آیا بنا بر فرمایش امام علی ع نباید از قضا و قدر سوال کرد؟
حضرت على(ع) در نهج البلاغه فرموده اند كه در مورد قضا و قدر الهى پرسش نكنيد. لطفا اين سخن على(ع) را توضيح دهيد.
بايد متذكر شد قضا و قدر و مباحث عميقى شبيه به اين، با ملاحظه يك حديث و يا يك جمله نمى توان در مورد ان به جمع بندى نهايى رسيد. لازم است براى فَهدملا نث در احاديث صادره از معصومين، فضاى محيطى كه آن جمله در ان صادر شده است را لحاظ نمود تا پيام آن و مراد از آن روشن شود.
در مورد قضا و قدر، على (ع) در بسيارى از خطبه ها و كلمات به شرح و تبيين اين مفهوم پرداخته اند از جمله در كلمات قصار نهج البلاغه (حديث 78) قضا و قدر را توضيح داده اند و همين طور در توحيد صدوق ص.. 337
جمله اى كه مورد سوال شماست يعنى جمله 277 ازكلمات قصار نهج البلاغه (انتشارات زرين) كه فرمودند «طريق مظلم فلاتسلكوه» بايد دانست (همچنانكه شارحين نهج البلاغه گفته اند) اين جمله براى بر حذر داشتن كسانى است كه نمى توانند اين مطلب را دقيقاً درك كنند، چرا كه ممكن است افرادى با همان ذهن ساده و بى آلايش خود تصور صحيح ترى از مفهوم قضا و قدر داشته باشند اما اگر بخواهند در ان مفهوم غور كنند و كنه آن مضمون را دريابند سرگردان شوند و نتوانند مطلب را حل كنند بعبارتى از آنجا كه فهم دقيق مفهوم قضا و قدر دقيق و ظريف است، على (ع) افرادى را كه صلاحيت ورود به عرصه هاى پيچيده علمى را ندارند از ورود به اين عرصه ها نهى نموده اند..
شاید این مطالب را هم بپسندید:
اما خلاصه مفهوم قضا و قدر چنين است:
در روايت آمده است كه على (عليهالسلام) در پاى ديوارى نشسته بود متوجه شد كه ديوار شكسته است و ممكن است فرو ريزد فوراً برخاست و از آنجا دور شد. مردى اعتراض كرد كه: از قضاء الهى مى گريزى؟ يعنى اگر بنا باشد تو بميرى خواه از كنار ديوار خراب فرار كنى يا فرار نكنى خواهى مرد و اگر بنا نباشد صدمهاى به تو متوجه گردد، باز هم در هر صورت محفوظ خواهى بود بنابراين فرار از زير ديوار شكسته چه معنى دارد؟ حضرت در پاسخ وى فرمود: «اَفِرُّ مِنْ قَضاءِ اللهِ اِلى قَدَرِهِ» [از قضاء الهى بسوى قدر الهى فرار مىكنم.] معناى اين جمله اين است كه هر حادثه كه در جهان پيش مىآيد مورد قضا و تقدير الهى است. اگر آدمى خود را در معرض خطر قرار دهد و آسيب ببيند، قضاء خدا و قانون خدا است و اگر از خطر بگريزد و نجات پيدا كند آنهم قانون خدا و تقدير خدا است.
(مجموعه آثار شهيد مطهرى ج 1 ج عدل الهى، شهيد مطهرى به نقل از سايت تبيان)
براى اشنايى بيشتر مراجعه كنيد به: شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد و شرح نهج البلاغه محمد جعفر امامى و محمد رضا اشتيانى ذيل همين حديث
پرسمان
