سگ و خوک
فهرست این نوشتار:
سگ و خوک
6 و 7 سگ و خوک
[ سگ و خوکی که در خشکی زندگی می‌کنند]
مسأله 105 سگ و خوکی که در خشکی زندگی می‌کنند حتّی مو (1) و استخوان و پنجه و ناخن و رطوبت‌های آنها نجس است ولی سگ و خوک دریایی پاک است.
(1) (بهجت:) همه اجزاء، حتّی مو..
(سیستانی:) مسأله سگ و خوک نجسند، حتّی مو و استخوان و پنجه و ناخن و رطوبت‌های آنها.
مسأله 106 اختصاصی
(مکارم:) مسأله 112 حیوانی که از این دو، یعنی سگ و خوک متولّد گردد، یا از جفت گیری یکی از این دو با حیوان دیگری متولّد شود و به آن سگ و خوک نگویند پاک است.
- توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
مطابق نظر آيت الله خامنه اي
۶و۷. سگ و خوک
سگ و خوک نجس است و در این حکم، فرقی میان اجزای روح دار و بی روح آنها نیست.
یک نکته در ارتباط با سگ و خون
استفاده از موی (سگ و) خوک در اموری که مشروط به طهارت است، مثل ظرف آب وضو و غسل جایز نیست، ولی استفاده از آن در امری که مشروط به طهارت نیست اشکال ندارد.
خوک
مسئله ۱. اگر خوک را برای استفاده متعارف (یعنی تغذیه انسان) معامله کنند، حرمت تکلیفی آن معلوم نیست؛ هرچند معامله آن باطل است. (مکاسب محرمه، ج۶۰، ص۹)
مسئله ۲. اگر خوک را برای استفاده حلال معامله کنند، معامله صحیح است؛ مثل معامله کردن به‌‌منظور مورد تغذیه قرارگرفتن گوشت آن در باغ‌‌وحش، یا نگهداری در باغ وحش یا به منظور استفاده از مو و پشم آن و… . (مکاسب محرمه، ج۶۱، ص۹)
رساله آموزشی.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
گوسفندی که شیر سگ یا خوک
پرسش : اگر گوسفندى از شیر سگ بخورد آیا گوشت آن نجس و حرام است؟
پاسخ : در مورد شیر سگ دلیلى بر حرام بودن نداریم هرچند گوسفند از آن زیاد بخورد آن چنان که استخوانش محکم گردد، ولى در مورد خوردن شیرخوک هرگاه به این مقدار بنوشد هم گوشت خودش حرام است و هم نسلهاى بعد از آن، اما اگر کمتر از آن باشد گوشتش مکروه است و بهتر آن است که هفت روز آن را ببندند و غذاى پاک بدهند.
نگهداری سگ
پرسش : آیا نگهداری سگ های زینتی یا سگهای نگهبان جایز است؟
پاسخ : اگر به قصد استفاده مشروع و عقلایی مثل نگهبانی باشد اشکالی ندارد ولی خرید و فروش و نگهداری سگهای زینتی و امثال آن جایز نیست.
نگهداری سگ با رعایت مسائل شرعی
پرسش : اگر محیط زندگى سگ خارج از اتاق باشد، مثلا در حیاط، یا باغ، یا پشت بام، خانه اى برایش بسازند، و مسائل مربوط به طهارت و نجاست را مراعات کنند، نگهدارى از آن چه حکمى دارد؟
پاسخ : اگر پاکى و نجاست رعایت شود، و بودن آن حیوان در خانه فایده اى داشته باشد، مانعى ندارد. ولى روشى را که غربى ها در مورد سگ دارند، اسلام هرگز نمى پسندد.
پرورش سگ هاى موادياب، زنده ياب، گله و پليس
پرسش : حكم شرعى پرورش سگهاى موادياب (موادّ مخدّر)، زنده ياب، گله وپليس به منظور فحص و بازرسى، با توجّه به موادّ قانونى آن در نظام دامپرورى جهاد كشاورزى جمهورى اسلامى ايران چه مىباشد؟
الف) موارد استفاده از سگهاى موادياب : 1. ورودى فرودگاه ها 2. مبادى ريلى مانند راه آهن 3. ايست و بازرسى ها 4. كنترل مرزهاى كشور.
ب) موارد استفاده از سگهاى زنده ياب: 1. جستجو و تفحّص در مورد افرادى كه در جاهاى برفگير مفقود شده، يا در زير بهمن اسير شدهاند. 2. جستجو و تفحّص در مورد مفقودين و مجروحين در زير آوار به هنگام زلزله.
