کدام آیه قرآن درباره غدیر است
آيات نازل شده در مورد غدير را بيان داريد.(با توضيح)
«اليوم اكملت لكم دينكم و اتممت عليكم نعمتى و رضيت لكم الاسلام دينا». 1
در تفسير نمونه در شأن نزول اين آيه، ديدگاههاى متفاوتى را نقل كرده و به بررسى و رد آنها مىپردازند. و در پايان بيان مىكند كه منظور و شأن نزول آيه روز غديرخم است. در روزى كه پيامبر اسلام (ص) امام على (ع) را رسماً براى جانشينى تعيين كرد، آن روز بود كه كفار در ميان امواج يأس فرو رفتند، زيرا انتظار داشتند كه آيين اسلام (متكى) قائم به شخص باشد و با از ميان رفتن پيامبر (ص) اوضاع به حال سابق برگردد و اسلام تدريجاً برچيده شود. اما هنگامى كه مشاهده كردند مردى كه از نظر علم، تقوا، قدرت و عدالت بعد از پيامبر (ص) در ميان مسلمانان بىنظير بود به عنوان جانشين پيامبر (ص) انتخاب شد.
خطيب بغدادى در تاريخ خود از ابوهريره از پيامبر (ص) چنين نقل مىكند كه بعد از جريان غديرخم و پيمان ولايت امام على (ع) و گفتار عمربن خطاب «بخ بخ يابن ابى طالب اصبحت مولاى و مولا كل مسلم». آيه «اليوم اكملت لكم دينكم» نازل گرديد. 2
2- آيه: «يا ايها الرسول بلغ ما انزل اليك من ربك و ان لمتفعل فما بلغت رسالته…» 3
در اين آيه روى سخن فقط با پيامبر اكرم (ص) است و تنها وظيفه او را بيان مىكند، با خطاب اى پيامبر «يا ايها الرسول» شروع شده و با صراحت و تأكيد دستور مىدهد كه آنچه را از طرف پروردگار به او نازل شده به مردم برساند. پس براى تأكيد دستور مىدهد كه آنچه را از طرف پروردگار به او نازل شده به مردم برساند. پس براى تأكيد بيشتر به او اخطار مىكند كه اگر از اين كار خوددارى كنى رسالت خدا را تبليغ نكردهاى سپس به پيامبر اكرم (ص) كه گويا از واقعه خاصى اضطراب و نگرانى داشته، دلدارى و تأمين مىدهد و به او مىگويد از مردم در اداى اين رسالت وحشتى نداشته باشد، زيرا خداوند تو را از خطرات آنها نگاه مىدارد.
راستى چه مسئله مهمى در اين آخرين ماههاى عمر پيامبر اكرم (ص) مطرح بوده كه آيه فوق اين چنين درباره آن تأكيد مىكند. آيا مسئلهاى جز تعيين جانشين براى پيامبر اكرم (ص) و سرنوشت آينده اسلام و مسلمين مىتواند باشد. 4
3- «سئل سائل بعذاب واقع». 5
شأن نزول اين آيه اين است هنگامى كه رسول خدا (ص)، امام على (ع) را در روز غديرخم به خلافت منصوب فرمود و درباره او گفت: «من كنت مولاه فعلى مولاه» چيزى نگذشت كه اين مسئله در بلاد و شهرها منتشر شد.
نعمان بن حارث فهرى خدمت پيامبر اكرم (ص) آمد و عرض كرد تو به ما دستور دادى شهادت به يگانگى خدا و اين كه تو فرستاده او هستى بدهيم و ما شهادت داديم… اما با اينها راضى نشدى تا اينكه اين جوان (اشاره به حضرت على عليهالسلام) را به جانشينى خود منصوب كردى و گفتى «من كنت مولا فعلى مولا» آيا اين سخن از ناحيه خودت است يا از سوى خدا؟ پيامبر اكرم (ص) فرمود: «قسم به خدايى كه معبودى جز او نيست، اين از ناحيه خداست». نعمان روى برگرداند در حالى كه مىگفت: خداوندا اگر اين سخن حق است از ناحيه تو سنگى از آسمان بر ما بباران. اينجا بود كه سنگى از آسمان بر سرش فرود آمد و او را كشت و اين آيه نازل شد. 6
براى مطالعه بيشتر به تفاسير در ذيل آيههاى مورد بحث رجوع كنيد و به كتب زير رجوع كنيد:
شاید این مطالب را هم بپسندید:
1- شواهد التنزيل: نوشته الحاكم الحكى. (اهل سنت)
2- ما نزل منالقران فىعلى: حافظ ابونعيم اصفحانى. (اهل سنت)
3- المراجعات: سيد عبدالحسين شرف الدين.
4- رهبرى امام على (ع) از ديدگاه سنت و عقل، محمدرضا منصورى.
5- ترجمه المراجعات.
6- ترجمه الغدير، علامه امينى.
منابع:
1- سوره مائده، آيه. 3
2- تفسير نمونه، ج 4، ص. 263
3- سوره مائده، آيه. 67
4- تفسير نمونه، ج 5، ص. 2
5- سوره معارج، آيه. 1
6- همان، ج 25، ص. 7 به نقل از اداره پاسخگويى آستان قدس رضوى
