتبط با اين بحث را بيان نماييم.

 

 

منظور از تخيير : مسافريني كه كمتر از ده روز در مكانهايي مانند مكه، مدينه، كربلا و مسجد كوفه، مي مانند اختيار دارند كه نمازشان را تمام و يا شكسته بخوانند. لازم به ذكر است حكم تخيير اختصاص به نماز دارد و روزه را شامل نمي شود. البته با شرايطي كه در ادامه ذكر مي شود.

 

نماز و روزه در اماکن تخيير

محدوده اماکن تخيير نماز
س154. محدوده حريم اماكن تخيير (مكه، مدينه، كربلا، كوفه) كه مسافر مى‌تواند در آنها نماز را كامل بخواند چه‌قدر است؟ مشخص بفرماييد.
ج) در تمام دو شهر مكّه معظمه و مدينه منوّره فعلى و همچنين در مسجد كوفه و حائر حسينى حكم تخيير بين قصر و اتمام براى مسافر جارى است.

 

س155. نماز مسافر در حرم امام حسين(ع) در چه محدوده مخير بين قصر و اتمام است؟
ج) تمام روضه شريفه داخل حرم را كه از طرف بالاى سر و پايين پا منتهى به پنجره‌ها و درها و رواق مى‌شود از طرف پشت سر تا مسجد امتداد دارد، شامل مى‌شود.

س156. حکم نماز در کربلا (داخل صحن شريف) از نظر شکسته يا کامل خواندن چيست؟
ج) نماز داخل صحن شريف براى مسافر شکسته است.

 

روزه در اماكن چهارگانه
س157. در اماکنى که نمازگزار بين کامل و شکسته خواندن نماز مخيّر است همچون مسجدالحرام و مسجدالنبى(ص) وحائر حسينى(ع) و مسجد كوفه، اگر کسى کمتر از ده روز بماند، آيا بدون قصد ده روز جايز است روزه بگيرد؟
ج) حکم تخيير در اماکن چهارگانه اختصاص به نماز دارد؛ و روزه‌ى مسافرى که قصد اقامت ده روز نکرده، صحيح نيست.

س158. آيا در مدت پنج يا شش روزى که در مکّه هستم مى‌توانم روزه بگيرم؟ حکم آن در مدينه چيست؟
ج) اقوى عدم جواز روزه مستحبّى در سفر است، مگر در موارد معيّن، که از جمله آن سه روز روزه گرفتن براى برآورده‌ شدن حاجت در مدينه است؛ و احتياط مستحب آن است که در روزهاى چهارشنبه و پنجشنبه و جمعه روزه بگيرد؛ و مادامى که قصد اقامت ده روز نکرده باشد، روزه ماه رمضان صحيح نيست.

 

احكام تخيير
س159. در اماکنى که بين شکسته و کامل خواندن نماز مخيّرند، آيا بهتر است که مکلّف نمازش را شکسته بخواند يا کامل؟
ج) تمام خواندن، افضل است.

س160. آيا به نظر حضرتعالى تخيير در اماكن اربعه ابتدايى است يا استمرارى؟
ج) استمرارى است.

س161. کسى که در اماکن تخيير نماز چهار رکعتى از او فوت شده، بنابر قاعده «هرطور فوت شده قضا کن» آيا بين شکسته يا کامل قضا کردن مخيّر است؛ يا واجب است به‌صورت شکسته قضا کند؟
ج) اگر قضاى آن را در اماکن تخيير به‌جا آورد، بين شکسته و کامل خواندن مخيّر است؛ ولى در غير اماکن تخيير، احتياط واجب آن است که شکسته قضا کند. منبع سايت آيت الله خامنه اي.

 

محدوده اماکن تخيير نماز
س: محدوده حريم اماكن تخيير (مكه، مدينه، كربلا، كوفه) كه مسافر مى‌تواند در آنها نماز را كامل بخواند چقدر است، مشخص بفرماييد.
ج) در تمام دو شهر مكّه معظمه و مدينه منوّره فعلى و همچنين در مسجد كوفه حكم تخيير بين قصر و اتمام براى مسافر جارى است، ولى در كربلا احوط اقتصار بر خصوص محوطه حائر است. لينك منبع.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

کيفيت نماز و روزه در سفر

احكام نماز مسافر
س86. آيا در زمان حاضر که مسافرت‌ها به راحتى قابل انجام است نماز مسافر شکسته است؟
ج) در حکم مذکور تفاوتى ميان عصر حاضر و زمان گذشته نيست.