ج) موارد استفاده از سگهاى گله: 1. نگهبانى از گلههاى بزرگ دامى 2. نگهدارى از گاودارىهاى بزرگ سنّتى و صنعتى 3. نگهدارى از مرغدارىهاى صنعتى.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
د) موارد استفاده از سگها گارد و پليس: 1. نگهبانى از زاغههاى مهمّات 2. مأموريت و كشف موادّ منفجره و پاكسازى محيط.
پاسخ : پرورش این گونه سگها که براى اهداف مفیدى پرورش مىیابند اشکالى ندارد؛ ولى با توجّه به این که سگ نجس است باید مراقب بود.
سؤال 33ـ گاه برخى حیوانات غیر معمول را براى معاینه نزد دامپزشکان مى آورند، که از نظر نجاست و پاکى مورد سؤال است، از جمله نژادهاى مخلوطى که از اختلاط گرگ و سگ ایجاد شده است. با توجّه به پاک بودن گرگ، این حیوان که شباهت زیادى به گرگ دارد، از نظر نجاست و پاکى چه حکمى دارد؟
جواب: در صورتى که شباهت آن به گرگ زیادتر باشد، پاک است.
سؤال 34ـ همراه داشتن سگ در ماشین و خیابان، و نگهدارى آن در خانه، که نوعى تقلید از بیگانگان است، چه صورت دارد؟
جواب: این کارها شایسته مسلمانان با شخصیّت نیست، و از جهات شرعى مشکلات زیادى ایجاد مى کند.
سؤال 35ـ آیا در نجاست به سبب تماسِ مستقیم جایى از بدن انسان با سگ، نیز سرایت شرط است؟
جواب: آرى سرایت از طریق رطوبت شرط است.
نگهداری سگ از نظر اسلام
پرسش : سؤالى که بنده مطرح مى سازم سؤالیست که براى اکثر هم رشته اى هاى خودم یعنى رشته دامپزشکى مطرح است و آن این است که چرا على رقم این که ما در احادیث و کتب اسلامى همواره شاهد بیان این مطلب بوده ایم که ما باید در کنار مخلوقات خدا و با مهربانى کردن با آنها زندگى کنیم و در مورد سگ این مطلب چه در رساله حضرت امام(ره) و چه در بسیارى از منابع شرعى عنوان شده، در کشورمان برخوردهایى علیه سگداران انجام مى گیرد؟ و آیا این برخوردها از نظر شرعى مورد تأیید است؟ البته ممکن است چنین تصوّر شود که نگهدارى سگ تنها وسیله اى است جهت تفریح و شاید این مطلب فراموش شده است که خداوند در هیچ موجودى پس از انسان به اندازه سگ قدرت درک احساس دوستى و دوست داشتن را قرار نداده است و همان طور که ما مسلمانان معتقدیم هر نیازى که در یک موجود وجود دارد قطعاً پاسخى برایش وجود دارد و در مورد این حس سگ پاسخى به جز ارتباط برقرار کردن با یک انسان (البته بر اساس احکام اسلامى) موجود نیست، آیا اگر ما این مسئله را فراموش کنیم در حقیقت قوانین الهى را فراموش نکرده ایم آیا اگر به مبارزه با عشقى که خداوند در نهاد یک جاندار زبان بسته قرار داده است بپردازیم دچار معصیت نشده ایم؟
پاسخ : سگ براى مقاصد مختلف از قبیل پاسبانى خانه و گله و براى شکار و همچنین مقاصد پلیسى مى تواند مورد استفاده قرار بگیرد. ولى از آنجا که موجود آلوده اى است و ممکن است بیمارى هاى مختلفى را به انسان منتقل سازد از آنچه به صورت فرهنگ سگ بازى غربى دیده مى شود جلوگیرى کرده است. در عین حال اسلام اجازه نمى دهد حتّى سگ هاى ولگرد را آزار کنند مگر این که به صورت خطرى درآیند. غذا دادن به آنها نیز کار خوبى است.
روش تطهير ظرفى که سگ آن را ليسيده
پرسش : هرگاه سگ ظرفى را لیسیده، یا از آن، آب یا مایع دیگرى، خورده باشد، چگونه می توان آن را پاک کرد؟
پاسخ : اوّل باید آن را با خاک پاک که مخلوط با کمى آب باشد خاک مال کرد و بعد دومرتبه در آب قلیل، یا یک مرتبه در آب کریا جارى شست و اگر آب دهانسگ در ظرفى بریزد، احتیاط مستحبّ آن است که همین کار انجام شود، امّا اگر جاى دیگرى از بدن سگ با رطوبت به ظرف ملاقات کند خاک مال کردن واجب نیست بلکه باید آن را در آب قلیل سه مرتبه و در آب کریا جارى یک مرتبه شست.
