قانون زوجیت عمومی در قرآن

قرآن و بيان قانون زوجيّت عمومى مخلوقات

 

 

پرسش : نظر قرآن در مورد زوجیّت عمومى مخلوقات چیست؟

پاسخ اجمالی:

زوجیت عمومی مورد اشاره برخی آیات قرآن در تمام مخلوقات می تواند یا به این معنا باشد که همه موجودات فراتر از حیوانات و گیاهان دارای جنس نر و ماده اند و یا به معنای زوج زوج بودن بسیاری از اصناف پدیده هاست، هم چون شب و روز و جنگ و صلح و خورشید و دریا و… . اما امروزه با پیشرفت دانش بشری و کشف این حقیقت که کوچک ترین اجزای تشکیل دهنده جهان یعنی اتم ها نیز از دو بخش الکترون و پروتون تشکیل شده اند می توان به تفسیر دقیق تری از این گونه آیات دست یافت.

پاسخ تفصیلی:

در آیه49 سوره ذاریات مى خوانیم: «وَمِنْ کُلِّ شَىْء خَلَقْنَا زَوْجَیْنِ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ»؛ (و از هر چیز یک جفت آفریدیم، [و اینها همه براى آن است که] شاید متذکّر شوید).
در آیه36 سورهیس مى فرماید: «سُبْحَانَ الَّذِى خَلَقَ الاَْزْوَاجَ کُلَّهَا مِمَّا تُنْبِتُ الاَْرْضُ وَمِنْ اَنفُسِهِمْ وَمِمَّا لاَ یَعْلَمُونَ»؛ (منزّه است کسى که تمام زوج ها را آفرید، از آنچه زمین مى رویاند، و از خودشان، و از آنچه نمى دانند)، اینآیهبا وضوح بیشترى، گستردگى زوجیت را در گیاهان و انسان ها و اشیایى که از محدوده علم بشر بیرون است بیان مى کند.
بسیارى از مفسران، چون براى زوجیت به معناى حقیقى آن (دو جنس نر و ماده) در اینجا مفهومى نیافته اند؛ آن را به معناى اصناف مختلف موجودات جهان تفسیرکرده اند که به صورت زوج زوج در آمده است، مانند روز و شب، نور و ظلمت، دریا و صحرا، خورشید و ماه، جنگ و صلح و غیر اینها.
ولى امروز ما تفسیردقیق ترى براى این دو آیهمى یابیم؛ چرا که تحقیقات علمى این حقیت را به خوبى اثبات کرده که تمام موجودات جهان ماده، از اجزاى بسیار کوچکى به نام اتم تشکیل شده، و این اجزاء که در گذشته به عنوان موجود نشکن (اجزاء لاتَتَجَزى) شناخته شده بود و به همین دلیل نام اتم (به معناى نشکن) براى آن انتخاب کرده بودند؛ با سر پنجه علم و دانش بشر، شکسته شده و انرژى اتمى و صنایع مربوط به آن از اینجا نشات گرفت.
هنگامى که اتم را شکافتند، آن را مرکب از اجزایى که عمدتاً الکترون ها ـ ذرات گردنده اتم که داراى بار منفى الکتریسیته هستند ـ و پروتون ها ـ هسته اتم که داراى بار الکتریسته مثبت است ـ یافتند؛ و به این ترتیب معناى دقیق ترى از زوجیت در تمام ذرات عالم هستى، یعنى وجود دو شئ نر و ماده، مثبت و منفى، فاعل و قابل به دست آمد که هیچ استثنایى نیز براى آن وجود ندارد.
جالب این که بعضى از مفسران بسیار قدیم با الهامگرفتن از آیات فوق با صراحت گفته اند که منظور از زوجین در آیات فوق همان جنس نر و ماده است هر چند توضیح بیشترى براى این مطلب نداده اند.(1)، (2)

پی نوشت:

(1). مجمع البيان از يكى از مفسران قديم به نام ابن زيد نقل مى كند كه در تفسير آيه: «وَ من كلّ شئ خلقنا زوجين» گفته است: الزّوجين الذّكر و الانثى (مجمع البيان، جلد 9، ص 160) ؛ همين معنا از قتاده در تفسير آيه (سبحان الَّذى خلق الازواج كلّها…) نقل شده است (تفسير قرطبى، جلد 8، صفحه 5470).
(2). گردآوري از کتاب: پيام قرآن‏، آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى، دار الكتب الاسلاميه‏، تهران‏، 1386 ه. ش‏، ج 8، ص 168.