آداب ودعاى سوار شدن كشتى

سفر دريا
حكم سفرهاى دريايى

1. در حديثى معتبر مى‌خوانيم كه امام باقر وامام صادق عليهما السلام فرمودند: «سفر دريايى به منظور تجارت كراهت دارد».[1]
2. از حضرت على عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «كسى كه براى تجارتسوار بر كشتى شود، به روش مناسبى طلب روزى نكرده است».[2]
3. در روايات معتبر است كه حضرت رسول صلى الله عليه و آله نهى فرمود از سوار شدن بر كشتى به هنگام تلاطم وهيجان دريا.[3]
(اين روايات اشاره به زمانى است كه كشتى‌ها بادبانى وكوچك وغير مطمئن بود).

آداب ودعاى سوار شدن كشتى

1. از امام رضا عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «هنگامى كه سوار بر كشتى مى‌شوى بگو: (بِسْمِ اللهِ مَجْرَيهَا وَمُرْسَيهَا إِنَّ رَبِّى لَغَفُورٌ رَحِيمٌ)[4] وچون دريا متلاطم شود بر جانب چپ تكيه وبا دست راست به سوى موج اشاره كن وبگو: قِرِّى بِقَرارِ اللهِ وَاسْكُنِى بِسَكِينَةِ اللهِ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلّا بِاللهِ الْعَلِىِّ العَظِيمِ».[5]
ودر برخى روايات وارد شده است كه در وقت اضطراب وتلاطم دريا بگو : «بِسْمِ اللهِ، اُسْكُنْ بِسَكينَةِ اللهِ وَقِّرْ بِوِقارِ اللهِ وَاهْدَأْ بِاِذْنِ اللهِ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَاِلّا بِاللهِ».[6]
راوى گويد: من مكرّر سوار بر كشتى شدم ودر وقت تلاطم امواج دريا به اين دستورعمل كردم وتلاطم دريافرونشست به‌گونه‌اى كه گويى هرگز متلاطم نبود.[7]
2. از حضرت على عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «انسان هنگام سوار شدنبر كشتى صد مرتبه الله اكبر بگويد وصد بار صلوات بر محمّد وآل محمّد بفرستد وصد مرتبه ظالمان آل محمّد را به اين ترتيب :

«اَللّهُمَّ الْعَنْ مَنْ ظَلَمَ آلَ مُحَمَّدٍ» لعنت كند. سپس اين دعا را بخواند: بِسْمِ اللهِ وَبِاللهِ وَالصَّلوةُ عَلى مُحَمّدٍ رَسُولِ اللهِ وَعَلَى الصّادِقينَ مِنْ آلِهِ. اَللّهُمَّ اَحْسِنْ مَسيرَنا وَعَظِّمْ اُجُورَنا. اَللّهُمَّ بِکَ اِنْتَشَرْنا وَاِلَيْکَ تَوَجَّهْنا وَبِکَ آمَنّا وَبِحَبْلِکَ اِعْتَصَمْنا وَعَلَيْکَ تَوَكَّلْنا. اَللّهُمَّ اَنْتَ ثِقَتُنا وَرَجائُنا وَناصِرُنا، لا تَحِلَّ بِنا ما لا نُحِبُّ. اَللّهُمَّ بِکَ نَحِلُّ وَبِکَ نَسيرُ. اَللّهُمَّ خَلِّ سَبيلَنا وَاَعْظِمْ عافِيَتَنا، اَنْتَ الْخَليفَةُ فِى الاَْهْلِ وَالْمالِ وَاَنْتَ الْحامِ