س87. اگر به يک منطقه دورى ـ که تقريباً يک ساعت راه باشد ـ برويم، آيا بايد نمازمان را شکسته بخوانيم يا به‌صورت عادى و كامل؟
ج) با پيمودن مسافت شرعى، در وجوب شكسته خواندن نماز فرقى نيست که مدت سفر کوتاه باشد يا طولانى، و فرقى نيست که يک روز يا بيشتر در مقصد بماند و يا همان ساعت برگردد.

س88. کسى که به جايى مسافرت کرده و نمى‏‌داند چه مقدار در آن‌جا خواهد ماند، ده روز يا کمتر، چگونه بايد نماز بخواند؟
ج) وظيفه شخص مردد تا سى روز قصر است و از آن به بعد بايد نمازش را تمام بخواند، هرچند در همان روز بخواهد برگردد.

س89. اگر فردى در سفر باشد و نماز خود را سر وقت شكسته بخواند و قبل از وقت قضا شدن همان نماز به وطن خود بازگردد آيا دوباره بايد نمازش را اعاده كند؟
ج) لازم نيست که اعاده کند.

س90. اگر به شهرى غير از شهر خودم مسافرت کنم که به مقدار مسافت شرعى هست و زمان نماز هم فرا برسد كه بايد نماز را شکسته بخوانم، ولى من نمازم را آن‌جا نخوانم و به شهرم برگردم. آيا بايد نماز را  ـ در شهر خودم ـ شکسته بخوانم يا تمام؟ 
ج) ملاک، وقت اداى نماز است نه وقت وجوب آن؛ البته مادامى که وقت نماز باقى باشد.

س91. اگر کسى در مكانى كه از محل سکونتش به مقدار مسافت شرعى فاصله دارد، به‌خاطر جهل به مسأله يا فراموشى آن نمازش را تمام بخواند و موقعى که به محل سکونتش برگردد متوجه شود، نمازى که خوانده چه حکمى دارد؟
ج) در صورت جهل به موضوع يا جهل به خصوصيات حکم، احتياط اين است که نمازش را اعاده کند، چه در وقت نماز يادش بيايد و چه خارج از آن؛ برخلاف موردى که جاهل به اصل حکم بوده (و اصلاً مسأله را نمى دانسته) که در اين صورت اعاده در وقت هم واجب نيست تا چه رسد به قضاى آن؛ و در صورتى که فراموش کرده که در سفر است، اگر وقت باقى است؛ بايد نمازش را اعاده کند و اگر در خارج از وقت يادش آمد، قضا واجب نيست.

س92. اگر مکلف نماز مغرب و عشا را در سفر تا بعد از نصف شب نخواند، چنانچه در همان شب تا قبل از فجر (اذان صبح) به وطنش بازگردد، آيا بايد آن نمازها را به‌صورت شکسته بخواند يا تمام (به قصد قربت مطلق)؟
ج) اگر تا قبل از اذان صبح به وطنش رسيد، نماز مغرب را به نيت مافى‌الذمه به‌جا ‌آورد، و نماز عشا را هم شکسته (به نيت قضا) بخواند و هم كامل.‏‏

احکام روزه مسافر

1. کسى که عمداً روزه خود را باطل کرده اگر پس از آن به سفر برود کفاره از او ساقط نمى‌شود.
2. کسى که چند روز از ماه رمضان را به‌خاطر عذرى روزه نگرفته، و تعداد آن روزها را نمى‌داند مثلاً نمى‌داند که آيا در روز بيست و پنجم ماه رمضان به سفر رفته تا روزهايى که از او فوت شده مثلاً شش روز باشد يا در روز بيست و ششم رفته که پنج روز باشد، مى‌تواند مقدار کمتر را قضا کند و اما در صورتى که هنگام شروع عذر (مثلاً سفر) را مى‌داند، مثلاً مى‌داند که روز پنجم ماه به سفر رفته ولى‌ نمى‌داند که در شب دهم برگشته تا پنج روز فوت شده باشد يا شب يازدهم برگشته تا شصت روز فوت شده باشد، در اين صورت احتياط آن است که مقدار بيشتر را قضا کند.
3. کسى که به‌خاطر سفر، روزه ماه رمضان را نگرفته، اگر تا ماه رمضان سال بعد در وضعيت سفر باشد قضاى رمضان گذشته از او ساقط نمى‌شود و بايد بعداً آن را به‌جا آورد، و احتياط مستحب آن است که کفاره نيز بدهد.
4. اگر پدر و نيز بنابر احتياط واجب، مادر روزه خود را به‌خاطر عذرى ـ غير از سفر ـ به‌جاى نياورده و با اينکه مى‌توانسته آن را قضا کند، قضا نيز نکرده است بر پسر بزرگتر آنان واجب است که پس از مرگ آنان خودش يا به‌وسيله اجير، قضاى‌ آن روزه را به‌جا بياورد. و اما آن‌چه به‌خاطر سفر به‌جا نياورده‌اند واجب است حتى در صورتى که فرصت و امکان قضا را هم نيافته‌اند، آن را قضا کند.
5. کسى که در ماه رمضان مسافرت مى‌کند در هر موردى که نماز را بايد شکسته بخواند نبايد روزه بگيرد. و در هر مورد که بايد نماز را چهار رکعتى (تمام) بخواند، مانند مسافرى که ده روز در يک محل قصد ماندن مى‌کند يا اينکه مسافرت شغل اوست، واجب است روزه را نيز به جا بياورد.
6. مسافرت در ماه رمضان هرچند براى فرار از روزه باشد جايز است. البته بهتر است به سفر نرود مگر اينکه سفر براى کار نيکو يا لازمى باشد.