عدم تفاوت حکم انواع سگ
پرسش : معروف است که «تازى» (سگ شکارى) در احکام نجاست و طهارت با سگهاى دیگر تفاوت دارد. شاید دلیلش این باشد که ـ طبق آنچه در تاریخ آمده ـ اعراب (پس از اسلام) از رفت و آمد تازى به خیمه ها ممانعتى نمى کردند، و تازى حقّ داشت در خیمه با آنها بخوابد، و آن را هدیه اى از سوى خدا مى دانستند. آیا تفاوتى میان تازى و سایر سگها در نجاست مى باشد؟
پاسخ : تفاوتى از این جهت میان سگها نیست، و معمولا مسلمانان از سگ ها براى سه منظور استفاده مى کردند: پاسبانى خانه، پاسبانى باغ، و پاسبانى از گلّه. و در کتب فقهى ما درباره این سه نوع سگ بحث شده، و به عنوان «کلب الحارس» و «کلب الماشیه» و «کلب الحائط» از آنها یاد شده است.
حیوان حاصل از جفت گیری سگ با خوک
پرسش : آیا حیوانی که با جفت گیری سگ با خوک، متولد شود نجس است؟
پاسخ : حیوانى که از این دو یعنى سگ و خوک متولّد گردد، و به آن سگ یا خوک نگویند پاک است.
اختلاط سگ یا خوک با حیوانات دیگر
پرسش : چنانچه سگ یا خوک با حیوان دیگری جفت گیری نماید، حیوان حاصل از آن چه حکمی دارد؟
پاسخ : در صورتى که شباهت به سگ یا خوک نداشته باشد یا شباهتش به حیوان دیگر زیادتر باشد، پاک است.
برخورد سگ با لباس
پرسش : اگر سگى با لباس شخصى تماس پیدا کند و او با همان لباس وارد مسجد شود، آیا تطهیر مسجد واجب است؟
پاسخ : در صورتى که لباس، یا بدن سگ رطوبت نداشته باشد، نه لباس نجس مى شود و نه مسجد.
نحوه تطهیر وسایلی که با بدن سگ تماس داشته
پرسش : از آنجا كه يكى از راه هاى پاكسازى درون زندان ها از موادّ مخدّر استفاده از سگ هاى موادياب است، و اين امر موجب مى شود كه در حين بازرسى سگ ها با وسايل و اشياى زندانيان نموده و تماس مستقيم داشته باشند. ظروف و اشياى مورد برخورد سگ ها چگونه تطهير مى شود؟
پاسخ : هرگاه سگ ها با رطوبت به چیزى غیر از ظروف تماس پیدا کنند با یک بار شستن پاک مى شود. و اگر با ظروف تماس پیدا کنند و چیزى از آن ننوشند باز با یک بار شستن در زیر شیر آب پاک مى شود و خاکمال کردن در اینجا لازم نیست.
تطهیر ظرفی که سگ لیسیده با مواد شوینده
پرسش : در احکام داریم که اگرسگ به ظرفى زبان بزند باید آن را خاک مال کرد، حال با وجود موادّى مانند الکل، مایعات ظرفشویى و غیره آیا خاک مال کردن لازم است؟
پاسخ : آرى لازم است.
نماز بر پوست سگ
پرسش : اگر زير اندازي که نماز گزار روي آن نماز مي خواند پوست سگ باشد آيا نماز او اشکال دارد ؟
پاسخ : چنین نمازی خالی از اشکال نیست.
وظیفه مکلف در جایی که رفت و آمد سگ ها زیاد است
پرسش : در روستای ما سگ ها زیاد رفت و آمد می کنند. وظیفه ما در روزهای برفی چیست؟
پاسخ : اگر یقین قطعی نباشد اجتناب لازم نیست؛ فقط محل پای سگ را پا نگذارید و در اینگونه موضوعات زیاد تحقیق و تفحص نکنید.
اگر دهانه ظرفي که سگ ليسيده تنگ باشد
پرسش : هرگاه دهانه ظرفى که سگ دهان زده، تنگ باشد و نتوان آن را خاک مال کرد، تکلیف چیست؟
پاسخ : چنانچه ممکن است باید پارچه اى را به چوبى پیچید و توسّط آن خاک را با کمى آب به آن ظرف بمالند و اگر ممکن نشود مقدارى خاک و کمى آب در آن بریزند و تکان دهند، سپس طبق دستور بالا آب بکشند.
عدم شمول حکم سگ و خوک به سایر درندگان
پرسش : آیا حیواناتى که در علم جانورشناسى جزو خانواده سگ و یا خوک هستند، مانند بعضى از انواع درندگان، حکم سگ و یا خوک را دارند و باید از آنها اجتناب کرد؟
پاسخ : حکم سگ و خوک را ندارند.
نجاست گراز [سگ و خوک ]
پرسش : آیا گراز نیز نجس العین است؟
پاسخ : گراز همان خوک وحشی است و نجس العین است.
استفتائات آیت الله مکارم شیرازی.