لُ فِى الْماءِ وَعَلَى الظَّهْرِ (وَقَالَ ارْكَبُوا فِيهَا بِسْمِ اللهِ مَجْرَيهَا وَمُرْسَيهَا إِنَّ رَبِّى لَغَفُورٌ رَحِيمٌ»[8] «وَمَا قَدَرُوا اللهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَالاَْرْضُ جَمِيعًا قَبْضَتُهُ يَوْمَ الْقِيَـمَةِ وَالسَّمَـوَاتُ مَطْوِيَّاتٌ بِيَمِينِهِ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ).[9] اَللّهُمَّ اَنْتَ خَيْرُ مَنْ وَفَدَ اِلَيْهِ الرِّجالُ، فَاَنْتَ سَيِّدى اَكْرَمُ مَزُورٍ وَاَكْرَمُ مَقْصُودٍ وَقَدْ جَعَلْتَ لِكُلِّ زائِرٍ كَرامَةً وَلِكُلِّ وافِدٍ تُحْفَةً، فَاَسْاَلُکَ اَنْ تَجْعَلَ تُحْفَتَکَ اِيّاىَ فَكاکَ رَقَبَتِى مِنَ النّارِ وَاشْكُرْ سَعْيى وَارْحَمْ مَسِيري مِنْ اَهْلِى بِغَيْرِ مَنِّ مِنِّى عَلَيْکَ، بَلْ لَکَ الْمِنَّةُ عَلَىَّ اَنْ جَعَلْتَ لِى سَبِيلاً اِلى زيارَةِ وَلِيِّکَ وَعَرَّفْتَنِى فَضْلَهُ وَحَفِظْتَنِى في لَيْلي وَنَهاري، حَتّى بَلَّغْتَنِى هـذَا الْمَكان وَقَدْ رَجَوْتُکَ فَلا تَقْطَعْ رَجائِى وَاَمَّلْتُکَ فَلا تُخَيِّبْ اَمَلي وَاجْعَلْ مَسِيري هـذا كَفّارَةً لِذُنُوبي، يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ».[10]
سيّد بن طاووس گويد: اگر هدفش از سفر، غير زيارت باشد عبارات را به گونه‌اى تغيير دهد كه مناسب سفرش باشد.[11]

دعا به هنگام ترس از غرق شدن

1. از حضرت على عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «هر كس از غرق شدن بترسد اين دعا را بخواند: (بِسْمِ اللهِ مَجْرَيهَا وَمُرْسَيهَا إِنَّ رَبِّى لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ)[12] بِسْمِ اللهِ الْمَلِکِ الْحَقِّ (وَمَا قَدَرُوا اللهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَالاَْرْضُ جَمِيعًا قَبْضَتُهُ يَوْمَ الْقِيَـمَةِ وَالسَّمَـوَاتُ مَطْوِيَّاتٌ بِيَمِينِهِ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ)».[13]
2. در حديثى ديگر فرمود: «كسى كه از غرق شدن بترسد بگويد: (اَللهُ الَّذِى نَزَّلَ الْكِتَابَ وَهُوَ يَتَوَلَّى الصَّالِحِينَ[14] وَمَا قَدَرُوا اللهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَالاَْرْضُ جَمِيعًا قَبْضَتُهُ يَوْمَ الْقِيَـمَةِ وَالسَّمَـوَاتُ مَطْوِيَّاتٌ بِيَمِينِهِ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ).[15] »[16]

ذكر ودعاى عبور كردن از پل

1. در روايتى معتبر مى‌خوانيم كه امام صادق عليه السلام فرمود: «بر روى هر پلى شيطانى است، چون به آن نقطه رسيديد بسم الله بگوييد تا از شما دور شود».[17]
2. در حديثى ديگر فرمود: «هنگامى كه بر پل قدم مى‌گذاريد بگوييد: بِسْمِ اللهِ اَللّهُمَّ ادْحَرْ عَنِّى الشَّيطانَ الرَّجيمَ».[18]

