ماه رمضان ماه کرامت انسانی/ قرآن کریم با کرامت ترین افراد را با تقوا ترین افراد می داند

حجت الاسلام جوارانی

میهمانی خدا

پیامبراکرم(صلوات الله علیه وآله)در قسمتی از خطبه شعبانیه می فرمایند:(هو شهر دعیتم فیه الی ضیافه الله)ماه رمضان ماهی است که به میهمانی خدا دعوت شده اید

هر میهمانی برای اینکه برگزار شود شود نیاز به 3 رکن اساسی دارد:1-میهمان2-میزبان یا میهماندار3-محل میهمانی و پذیرایی

اما روی این 3 رکن میهمانی خدا را  پرده ای از غبار ابهام و جهل پوشانده است وبسیاری از انسان ها معنای این ارکان را به درستی نمی یابند

اصلی ترین مشکل بشر

اصلی ترین مشکل بشر، یا به عبارت بهتر ، مادر مشکل های بشریت و آنچه که منشاء به وجودآمدن تمام مشکلات انسان ها شده(خودنشناسی)یا(خودشناسی بد)ما آدم هاست

کسانی که به دید ظاهری به خود نگاه می کنند در پاسخ به این پرسش که (تو کیستی؟!)تصویری از هیکل جسمانی خود و هرچه که مربوط به آن است اعم از خانه ،زندگی،زن،فرزندو مدرک و شغل و ….در ذهنشان نقش می بندد و عمری با همین تصویرزندگی می کنند و از همین دریچه به خود و خدا و دیگران نگاه می کنند و تمام گزاره های دینی را با همین فرهنگ لغت معنا و تفسیر می کنند

در منظر این فرد واژه (میهمانی )برای ماه رمضان واژه ای متناقض است زیرا یکی از ارکان اصلی میهمانی یعنی پذیرایی را ندارد و از ابتدای صبح تا شب باید گرسنگی و تشنگی کشید و تازه خیلی از لذت هایی که در ماه های دیگر حلال بود در این ماه حرام و ممنوع می شود

اولین دست آورد ماه رمضان از همینجا می شود یعنی می خواهد بشر را متوجه این بیماری خطرناک یعنی(خودنشناسی)یا(تصویری غلط از خود داشتن)بکند

غده سرطانی این بیماری چیزی به نام (وهم) است که برای ما (ناچیز) را (چیز) و (مجاز) را (حقیقت) نشان می دهد

مشکل بشر آن است که وهم او میل های نفس اماره  و بخش حیوانیت او را میل های خودش می پندارد غافل از این که حقیقت او از جنس ملکوت است و او ناخود را خود گرفته است ؛بله ماه رمضان می خواهد بگوید میهمانی با تمام ارکانش  برقرار شده و فصل جشن و سرور و پذیرایی و شادمانی آغاز شده اما ای بشر این میهمانی برای (خودت) برقرار شده است نه برای حیوانیت و ابزار دستت ، میهمان در این ماه خود خودت هستی نه چیزهای زائدی که به خودت وصل کردی و آنها را به اشتباه خودت می پنداری اصلا این میهمانی برای این برگزار شده که به تو بفهماند که آنچه را که عمری خود پنداشته ای و خرجش کردی در حقیقت خودت نیستی ؛پس اولین دستاورد این ماه این است که برای انسان (خود)را از (ناخود)تفکیک کند

اهل کرامت شدن

در همین راستا در همین خطبه شعبانیه و بلافاصله بعد از جمله اول پیامبر صلوات الله علیه وآله می فرمایند(وجعلتم فیه من اهل کرامه الله) در این ماه از اهل کرامت خدا قرار داده شده اید

کرامت یکی از لغاتی است که در فارسی تقریبا معادلش را نمی توان پیدا کرد و باید با شرح و تفسیر به معنای حقیقی آن نزدیک شددر مقابل کرامت دنائت و پستی است ،(خودحقیقی)انسان از نظر وجودی مرتبه اش بالای دنیا است یعنی (اعلی علیین)و انسان به واسطه خود کاذب اهل دنیا نامیده می شودقران کریم با کرامت ترین افراد را در نزد خداوند با تقوا ترین افراد می داند(ان اکرمکم عند الله اتقاکم)(13/حجرات)یعنی عامل بالارفتن درجه کرامت انسان تقوا است و کرامت و تقوا باهم نسبت مستقیم دارند یعنی هرچه درجه تقوا بالاتر برود درجه کرامت هم بالاتر می رود

تقوا چیست؟!

