چرا احادیث روز ظهور اختلاف دارند

اختلاف در احاديث در مورد موضوعاتى مثل ظهور امام زمان (عج) به چه دليل است؟

اگر چه اصل ظهور و نشانه هاى نزديك شدن آن، از امور مسلم و قطعى است ولى بنا به مصالحى، زمان ظهور مشخص نشده است و هيچ كس جز خداوند از وقت دقيق آن آگاه نيست. بارها اصحاب از امامان (ع) در مورد زمان ظهور حضرت پرسيده اند ولى آنان به صراحت از مشخص كردن آن نهى كرده اند و زمان ظهور را همچون علم به قيامت، منحصر به قيامت دانسته اند. شيخ طوسى فرمايد:

«و اما وقت خروجه فليس بمعلوم لنا على وجه التفصيل، بل هو مفيد عنا الى ان باذن الله الفرج»

فضيل از امام باقر پرسيد كه آيا براى ظهور وقتى معين شده است؟ امام 3 بار فرمودند: «كذب الوقاتون» و يا كميت از آن حضرت پرسيد كه چه وقت حضرت مهدى (ع) ظهور مى كنند. امام فرمود: از پيامبر همين مطلب سوال شد حضرت فرمود: مثل ظهور مهدى همچون بر پايى قيامت است. و با توجه به اين اصل، نشانه هاى ظهور، تنها بيانگر نزديك شدن زمان ظهورند و بيش از اين دلالتى ندارند. و اگر روايتى باشد كه زمان ظهور مشخص سازد، ناگزير بايد آن را توجيه كرد ويا به كنارى نهاد. در برخى روايتها به زمان ظهور اشاره شده كه در حقيقت آنها نشانه هاى ظهور را بيان مى كنند مثلاً در حديثى آمده: مهدى (ع) قيام نمى كند مگر در سالهاى فرد سال اول، سوم، پنجم، هفتم، نهم و يا روز شنبه دهم محرم و يا در 23 رمضان منادى ندا مى دهد و مردم را به سوى مهدى (ع) فرا مى خواند. در اين روايات گرچه به گونه اى به آنان ظهور اشاره شده ولى با اين حال به صورت جزمى و دقيق زمان ظهور مشخص نشده است در حقيقت ويژگى هاى آن زمان بيان شده نه وقت دقيق زمان ظهور.

بنابريان روايات، ناسازگارى با اصل قاعده مشخص نبودن زمان ظهور ندارد، البته در برخى روايات، كه سند آنها معتبر نيست كه به زمان دقيق ظهور اشاره شده ولى علماء به آن اعتنا نكرده و يا آنها را توجيه كرده اند. (1)

مثلاً در منجر از احاديث دو روز از هفتم به عنوان روز قيام معرفى شده و توجيه آن اين است كه اگر سند اين روايات صحيح باشد در اين صورت احاديثى كه جمعه را روز ظهور حضرت تعيين كرده است، بروز قيام و ظهور حمل مى شود و رواياتر كه شنبه را روز قيام مى داند، بر استقرار و تثبيت نظام الهى و نابودى مخالفان تغيير شود. (2)

منابع:

1- چشم براه مهدى، صفحه 259، جمعى از نويسندگان مجله حوزه.

2- چشم اندازى به حكومت مهدى، صفحه 63، نجم الدين طبسى. به نقل از اداره پاسخگويى آستان قدس رضوى