[1] . كتاب من لا يحضره الفقيه، ج 1، ص 293، ح 1333.
[2] . كتاب من لا يحضره الفقيه، ج 1، ص 293، ح 1336.
[3] . همان، ح 1335.
[4] . ترجمه: «به نام خدا سوار بر آن شويد؛ وهنگام حركت وتوقّف كشتى ياد او كنيد، كه پروردگارم آمرزندهومهربان است». سوره هود، آيه 41.
[5] . ترجمه: «قرار گير به قرار خدا وآرام شو به آرامش الهى وهيچ پناهگاه و قدرتى مگر به واسطه خداى والاوبزرگ نيست». كافى، ج 3، ص 471، ح 5.
[6] . شبيه ترجمه سابق است.
[7] . تفسير قمى، ج 2، ص 282؛ بحارالأنوار، ج 76، ص 243، ح 25.
[8] . سوره هود، آيه 41.
[9] . سوره زمر، آيه 67.
[10] . ترجمه: «به نام خدا وبه ذات (پاك) خدا (شروع مى‌كنم.) درود بر محمّد رسول خدا وبر راستگويان از آلشباد. بار خدايا، مسير ما را نيكو ومزد ما را بزرگ گردان. بار خدايا، به يارى تو مى‌رويم وبه تو روى مى‌آوريم وبهتو ايمان داريم وبه ريسمان تو چنگ زديم وبر تو توكّل كرديم. بار خدايا، تو محلّ اعتماد واميدوارى وياورمايى، آنچه را خوش نداريم بر ما روا مدار، به اميد تو بيرون آمده‌ايم وبا كمك تو سفر مى‌كنيم. بار خدايا، راه رابر ما آسان گردان وعافيت ما را بزرگ بدار كه تو جانشين ما در خانواده ومال ما هستى وتو ما را در درياوخشكى حمل مى‌كنى واو (نوح) گفت: «به نام خدا بر كشتى سوار شويد؛ وهنگام حركت وتوقّف كشتى ياداو كنيد كه پروردگارم آمرزنده ومهربان است. آنها خدا را آن‌گونه كه شايسته است نشناخته‌اند، در حالى كهتمام زمين در روز قيامت در قبضه اوست وآسمان‌ها پيچيده در دست اوست. خداوند منزّه وبرتر است ازشريك‌هايى كه براى او مى‌پندارند. خدايا، تو بهترين كسى هستى كه مردم به سوى او كوچ مى‌كنند. تو اىآقاى من، بهترين زيارت شده وبهترين مقصدى وبراى هر زيارت‌كننده‌اى كرامت وبزرگوارى قرار داده‌اىوبراى هر واردشونده هديه‌اى، از تو مى‌خواهم كه هديه مرا آزادى از آتش جهنّم قرار دهى. تلاش من راجبران كنى ودر مسيرم به من رحم كن، در حالى كه منّتى بر تو ندارم ؛ وتو بر من منّت دارى كه مرا به زيارتولىّ خود توفيق دادى وفضيلت او را به من شناساندى ودر شب وروز مرا حفظ كردى، تا اينكه مرا به اينمكان رساندى. به تو اميدوارم، اميد مرا قطع نكن. آرزومندم، آرزويم را به نوميدى نكشان واين سفر را كفّارهگناهانم قرار ده، اى مهربان‌ترين مهربانان». الأمان من اخطار الأسفار والأزمان، ص 103 و104.
[11] . الأمان من اخطار الأسفار والأزمان، ص 104.
[12] . سوره هود، آيه 41. ترجمه آن در دعاى قبل گذشت.
[13] . سوره زمر، آيه 67. ترجمه آن در ضمن دعاى قبل گذشت. خصال، ج2،ص410؛ بحارالأنوار،ج76،ص243، ح 24.
[14] . ترجمه: «ولىّ وسرپرست من، خدايى است كه اين كتاب را نازل كرده واو همه صالحان را سرپرستىمى‌كند». سوره اعراف، آيه 196.
[15] . ترجمه آن گذشت.
[16] . الأمان من اخطار الأسفار والأزمان، ص 110.
[17] . محاسن، ص 373، ح 138؛ كافى، ج 4، ص 287، ح 3.
[18] . ترجمه: «به نام خدا. خدايا، شيطان رانده‌شده را از من دور كن». الأمان من اخطار الأسفار والأزمان، ص 102.