آیا کسی که با عربی آشنا نیست می تواند جذابیت قرآن را درک کند

 

 

درک جذابيّت قرآن براى غير عرب

پرسش : آیا امکان دارد کسى که حتى با زبان عربى آشنا نیست جذابیّت قرآنرا درک کند؟

پاسخ اجمالی:

اعجاز ظاهری، یکی از ویژگی های بارز قرآن است. کلمات زیبا و جملات آهنگین آن، بر روح و جان انسان تاثیر می گذارد. در این بین، غیرمسلمانانی که با واژگان عربی هیچگونه آشنایی ندارند، هنگام شنیدن آیات قرآن، آن را متنی ممتاز و معجزه آسا می دانند.

پاسخ تفصیلی:

سیّد قطب در تفسیرفى ضلال، در ذیل آیه38 سوره یونس: «اَمْ یَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَاْتُوا بِسُورَه مِثْلِهِ…» ماجراى عجیبى از زندگى خود نقل مى کند، او مى گوید:
«من از حوادثى که براى دیگران واقع شده سخنى نمى گویم، تنها حادثه اى را بیان مى کنم که براى خود من اتفاق افتاد و شش نفر ناظر آن بودند. ما شش نفر مسلمان بودیم که با یک کشتى مصرى، اقیانوس اطلس را به سوى نیویورک طى مى کردیم، مسافران کشتى 120 نفر مرد و زن بودند و تنها مسلمان در میان مسافران ما بودیم؛ روز جمعه به این فکر افتادیم که نمازجمعه را در قلب اقیانوس و بر روى کشتى بر پا داریم و علاوه بر اقامه فریضه مذهبى، مایل بودیم یک حماسه اسلامى در مقابل یک مبلّغ مسیحى که در داخل کشتى نیز، دست از برنامه هاى تبلیغاتى خود بر نمى داشت بیافرینیم، به خصوص این که او مایل بود حتى ما را به مسیحیت تبلیغ کند!

ناخداى کشتى که یک نفر انگلیسى بود، موافقت کرد نمازجمعه را در عرشه کشتى به جا آوریم و به کارکنان کشتى که همه از مسلمانان آفریقا بودند نیز اجازه داده شد که با ما نمازبخوانند و آنها از این جریان بسیار خوشحال شدند؛ زیرا نخستین بار بود که نماز جمعه در برابر آنان بر عرشه کشتى انجام مى گرفت.
من (سید قطب) به خواندن خطبه نماز جمعه و سپس امامت نماز پرداختم، و جالب این که مسافران غیر مسلمان اطراف ما حلقه زده بودند و با دقت انجام فریضه مذهبى را مى نگریستند.

پس از پایان نماز، گروه زیادى از آنها نزد ما آمدند و این موفقیت را تبریک گفتند؛ در میان این گروه خانمى بود که بعداً فهمیدیم یک زن مسیحى اهل یوگسلاوى است که از جهنم تیتو و کمونیسم فرار کرده است؛ او فوق العاده تحت تاثیر نمازما قرار گرفته بود، به حدى که اشک از چشمانش سرازیر بود و نمى توانست خود را کنترل کند.
او به زبان انگلیسى ساده و آمیخته با تاثر شدید و خضوع و خشوع خاصى سخن مى گفت و از جمله سخنانش این بود:

«بگویید ببینم کشیش شما با چه لغتى سخن مى گفت…؟»

سرانجام به او گفتم که ما به لغت عربى صحبت مى کردیم؛ ولى او گفت: من هر چند یک کلمه از مطالب شما را نفهمیدم، اما به وضوح دیدم که کلمات، آهنگ عجیبى داشت و از این مهم تر چیزى که نظر مرا فوق العاده به خود جلب کرد این بود که در لابه لاى خطبه امام شما، جمله هایى وجود داشت که از بقیه ممتاز بود؛ این جمله ها داراى آهنگ فوق العاده موثر و عمیقى بود، آن چنان که لرزه بر اندام من مى انداخت، گویا اینها مطالب دیگرى بود، فکر مى کنم هنگامى که امام شما این جمله ها را ادا مى کرد، مملو از روح القدس مى شد!

 

کمى فکر کردم و متوجه شدم این جمله ها همان آیات قرآن بود که من در لابه لاى خطبه و ضمن نماز، آنها را مى خواندم.
این جریان ما را تکان داد، و متوجه این نکته ساخت که آهنگ مخصوص قرآن آنچنان موثر است که حتى بانویى را که یک کلمه از معناى آن را نمى فهمد تحت تاثیر شدید خود قرار مى دهد.(1)، (2)

پی نوشت:
(1). تفسير فى ضلال، جلد 4، صفحه 422.
(2). گردآوري از کتاب: پيام قرآن‏، آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى، دار الكتب الاسلاميه‏، تهران‏، 1386 ه. ش‏، ج 8، ص 97