مسیر اسرای کربلا تا شام

در مورد مسيرى كه كاروان اسرا طى كرد تا به دمشق رسيد اقوال مختلفى نقل شده است.

اما با توجه به اينكه بعضى از منابع، پاره اى از منازل كوچكِ بين راه را نوشته و بعضى ديگر منازل ديگرى را نوشته اند، ظاهرا چنين به نظر مى رسد كه با هم فرق دارند ولى با مختصر دقتى، روشن مى شود كه همه آنان تقريبا يك مسير را ذكر مى كنند. نكته جالب اينكه: در تمامى منابع، عبور از تكريت، موصل و شمال سوريه فعلى را ذكر كرده اند لذا اين مناطق قطعى به نظر مى رسد (زندگانى حضرت زينب سلام اللّه عليها، دكتر مصطفى اوليائى، ذيل بحث مسير كاروان امام حسين عليه السلام از كوفه به شام)،

مسيرهايى كه ذكر شده به قرار ذيل است:

1 كناره هاى فرات، تكريت، وادى نخله، مرشاد، حران، نصيبين، موصل، حلب، دير نصرانى، عسقلان، بعلبك و بالا خره دمشق.) زندگانى حضرت ابى عبداللّه الحسين عليه السّلام ج 2، ص 176 به بعد (.

2 تكريت، لينا، جهينه، موصل، سينور، حماه، معره النعمان، كفر طاب، حمص، بعلبك، دير راهب، حران و دمشق. (بانوى شجاع، زينب كبرى، ص 209 به بعد).

3 تكريت، نخله، لينا، جهينه، موصل، قنسرين، معره النعمان، حماه، حمص، بعلبك و دمشق. (منتهى الا مال، ج 1، ص 445 444)

مرحوم شيخ عباس قمى نيز از قول ابن شهر آشوب منازل را اينچنين معرفى مى كند: ابن شهر آشوب در مناقب آورده است كه: (و من مناقبه ماظهر من المشاهد الذى يقال له مشهدالراءس من كربلا الى عسقلان وما بينهما الموصل ونصيبين وحماه وحمص ودمشق وغيرذلك). (منتهى الامال، ج 1، ص 445 446)

نتيجه: كاروان اسراى اهل بيت عليهم السلام براى رفتن به موصل مسلما مقدارى از كناره هاى فرات را سير كرده اند. همچنين عبور از تكريت هم طبيعى به نظر مى رسد و وقتى از شمال غربى سوريه فعلى عبور كرده باشند، مسلّما مسير حلب، معره النعمان، حماه و حمص، را طى كرده اند و از دو راهى دمشق بعلبك، اوّل به بعلبك رفته اند و از آنجا به سوى دمشق رهسپار شده اند. به هر حال مورخين، گاهى شهرها را پس و پيش نوشته اند ولى به نظر مى رسد مسير صحيح از بين همين مسيرها بوده است. (آثارالباقيه ابوريحان بيرونى، ص 454).

پرسمان/.