عسل در قرآن
عسل
واژه عسل یکبار در قرآن کریم به کار رفته و آن هم در توصیف نعمتهای بهشتی است: «مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ فيها … أَنْهارٌ مِنْ عَسَلٍ مُصَفًّى»215؛ «توصيف بهشتى كه به پرهيزگاران وعده داده شده، چنين است: در آن … نهرهايى از عسل مصفّاست ».
اما در آیه ای دیگر، اسم آن را صریحاً نیاورده و از آن به «نوشیدنی که رنگهای مختلف دارد» تعبیر کرده و فرآیند تولید آن به وسیله زنبور عسل را یکی از نشانه های خداوند برای اهل تفکر معرفی نموده است: «وَ أَوْحى رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذي مِنَ الْجِبالِ بُيُوتاً وَ مِنَ الشَّجَرِ وَ مِمَّا يَعْرِشُون ثُمَّ كُلي مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ فَاسْلُكي سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلاً يَخْرُجُ مِنْ بُطُونِها شَرابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوانُهُ فيهِ شِفاءٌ لِلنَّاسِ إِنَّ في ذلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ »؛
«و پروردگار تو به زنبور عسل الهام نمود كه: «از كوه ها و درختان و داربستهايى كه مردم مى سازند، خانه هايى برگزين. سپس از تمام ثمرات (و شيره گلها) بخور و راه هايى را كه پروردگارت براى تو تعيين كرده است، به راحتى طی کن! از درون شكم آنها، نوشيدنى با رنگهاى مختلف خارج مى شود كه در آن، شفا براى مردم است به يقين در اين امر، نشانه روشنى است براى مردمى كه مى انديشند».
این آیه حاوی نکات جالب توجهی درباره زندگی زنبور عسل است که موضوع بحث ما نیست ولی راجع به عسل، با اشاره به رنگهای مختلف آن، تعبیر جالب «شفاء» را به کار برده و این در حالی است که در قرآن کریم، تعبیر «شفاء» یک بار درباره عسل و دیگری در مورد خود قرآن به کار رفته است: «وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنينَ وَ لا يَزيدُ الظَّالِمينَ إِلاَّ خَسارا»216؛ «و از قرآن، آنچه شفا و رحمت است براى مؤمنان، نازل مى كنيم و ستمگران را جز خسران (و زيان) نمى افزايد».
خاصيت شفا بخشي عسل به خاطر خواص درماني گلها و گياهاني است كه زنبور عسل روي آنها مينشيند217. دانشمندان از طريق تجربه به اين حقيقت رسيده اند كه زنبوران به هنگام ساختن عسل آن چنان ماهرانه عمل مى كنند كه خواص درمانى و دارويى گياهان كاملا به عسل منتقل شده و محفوظ مى ماند218.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
دانشمندان براى عسل، خواص بسيار زيادى گفته اند كه هم جنبه درمانى دارد و هم پيشگيرى کننده است و هم نيرو بخش. عسل زود جذب خون مى شود و به همين جهت نيرو بخش بوده و در خونسازى فوق العاده مؤثر است. عسل از ايجاد عفونت در معده و روده جلوگيرى مى نمايد و بر طرف كننده يبوست است.
عسل براى كسانى كه دير به خواب مى روند اثر بسيار مطلوبى دارد (مشروط بر اينكه كم نوشيده شود زيرا زياد آن خواب را كم مى كند). همچنین براى رفع خستگى و فشردگى عضلات اثر قابل ملاحظه اى دارد. عسل اگر به زنان بار دار داده شود، شبكه عصبى فرزندانشان قوى خواهد شد. عسل ميزان كلسيم خون را بالا مى برد و براى كسانى كه دستگاه گوارش ضعيفى دارند نافع است، مخصوصا براى كسانى كه به نفخ شكم مبتلا هستند توصيه مى شود.
عسل در تقويت قلب مؤثر است و براى درمان بيماريهاى ريوى كمك كننده خوبى است. عسل به خاطر خاصيت ميكرب كشى اش براى مبتلايان به اسهال مفيد است و در درمان زخم معده و اثنى عشر عامل مؤثرى شمرده شده است. همچنین عسل به عنوان داروى معالج رماتيسم، نقصان قوه نمو عضلات، و ناراحتيهاى عصبى شناخته شده و براى رفع سرفه مؤثر است و صدا را صاف مى كند.
علاوه بر اين از عسل و موم آن، داروهايى براى لطافت پوست و زيبايى صورت، طول عمر ورم دهان و زبان، ورم چشم، خستگى و ترك خوردگى پوست و مانند آن مى سازند.
عسل دارای مواد معدنى فراوان از جمله آهن، فسفر، پتاسيم، يد، منيزيم، سرب، مس، گوگرد، نيكل، روى، سديم و … است. از مواد آلى موجود در آن میتوان به صمغ، پولن، اسيد لاكتيك، اسيد فورميك، اسيد سيتريك، اسيد تارتاريك و روغنهاى معطر اشاره کرد. انواع ويتامينهای – آ- ب- ث- د- كا و ای در عسل موجود مى باشد.219
215- محمد (47)، آیه 15.
216- إسراء (17)، آیه 82؛ در سوره فصلت آیه 44 و يونس آیه 57 نیز قرآن شفاء نامیده شده است.
217- تفسیر نور، ج 6، ص 422.
218- تفسير نمونه، ج 11، ص: 302.
219- ر.ک: همان، ج 11، ص 302 تا 304.
منبع: سایت هدانا برگرفته از قرآن و پزشکی.