تقوا یعنی قدرت غلبه خود بر ناخود یعنی ابتدا میل های خود را بشناسیم و بر میل های ناخود غلبه دهیم با این تفسیر ربط بین کرامت و تقوا مشخص می شود و روشن می شود که چرا اگر تقوا بالا رفت کرامت هم بالا می رود زیرا انسان با تقوا از ناخود کنده می شود و هنگامی که از ناخود بریده شد پس از دنیا بالاتر می رود و به سوی خود حقیقی و همان فطرت الهی اوج می گیرد و به منتهی آرزو و مقصد اصلی که همان حضرت حق است نزدیک می شود پس اهل کرامت می شود

انسانی که در قدم اول به این آگاهی رسید که (خود)با (ناخود)متفاوت است و در گام دوم به این بلوغ رسید که با غلبه خود بر ناخود یا همان تقوا می تواند به سعادت برسد هم اکنون از خدا راه غلبه بر ناخود را می طلبد و حضرت رحیم به عنوان هدیه یکی از برترین وسیله های کسب تقوا یعنی (روزه) را به بنده اش عطا می کند (یا ایهاالذین امنواکتب علیکم الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم لعلکم تتقون)یعنی روزه برشما مقرر گردید شاید از اهل تقوا بشوید پس اگر روزه با تمام لوازمش گرفته شود انسان را به مقام متقین می رساند

پذیرایی خدا

اگر حقیقت و اصل انسان طبق آیه 72 سوره ص(نفخت فیه من روحی)یعنی روح خداست پس انسان از جنس خداست و جنس خدا بی نهایت است ،موجودی که از جنس بی نهایت بود اگر گرفتار عالم ماده یعنی عالم محدودیت بشود (بی نهایت طلب) می شود و میل به بی نهایت دارد برای همین است که انسان ها با لذت های مادی و از جنس دنیا که جنسش محدود بودن است سیر نمی شوند و این امور حس بی نهایت طلبی آنها را ارضا نمی کند

خداوند به افتخار همین بخش انسانی و حقیقی ما که بی نهایت طلب است بزمی در ماه رمضان برپا کرده و او خود از ما پذیرایی می کند یعنی بی نهایت از بی نهایت طلب  پذیرایی می کند حال که میهمان و میهماندار مشخص شد باید دید پذیرایی او از حقیقت ما به چه شکل است؟!

یکی از صفات خداوند کریم است و سیره کریمان آن است که هر آنچه را در خانه دارند برای پذیرایی از  میهمان بیاورند و سخن امیرکریم حضرت علی علیه السلام هم به همین مضوع اشاره دارد که فرمود(افضل الجود بذل الموجود)(غررالحکم)بافضیلت ترین جود و بخشش بخشیدن هرآنچه که موجود و در توان است می باشد و خداوند جز خودش که وجود محض و کمال بی نهایت و مطلق است چه در خانه دارد؟!

در همین راستا است که خداوند پذیرایی از عبدش در این ماه و جزای روزه را مشخص می کند و می فرماید(الصوم لی و انا اجزی به)من خودم جزای روزه هستم!!(من لایحضره الفقیه ج2 ص75)بنابراین حضرت حق که جامع جمیع صفات و کمالات عالیه است به عنوان میزبان (صفات خودش)را  به بنده اش می دهد و صفات وی همان کمالات بی نهایتی است که بشر نا آگاه در آرزویش عمری به اشتباه در امور مادی و دنیا به جست و جو دست و پا می زند و نمی یابد!