مسافرت در ماه مبارک رمضان

س93.  آيا مسافرت عمدى در ماه رمضان به قصد افطار و فرار از روزه گرفتن، جايز است؟
ج) مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد، و در صورت مسافرت، ولو اين‌که براى فرار از روزه باشد، افطار بر او واجب است.

س94. كسى كه در ماه رمضان مسافرت كرده، آيا علاوه بر قضا، بايد كفّاره هم بدهد؟
ج) خير، تنها قضاى روزه‌‏ها واجب است و كفّاره ندارد؛ ولى اگر قضاى روزه‌‏ها را تا ماه رمضان سال بعد به تأخير اندازد، به جهت تأخير، بايد براى هر روز يك مدّ طعام كفّاره بدهد.

س95. من هر هفته براى زيارت حضرت معصومه (سلام‌الله‌عليها) و انجام اعمال مسجد جمکران به شهر قم مسافرت مى‏‌کنم، آيا در اين سفر نمازم را تمام بخوانم يا شکسته؟
ج) در اين سفر حکم ساير مسافرين را داريد و نماز شما قصر است.

س96. در صورت اختلاف افق‌، اگر شخصى در منطقه‌اى كه حلول ماه رمضان ثابت شده روزه گرفته و قبل از تمام شدن ماه به منطقه‌اى سفر كند كه بر اساس افقش ماه رمضان يك روز ديرتر حلول كرده و بقيه ماه را در منطقه جديد سپرى كند، و در اين سال ماه رمضان سى روزه باشد، در اين صورت روز آخر ماه رمضان براى او روز سى‌ويكم مى‌شود. آيا بايد روزه بگيرد و يا افطار نمايد؟
ج) اگر به منطقه‌اى برسد كه از ماه رمضان يك روز مانده باشد، واجب است كه آن را روزه بگيرد، هرچند ماه رمضان نسبت به تعداد روزهايى كه روزه گرفته سى‌ويك روز شود.

س97. شخصى که روزه‌ى معيّنى بر عهده‌ى او مى‌باشد و يا اينکه چند روز قضا دارد و وقت آن ضيق شده است، مى‌تواند به سفر برود؟ و اگر در سفر است، آيا لازم است قبل از ماه رمضان از سفر مراجعت کند و روزه‌هايش را بگيرد؟
ج) رفتن به سفر براى او اشکال ندارد و اگر در سفر است لازم نيست مراجعت کند که آن روز يا چند روز را روزه بگيرد؛ چون کسى که در سفر است، روزه از او برداشته شده است همانند ماه مبارک، و تفاوتى هم بين اقسام روزه نيست.

خارج شدن از حدّ ترخّص و بازگشت قبل از ظهر
س98. حکم روزه مسافرى که صبح از وطن خارج شده و از حدّ ترخص گذشته و قبل از ظهر به وطن برمى‌گردد چگونه است؟
ج) اگر مفطرى را مرتکب نشده، بايد نيّت روزه کند و روزه‌اش صحيح است.

س99. روزه مسافرى که صبح به مقدار بيشتر از مسافت شرعى (5 /22 کيلومتر) از وطن خود دور مى‌شود، اگر قبل از ظهر برگشت ولى شک دارد که به اذان ظهر رسيده يا نه، حكمش چيست؟
ج) در صورت شك روزه صحيح است.

