آداب سخن

آداب سخن گفتن را بنويسيد؟ آيا كم صحبت كردن موجب كم‏رويى نمى‏شود؟

زياد حرف نزدن، به معنى خوددارى از پرگويى و عادت به گفتگوهاى پوچ و عبث است. بنابر اين به طور عادى از نعمت بزرگ زبان استفاده كنيد، ولى از حرف‏هاى نادرست و وقت تلف‏كن بپرهيزيد. براى نيل به كم حرفى و به عبارت دقيق‏تر كنترل زبان و استفاده به جا از آن، دو راه وجود دارد: الف) درمان علمى:

يعنى توجه به اين نكته كه از سخن گفتن بيهوده، گناهان عظيمى بر مى‏خيزد و زبان، آفات بزرگى دارد و از طرفى خداى عليم و دانا شاهد و ناظر و شنونده سخنان ماست. در قرآن كريم آمده است: ما يَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلاَّ لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ (50: 18) انسان هيچ سخنى را برزبان نمى‏آورد مگر اين كه همان دم فرشته‏اى مراقب و آماده براى ضبط آن است». كم‏سخنى نشانه كمال عقل است. همان گونه كه على (ع) فرموده است: «اذا تم العقل نقص الكلام هنگامى كه عقل كامل گردد سخن كم مى‏شود». و هم چنين فرموده است: «اللسان سبع ان خلى عنه عقر زبان چون حيوانى است كه اگر رها شود مى‏گزد». توجه به آيات و روايات فوق مى‏تواند در كنترل زبان نقش مؤثرى داشته باشد زيرا اگر انسان بداند سخنانش جزو اعمال او محسوب مى‏شود و در برابرآن مسؤول است، از پر حرفى كه نوعا به دروغ، غيبت، اتلاف وقت، آزار ديگران قساوت قلب و… منتهى مى‏شود اجتناب خواهد نمود.

ب) درمان عملى:

يعنى انسان بايد تمرين كند تا چون ديگر صفات اخلاقى، تدريجا به كم حرفى عادت نموده و صفت ثابت و راسخى را در اين زمينه كسب نمايد. نكته ديگر اين كه قضاوت ديگران نبايد ملاك عمل انسان قرار گيرد. هر كسى بايد راه صحيح و معقول را در زندگى برگزيند، هر چند ديگران درك درستى از آن نداشته باشند. پرسمان