منظور از بعضكم من بعض در قرآن کریم/ نبود تفاوت بین زن و شوهر در اسلام

 

اين تعبير ﴿بَعْضُكُم مِن بَعْضٍ﴾ در نوع مواردي كه به كار مي‌رود براي نفي تمايزهاست، چه بين زن و مرد، چه بين زن و شوهر، چه بين زن در مقابل مرد چه بين زن در مقابل شوهر. اما زن در مقابل مرد در پايان سورهٴ مباركهٴ «آل‌عمران» است كه ﴿فَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَأُخْرِجُوا مِن دِيَارِهِمْ وَأُوذُوا فِي سَبِيلِي وَقَاتَلُوا وَقُتِلُوا﴾ آنجا دارد ﴿بَعْضُكُم مِن بَعْضٍ﴾ يعني همهٴ شما از يك سنخ هستيد، هيچ امتيازي بين شما نيست.

در پايان سورهٴ مباركهٴ «آل‌عمران» آيهٴ 195: ﴿فَاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لَا أُضِيعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِنْكُم مِن ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَي بَعْضُكُم مِن بَعْضٍ﴾، بعد فرمود: ﴿فَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَأُخْرِجُوا مِن دِيَارِهِمْ وَأُوذُوا فِي سَبِيلِي وَقَاتَلُوا وَقُتِلُوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْهُم سَيِّآتِهِمْ﴾ اين زن در مقابل مرد است؛ اما زن در مقابل شوهر، بحثش در همين سورهٴ مباركهٴ «نساء» آيهٴ 21 گذشت: ﴿وَكَيْفَ تَأْخُذُونَهُ وَقَدْ أَفْضَي بَعْضُكُمْ إِلَي بَعْضٍ﴾ اين دربارهٴ زن و شوهر است كه زن و شوهر هم هيچ تمايزي باهم ندارند در اصول انسانيت. اينجا كه فرمود: ﴿بَعْضُكُم مِن بَعْضٍ﴾ راجع به عبيد و إماء و احرار و حرائر است يعني بين حرّ و عبد و حرّه و أمه فرقي نيست ﴿بَعْضُكُم مِن بَعْضٍ﴾ همه از يك واقعيت‌ايم. پس اين تعبير لطيف، در چند مورد به كار رفت و هر مورد هم يك پيام خاص دارد: ﴿بَعْضُكُم مِن بَعْضٍ﴾، ﴿فَانكِحُوهُنَّ بِإِذْنِ أَهْلِهِنَّ﴾ اينكه بحثش گذشت.

منبع: تقریرات و یادداشتهای حجت الاسلام مهدی طاها از جلسه تفسیر سوره نساء حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی؛ سایت هدانا.