رسيدن روزه‌دار به محل اقامت بعد از ظهر
س100. اگر شخصى بخواهد قبل از زوال به محل اقامتش برسد، ولى در راه به‌خاطر پيشامد حادثه‌‌‏اى نتواند در زمان معيّن به مقصد برسد، آيا روزه او اشکال دارد و آيا کفّاره بر او واجب است يا فقط قضاى روزه آن روز را بايد به جا آورد؟
ج) روزه‌‏اش در سفر صحيح نيست و بر او فقط قضاى روزه آن روزى که پيش از ظهر به محل اقامتش نرسيده، واجب است و کفّاره‌‌‏اى هم ندارد.

س101. اگر به جايى سفر کنم که قصد دارم ده روز در آن‌جا بمانم ولى بعد از اذان ظهر به آن‌جا برسم آيا روزه آن روز صحيح است؟
ج) روزه آن روز صحيح نيست و بايد قبل از اذان ظهر در محل اقامت ده روز باشيد.

س102.  اگر روزه‏‌دارى هنگام غروب در سرزمينى افطار کرده باشد و سپس به جايى مسافرت کند که خورشيد در آن هنوز غروب نکرده است، روزه آن روز او چه حکمى دارد؟ آيا تناول مفطرات براى او در آن‌جا قبل از غروب خورشيد جايز است؟
ج) روزه او صحيح است و تناول مفطرات در آن مکان قبل از غروب خورشيد با فرض اين‌که در وقت غروب در سرزمين خود افطار کرده، براى او جايز است.

س103. من در خارج از کشورم زندگى مى‌کنم و در ماه رمضان روزه مى‌گيرم ولى دو روز مانده به عيد در حالى که 28 روز روزه گرفته‌ام، با پروازى که دو ساعت طول مى‌کشد به کشورم برمى‌گردم و در آنجا هلال عيد فطر را مى‌بينم وظيفه‌ام چيست؟
ج) اگر در بدو ورود به وطن مشخص باشد که آن روز شرعاً روز عيد است بايد يک روز، روزه ماه مبارک رمضان را در فرض سؤال قضا کنيد.

س104. شخصى از اول ماه رمضان تا بيست و هفتم ماه را در وطن خود (بندر ديّر) روزه گرفته و در صبح روز بيست و هشتم به دبى مسافرت کرده و در روز بيست و نهم به آن‌جا رسيده و متوجه شده که در آن‌جا عيد اعلام شده است، او اکنون به وطن خود برگشته، آيا قضاى روزه‌‏هايى که از وى فوت شده، واجب است؟ اگر يک روز قضا نمايد، ماه رمضان نسبت به او بيست و هشت روز مى‏‌شود و اگر بخواهد دو روز قضا کند، روز بيست و نهم در جايى بوده که در آن‌جا عيد اعلام شده بود، اين شخص چه حکمى دارد؟
ج) در فرض سؤال قضاى دو روز بر او واجب است.

س105. شخصى به مسافرت رفته و قصد داشته ده روز در جايى  بماند، سپس از قصد اقامتش عدول کرده و تصميم گرفته که قبل از حلول ماه رمضان به شهر خود برگردد، ولى به سبب تأخير در حمل ونقل جاده‌اى ماه رمضان فرا رسيده و او هنوز در همان شهر باقى مانده است. اگر  در روز ماه رمضان با همسرش مجامعت کند، چه حكمى دارد؟
ج) اگر بعد از اين‌كه حكم كامل‌خواندن نماز (با خواندن يک نماز چهار رکعتى) بر او مستقر شده، از قصد اقامتش عدول کرده باشد، روزه بر او واجب ‌شده و مجامعت در هنگام روزه جايز نيست، و اگر چنين كارى كرد، کفاره بر او واجب مى‌شود و آن اطعام شصت مسکين يا شصت روز، روزه گرفتن است؛ ولى اگر قبل از اين‌كه حكم كامل‌خواندن نماز بر او مستقر شود از قصدش عدول کرده، چيزى به عهده‌اش نيست.

روزه قضا و مستحبى در سفر
س106.  آيا گرفتن روزه‌‏هاى قضا، در سفر صحيح است؟
ج) جايز نيست.

