آیاتی از قرآن درباره نماز

 

آيات مربوط به نماز در قرآن كدامند؟ همچنين احاديث؟

دوست عزيز آيات و رواياتى كه در باره نماز واهميت آن بيان شده در حد اين نوشته نيست اما در اين باره سعى مى كنيم در حد اختصار به مواردى اشاره كنيم:

1 «أَقِمِ الصَّلاهَ لِذِكْرِى»(1) «نماز را به ياد من به پاى داريد».

2 «واستعينوا بالصبر و الصلاه و انها لكبيره الا على الخاشعين» از صبر و نماز در برخورد با مشكلات نيرو بگيريد همانا نماز سنگين است مگر براى خاشعان‏(2)

3 «إِنَّ الصَّلاهَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ» نماز انسان را از زشتيها و منكرات باز مى دارد.(3)

4- خداى تعالى به پيامبرش فرمود: «اقم الصلاه لدلوك الشمس الى غسق الليل» (سوره اسراء، آيه 78)

5- وهمچنين خداى تعالى فرمود: «حافظوا على الصلوات و الصلوه الوسطى» (سوره بقره، آيه 6

238- «قد افلح من تزكى و ذكّر اسم ربه فصلى» (سوره اعلى، آيه 15)

و هنمچنين رواياتى كه در اين زمينه مى توان به آنها اشاره كرد:

1- رسول اكرم (ص) مى‏فرمايد: «لاينال شفاعتى من استخف بصلوته شفاعت من به كسى كه نمازش را سبك بشمارد نمى‏رسد»، (ميزان‏الحكمه ج 5 ص 117).

2- وهمچنين از رسو اكرم (ص) است كه فرمودند: «ما من عبد اهتم بمواقيت الصلوه و مواضع الشمس الا ضمنت له الروح عند الموت و انقطاع الهموم و الاحزان و النجاه من النار هيچ بنده اى نيست كه به وقت هاى نماز (اول وقت) و حركت هاى خورشيد براى نماز اهتمام ورزد مگر اين كه من سه چيز را برايش ضمانت مى كنم: 1- نشاطى آرامش بخش هنگام مردن، 2- جدايى از ناراحتى ها و اندوه ها، 3- نجات از آتش. در اين باب پيوسته بايد بخواند، بگويد، بشنود و بينديشد تا رفته رفته اعتقاد به باور بدل گردد».

امام على (ع) فرمود: «الصلوه قربان لكل تقى (7)، نماز وسيله تقرب هر پرهيز كارى به خداوند است».

3- وهمچنين اميرمؤمنان در نامه 27 نهج البلاغه مى فرمايند: «… و اعلم ان كل شى من عملك تبع لصلاتك» و بدان كه محور قبولى تمام كارهاى تو نماز است»

4- نماز بعنوان يك عامل «گناه زدا» بر شمرده شده است چنانكه امير مؤمنان مى فرمايد: «و انها لتحت الذنوب حت الورق و تطلقها اطلاق الربق نماز گناهان را مثل برگ درختان مى ريزد و گردن انسان را از ريسمان گناه آزاد مى كند. آنگاه در ادامه تشبيهى جالب از پيامبر اكرم (ص) نقل مى فرمايد كه: «رسول خدا (ص) نماز را به چشمه آب گرم تشبيه فرموده كه بر در خانه مردى باشد و شبانه روزى پنج مرتبه از آن شستشو كند، پس (معلوم است) ديگر بر چنين كسى چرك باقى نخواهد ماند»(4) «اَحَبُّ الْاَعْمالِ اِلَى اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ الصَّلاهُ وَ هِىَ آخِرُ وَصايا الْاَنْبِياء»: (كافى، ج 3).)

7- امام صادق (ع): «قال الصادق (ع): اوّل ما يحاسب به العبد الصّلوه، فان قبلت قبل سائر عمله و ان ردّت عليه، ردّ عليه سائر عمله» «اولين چيزى كه مورد سؤال قيامت واقع مى‏شود، نماز است اگر نماز قبول شد، ساير اعمال نيز به تبع آن پذيرفته مى‏شود و گرنه ساير اعمال نيز مردود مى‏شود».

8- امام صادق (ع) مى‏فرمايد: «لاتنال شفاعتنا من استخف بالصلوه شفاعت ما به كسى كه نماز را سبك بشمارد نمى‏رسد»، (كافى ج 3 ص 270).

9- عن الصادق (ع) قال قال رسول الله (ص): «ليس منى من استخف بالصلوه لايرد على الحوض لا والله امام صادق (ع) فرمود كه رسول اكرم (ص) فرموده است: به خدا قسم از من نيست كسى كه نماز را سبك بشمارد و در حوض كوثر بر من وارد نمى شود»(5)

10- حضرت فاطمه (س) نيز مى‏فرمايد: «جعل اللّه الصلاه تنزيها لكم من الكبر خداوند نماز را مقرّر داشت تا دامن انسان را از كبر و منيّت پاك گرداند».

نماز داراى آثار وبركاتى است:

1- احياى ذكر خدا در فرد و جامعه‏ «أَقِمِ الصَّلاهَ لِذِكْرِى»(6)

2 كسب آرامش درونى‏ «أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»(7)

3 بهترين عامل باز دارنده از فحشا و منكر «إِنَّ الصَّلاهَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ»(8)

4 بهترين وسيله تقوا و پرهيزكارى‏ «يا أَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا… لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ»(9).

(1) طه (20)، آيه. 14
000 (2) (سوره بقره، آيه 45)
000 (3) عنكبوت (29)، آيه 45
000 (4) (نهج البلاغه، خ 199)

5- على (ع) در حديث معروفى كه فلسفه هاى عبادات اسلامى در آن منعكس شده است بعد از ايمان، نخستين عبادت را كه نماز است را تبيين مى كند. مى فرمايد: فرض الله الايمان تطهيرا من الشرك و الصلوه تنزيها عن الكبر- خداوند ايمان را براى پاكسازى انسانها از شرك و واجب كرده است و نماز را براى پاكسازى از كبر.

6- نماز وسيله پرورش، فضايل اخلاق و تكامل معنوى انسان است چرا كه انسان را از جهان محدود مادى و چهار ديوار عالم طبيعت بيرون مى برد. نماز به ساير اعمال انسان ارزش و روح مى دهد. چرا كه نماز روح اخلاص را زنده مى كند، در حديث معروف از امام على (ع) مى خوانيم: «الله الله فى الصلوه فانها عمود دينكم- خدا را خدا را درباره نماز، چرا كه نماز ستون دين شماست.

و امام صادق (ع)، آن را آخرين و مهم‏ترين سفارش‏هاى پيامبران دانسته است.
000 (5) (سفينه البحار، شيخ عباس قمى، ماده صلاه).
000 (6) طه (20)، آيه. 14
000 (7) رعد (13)، آيه 28.
000 (8) عنكبوت (29)، آيه 45.
000 (9) بقره (2)، آيه 21. پرسمان.