«اصحاب الایکه» چه کسانى هستند؟

منظور از «اصحاب الأیکه»

پرسش : ا«اصحاب الایکه» چه کسانى هستند؟

پاسخ اجمالی

«ایکه» به درختان بسیار و یا بیشه زار می گویند و«اصحاب الایکه» قوم شعیب اند که در سرزمینى پر آب و مشجر در میان حجاز و شام زندگى مى کردند. زندگى مرفه و ثروت فراوانشان موجب غرور و غفلت آنها شده و دست به کم فروشى و فساد در زمین زده بودند. شعیب، آنها را از این کارشان بر حذر داشت و دعوت به توحید و راه حق نمود، اما آنها تسلیم حق نشدند و سرانجام بر اثر مجازات دردناکى نابود گشتند. شاید قرآن با این تعبیر مى خواهد بگوید: عاقبت کفران نعمت و ظلم، عذاب و نابودی است.

پاسخ تفصیلی

خداى متعال در آیه78 سوره«حجر» مى فرماید: (اصحاب الایکه مسلماً مردمى ظالم و ستمگر بودند)؛ «وَ اِنْ کانَ اَصْحابُ الاَیْکَهِ لَظالِمِینَ».
بسیارى از مفسران، و ارباب لغت گفته اند: «ایکه» به معنى درختان در هم پیچیده و یا بیشه است و «اصحاب الایکه» همان قوم شعیب اند که در سرزمینى پر آب و مشجر در میان «حجاز و شام» زندگى مى کردند.
آنها زندگى مرفه و ثروت فراوانى داشتند و به همین جهت، غرور و غفلت آنها را فرا گرفته بود و مخصوصاً دست به کم فروشى و فساد در زمین زده بودند.
«شعیب» آن پیامبر بزرگ، آنها را از این کارشان بر حذر داشت و دعوت به توحیدو راه حق نمود، اما آنها تسلیم حق نشدند و سرانجام بر اثر مجازات دردناکى، نابود گشتند، گرماى شدیدى چندین روز پى در پى آنها را فرو گرفت، و در آخرین روز، ابر بزرگى در آسمان نمایان شد، آنها به سایه ابر پناه بردند، اما صاعقه اى فرود آمد، و آن بیدادگران را نابود کرد.
شاید تکیه کردن قرآنروى کلمه «اصحاب الایکه» (صاحبان سرزمینهاى پر درخت) به خاطر این باشد که: مى خواهد بگوید با این همه نعمتى که به آنها بخشیده بودیم باز به جاى شکر، کفران کردند، ظلم و ستم بنیاد نمودند و صاعقه، آنها و درختانشان را از میان برد.(1)

پی نوشت:
1. گرد آوري از کتاب: تفسیر نمونه، آيت الله العظمي مکارم شيرازي، دارالکتب الإسلامیة، چاپ بیست و هفتم، ج 11، ص 138.