س107. آيا مسافر مى‏‌تواند روزه مستحبى بگيرد؟
ج) گرفتن روزه مستحبى در سفر جايز نيست؛ مگر در مدينه طيبه كه براى برآورده شدن حاجت، مى‏‌تواند سه روز، روزه مستحبى بگيرد و احتياط آن است که روز چهار شنبه، پنج شنبه و جمعه را اختيار كند.

نذر روزه‌ در سفر
س108. كسى كه در ماه رمضان در سفر است، آيا مى‏‌تواند نذر كند روزه بگيرد؟
ج) خير، جايز نيست.

س109. بنده نذر کردم که چهل روز پشت سر هم روزه بگيرم اما سفرى براى من پيش آمده که ناچار از انجام آن هستم. تکليف نماز و روزه بنده چه مى‌شود؟
ج) اگر براى آن وقت تعيين كرده است و ناچار شد به سفر برود، بايد قضاى آن مقدارى را كه سفر كرده به‌جا آورد؛ ولى اگر وقت تعيين نكرده ‏است بايد در موقع ديگرى چهل روز پى در پى روزه بگيرد.‏

س110. شخصى كه مفطرى انجام نداده، در سفر مثلاً در ساعت ده نذر مى‌كند كه امروز را روزه مى‌گيرم، آيا نذر او صحيح است يا بايد نذر قبل از سفر و قبل از طلوع فجر باشد؟
ج) روزه مستحبى در سفر كه با نذر صحيح است، بايد قبل از طلوع فجر باشد و بنابر احتياط مشروط است به اين كه نذر در حَضَر منعقد شده باشد. لينك منبع.

 

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

شرکت مسافر در نماز جمعه

س162. آيا شرکت مسافر در نماز جمعه افضل است؟
ج) شرکت در نماز براى او افضل است.

س163. اگر مسافر باشم و نماز جمعه اقامه شود، حکم نمازم چيست، آيا نماز جمعه نيت کنم يا نماز ظهر؟
ج) بين نماز جمعه و نماز ظهر مخيّريد؛ و نماز جمعه کفايت (از نماز ظهر) مى‌کند، هرچند مسافر باشيد. لينك منبع.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

اعتکاف در سفر

س164. آيا مى‌توان براى شرکت در مراسم اعتکاف به شهر ديگرى که بيش از چهار فرسخ با ما فاصله دارد مسافرت کرد و اعتکاف در صورت سفر صحيح است؟
ج) اگر قصد اقامت ده روز و يا نذر روزه در سفر ـ  که بنابر احتياط  قبل از سفر بايد نذر شود ـ نباشد، روزه در سفر صحيح نيست و با عدم صحّت روزه، اعتکاف هم صحيح نيست.

س165. اگر کسى بخواهد در خارج از شهر خود اعتکاف کند به‌طور مثال در مکه مکرمه و از ساکنين مکه نباشد و قصد ده روز هم نکند، آيا نذر کافى است؟ و صيغه آن چيست؟
ج) نذر روزه در سفر مانعى ندارد و با اين نذر روزه و اعتکافش صحيح است، ولى احتياط آن است که نذر قبل از شروع مسافرت باشد و صيغه آن عبارت است از: «لله علىّ أن اصوم في سفري إلى کذا». لينك منبع.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

مسائل متفرقه

 

ج) خروج از كشور بدون اجازه دولت جمهورى اسلامى جايز نيست.

ج) مقرّرات دولتِ مقصد و مبدأ در سفرها بايد رعايت شود. لينك منبع.

 

لينك كوتاه مطلب: https://hadana.ir/?p=13091

*- ضمنا شما  مي توانيد مشترك خبرنامه سايت شويد و جديد ترين مطالب را دريافت كنيد.

 

*- ويژه نامه احكام مسافر

 

---

---

كليد: احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر نماز در حرم امام حسين نماز در حرم امام حسين نماز در حرم امام حسين نماز در حرم امام حسين نماز در حرم امام حسين نماز در حرم امام حسين نماز در حرم امام حسين نماز در حرم امام حسين نماز در حرم امام حسين نماز در حرم امام حسين احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر  احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر احكام متفرقه نماز مسافر حكم شرعي روزه در سفر و اعتكاف حكم شرعي روزه در سفر و اعتكاف  حكم شرعي روزه در سفر و اعتكاف  حكم شرعي روزه در سفر و اعتكاف حكم شرعي روزه در سفر و اعتكاف   حكم شرعي روزه در سفر و اعتكاف  حكم شرعي روزه در سفر و اعتكاف  حكم شرعي روزه در سفر و اعتكاف  حكم شرعي روزه در سفر و اعتكاف