فواید ارتباط با عالمان، حکیمان و فقیران
شرح حدیث معصومین (ع) در کلام رهبر انقلاب
شاید این مطالب را هم بپسندید:
عن امیرالمومنین(ع) عن رسول‌الله (صلی‌الله علیه‌وآله) انه قال: سائلوا العلماء و خالطوا الحکماء و جالسوا الفقراء.
«امیرالمومنین (ع) از قول پیامبراکرم (ص) نقل می‌کنند که فرمود: از دانشمندان بپرسید و با فرزانگان نشست و برخاست داشته باشید و با فقیران همنشینی کنید.» (1)
* * *
– سائلوا العلماء؛
[امیرالمومنین(ع) از قول پیامبراکرم (ص) می‌فرماید:] بپرسید مسائله کنید با دانشمندان؛ آنچه را در چنته علمی دانشمند هست، با سوال استخراج کنید؛ برای خودتان آن را کسب کنید و این جز با سوال ممکن نیست. پس یکی از کارهایی که خوب است در برنامه یک انسان قرار داشته باشد، این است که هر جا به عالمی رسید- هر علمی از او بپرسد؛ به خصوص جوان‌ها که یادشان می‌ماند، یک کلمه‌ای انسان از یک عالمی در یک بخشی می‌شنود، سال‌های متمادی در ذهن انسان هست، بعد معلومات مشابهش به آن منضم می‌شود، می‌بینید مبدا و منشأ تحقیق و فهم و فحص و مانند این‌ها می‌شود برای یک انسان. این یکی از کارهای اساسی است.
– وَ خالطوا الحکماء؛
حکما یعنی فرزانگان، دانایان. بین این و عالم، «عموم و خصوص من وجه: (2) است؛ ای بسا عالمی که فرزانه نیست، فرزانگی را ندارد، مثل عوام الناس می‌ماند، فقط یک مقدار معلومات پیدا کرده؛ و ای بسا فرزانه‌ای که درس معمولی و متعارف نخوانده- که کتابی بخواند و علم به این معنا پیدا کند اما فرزانه است، مسائل را می‌فهمد، درک می‌کند در مسائل عمق پیدا می‌کند انسان می‌بیند گاهی آدم‌هایی را که به حسب ظاهر عامی هم هستند اما وقتی که راجع به یک مطلبی حرف می‌زنند، سنجیده، فهمیده، فرزانه‌گون [حرف می‌زنند]. مخالطه شما، نشست و برخاست شما با فرزانگان باشد؛ انسان‌های فرزانه به انسان می‌آموزند.
– و جالسوا الفقراء؛
همنشینی بکنید با فقیران؛ یعنی این را هم جزو برنامه قرار بدهید. هر که هستید، هر چه هستید، یکی از برنامه‌هایتان این باشد که با فقیر جماعت همنشینی کنید؛ این خیلی فواید دارد. اولین فایده‌اش برای شما است که همنشینی می‌کنید؛ همنشینی با فقیران، آن حالت شح نفس انسانی را، آن حرص و طمع و بخل را- که همیشه انسان می‌خواهد به دست بیاورد – تا حدودی زیادی در انسان فرو می‌نشاند، و الا انسان وقتی که روی غلتک زندگی مرفه افتاد، دیگر نگه‌داشتن و متوقف کردنش از درون انسان خیلی کار سختی است؛ همین‌طور بی‌مهار می‌رود، هر چه هم شیب تندتر می‌شود و انسان پیشتر می‌رود، سرعت بیشتر می‌شود؛ گاهی انسان بی‌مهار می‌شود. وقتی انسان با فقرا نشست، این حالت یک مقداری متوقف می‌شود واقعیت‌ها را می‌بیند. حالا آنهایی که خودشان جزو فقرایند که طبیعی است متن زندگی‌شان این است، اما از جمله کارهای آن کسانی که جزو فقرا نیستند و از طبقات مرفه یا به شدت مرفه جامعه هستند، این باشد که بنشینید با آدم‌های تهیدست که خیال نکنید که حالا زندگی مرفه، همانی است که باید باشد؛ نه، ببینید انسان‌هایی هم هستند که از این زندگی
محرومند.
* شرح حدیث در ابتدای درس خارج، 1384/3/3
به نقل از کتاب نسیم سحر
____________________________________
1- نوادر راوندی ص 155
2- ویژگی دو مفهوم که هر یک فقط بر بعضی از افراد مفهوم دیگر صدق کند مانند چوب و صندلی؛ بعضی چوب‌ها صندلی هستند و بعضی صندلی‌ها چوبند.
کیهان
