اعمال شب و روز نهم ماه رمضان
غسل در شب نهم رمضان
الجزء الأول؛ أبواب أحكام شهر رمضان؛ الباب الثالث عشر فيما نذكره من زيادات دعوات في الليلة التاسعة و يومها
جلد اول، باب های احکام ماه رمضان؛ باب سیزدهم اعمال و دعاهای وارد شده در روایات در شب و روز نهم ماه:
و فيها يستحب الغسل على مقتضى الروايات [الرواية] التي تضمنت أن كل ليلة مفردة من جميع الشهر يستحب الغسل
براساس روايتى كه مىگويد: «در هر شب فرد ماه رمضان غسل مستحب است.» غسل شب نهم نيز مستحب است
نماز شب نهم ماه رمضان (بلدالامین)
ذكر جملة من النوافل و صلوات الحوائج و الاستخارات، و أما صلوات رمضان نقلتها من كتاب الأربعين حديث للشهيد رحمه الله
تعدادی از نمازهای نافله، حاجت و استخاره را بیان می کنیم؛ و اما نمازهای ماه رمضان که از کتاب چهل حدیث شهید رحمه الله نقل گردیده است:
مَرْوِيَّةٌ عَنِ النَّبِيِّ ص
از پیامبر صلی الله علیه و آله روایت شده است
فَمَنْ صَلَّى فِي اللَّيْلَةِ التَّاسِعَةِ سِتّاً بَيْنَ الْعِشَاءَيْنِ بِالْحَمْدِ[1] وَ آيَةِ الْكُرْسِيِّ[2] سَبْعاً
هر کس در شب نهم ماه رمضان، این نماز را بخواند، شش رکعت میان نماز شام (مغرب و عشا) و خفتن در هر رکعت یک بار سوره حمد و هفت بار آیه الکرسی را قرائت کند،
وَ يُصَلِّي عَلَى النَّبِيِّ وَ آلِهِ ص بَعْدَ تَسْلِيمِهِ خَمْسِينَ مَرَّةً صَعِدَ عَمَلُهُ كَعَمَلِ الصِّدِّيقِينَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحِينَ
و بعد از سلام نماز، پنجاه مرتبه صلوات بر پیامبر(ص) و آل ایشان بفرستد، ملائکه عمل او را همانند عمل صدیقین و شهدا و صالحان بالا می برند.
دعای محمد بن ابی قره در شب نهم رمضان
الجزء الأول؛ أبواب أحكام شهر رمضان؛ الباب الثالث عشر فيما نذكره من زيادات دعوات في الليلة التاسعة و يومها و فيها ما نختاره من عدة روايات
جلد اول، باب های احکام ماه رمضان؛ باب سیزدهم اعمال و دعاهای وارد شده در روایات در شب و روز نهم ماه، و چندین روایت از دعاهای این شب بیان شده است از جمله (دعای اول):
مِنْهَا مَا ذَكَرَهُ مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي قُرَّةَ فِي كِتَابِهِ عَمَلِ شَهْرِ رَمَضَانَ دُعَاءُ اللَّيْلَةِ التَّاسِعَةِ
به نقل از كتاب «عمل شهر رمضان» نوشتهى «محمّد بن ابى قرّه» در شب نهم
اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ رَبِّي وَ أَنَا عَبْدُكَ آمَنْتُ بِكَ مُخْلِصاً لَكَ دِينِي
خداوندا، ستايش تو را، معبودى جز تو وجود ندارد، تو پروردگار من هستى و من بندهى توام، با اخلاص دين [و اعمال]خود به تو ايمان آوردم
أَمْسَيْتُ عَلَى عَهْدِكَ وَ وَعْدِكَ مَا اسْتَطَعْتُ أَتُوبُ إِلَيْكَ مِنْ سُوءِ عَمَلِي
و در حدّ توان خود بر وفا به پيمان و وعدهات شب نمودم، از كردار زشتم به درگاه تو توبه مىكنم
وَ أَسْتَغْفِرُكَ لِذُنُوبِيَ الَّتِي لَا يَغْفِرُهَا إِلَّا أَنْتَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
و از گناهانم كه جز تو نمىتواند بيامرزد، آمرزش مىطلبم. بر محمّد و آل محمّد درود فرست
وَ تَقَبَّلْ صَوْمِي وَ تَفَضَّلْ عَلَيَّ وَ بَلِّغْنِي انْسِلَاخَ هَذَا الشَّهْرِ يَا خَيْرَ الْمَوْلَى
و روزهام را بپذير و بر من تفضّل كن و به پايان اين ماه برسان. اى بهترين مولى
يَا مَوْضِعَ كُلِّ شَكْوَى وَ يَا سَامِعَ كُلِّ نَجْوَى وَ يَا شَاهِدَ كُلِّ مَلَإٍ وَ يَا عَالِمَ كُلِّ خَفِيَّةٍ
و اى جايگاه همهى گلهها و اى شنوندهى همهى نجواها و اى گواه بر هر آشكار و اى داناى همهى نهانها
وَ يَا كَاشِفَ مَا يَشَاءُ مِنْ بَلِيَّةٍ خَلِيلِ إِبْرَاهِيمَ وَ نَجِيِّ مُوسَى وَ مُصْطَفِي مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِمْ
و اى برطرفكنندهى هر بلايى كه بخواهى و اى دوست حضرت ابراهيم و نجاتبخش حضرت موسى و برگزينندهى حضرت محمّد-درود خداوند بر آنان-،
أَدْعُوكَ دُعَاءَ مَنِ اشْتَدَّتْ فَاقَتُهُ وَ ضَعُفَتْ قُوَّتُهُ وَ قَلَّتْ حِيلَتُهُ
همانند كسى كه نيازش سخت است و نيرويش به ضعف گراييده و بيچاره شده است تو را مىخوانم،
دُعَاءَ الْغَرِيبِ الْغَرِيقِ الْمُضْطَرِّ الْبَائِسِ الْفَقِيرِ الَّذِي لَا يَجِدُ لِكَشْفِ مَا هُوَ فِيهِ مِنَ الذُّنُوبِ إِلَّا أَنْتَ
همانند غريب غرقهى ناگزير و گرفتار و نادارى كه هيچكس براى برطرف كردن گناهانش جز تو را نمىيابد، تو را مىخوانم.
فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ فَرِّجْ عَنِّي وَ اكْشِفْ مَا بِي مِنْ ضُرٍّ وَ تَقَبَّلْ صَوْمِي
پس بر محمّد و آل محمّد درود فرست و رنجورى مرا برطرف نما و روزه
وَ صَلَاتِي فِي هَذَا الشَّهْرِ الْعَظِيمِ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِينَ
و نمازم را در اين ماه بزرگ بپذير. درود بر حضرت محمّد و خاندان پاك او.
دعای پیامبر (ص) در شب نهم رمضان (اقبال الاعمال)
الجزء الأول؛ أبواب أحكام شهر رمضان؛ الباب الثالث عشر فيما نذكره من زيادات دعوات في الليلة التاسعة و يومها و فيها ما نختاره من عدة روايات، دعاء آخر في هذه الليلة مروي عن النبي ص
جلد اول، باب های احکام ماه رمضان؛ باب سیزدهم اعمال و دعاهای وارد شده در روایات در شب و روز نهم ماه، و دعاهاى اين شب عبارتاند از (دومین دعای شب نهم) دعاى منقول از پيامبر اكرم-صلّى اللّه عليه و آله و سلّم-:
يَا سَيِّدَاهْ وَ يَا رَبَّاهْ وَ يَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِكْرَامِ يَا ذَا الْعَرْشِ الَّذِي لَا يَنَامُ وَ يَا ذَا الْعِزِّ الَّذِي لَا يُرَامُ يَا قَاضِيَ الْأُمُورِ
اى آقاى من و اى پروردگار من و اى شكوهمند و بزرگوار، اى دارندهى عرش كه هرگز نمىخوابى و اى دارندهى سربلندىاى كه هيچكس نمىتواند آهنگ آن را بكند، اى فيصلهدهندهى كارها،
يَا شَافِيَ الصُّدُورِ اجْعَلْ لِي مِنْ أَمْرِي فَرَجاً وَ مَخْرَجاً وَ اقْذِفْ رَجَاءَكَ فِي قَلْبِي حَتَّى لَا أَرْجُو أَحَداً سِوَاكَ
اى بهبودىبخش دلها، در كار من گشايش و راه خروجى قرار ده و اميدت را در دلم بيفكن تا به غير تو اميد نداشته باشم.
عَلَيْكَ سَيِّدِي تَوَكَّلْتُ وَ إِلَيْكَ مَوْلَايَ أَنَبْتُ فَارْحَمْنِي وَ إِلَيْكَ الْمَصِيرُ أَسْأَلُكَ يَا إِلَهَ الْآلِهَةِ وَ يَا جَبَّارَ الْجَبَابِرَةِ
آقاى من، بر تو توكل نمودم. مولاى من، به درگاه تو توبه كردم و بازگشت [همه]بهسوى تو است. از تو درخواست مىكنم، اى معبود معبودها و سركش سركشها
وَ يَا كَبِيرَ الْأَكَابِرِ الَّذِي مَنْ تَوَكَّلَ عَلَيْهِ كَفَاهُ وَ كَانَ حَسْبَهُ وَ بَالِغَ أَمْرِهِ عَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ فَاكْفِنِي
و بزرگ بزرگان، كه هركس بر تو توكل كند او را كفايت مىكنى و براى او كافى هستى و او را به پايان كار مىرسانى. تنها بر تو توكل نمودم پس كفايت كن
وَ إِلَيْكَ أَنَبْتُ فَارْحَمْنِي وَ إِلَيْكَ الْمَصِيرُ فَاغْفِرْ لِي وَ لَا تُسَوِّدْ وَجْهِي يَوْمَ تَسْوَدُّ وُجُوهٌ وَ تَبْيَضُّ وُجُوهٌ
و به درگاه تو توبه كردم پس رحمم كن و بازگشت [من] بهسوى تو است پس مرا بيامرز و در روزى كه چهرههايى سياه و چهرههايى سپيد مىگردند، روى مرا سياه مكن،
إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ وَ صَلِّ اللَّهُمَّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْحَمْنِي وَ تَجَاوَزْ عَنِّي إِنَّكَ أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِيم
به راستى كه تو سربلند و فرزانهاى. اى خدا، بر محمّد و آل محمّد درود فرست و بر من رحم كن و از من درگذر، به راستى كه تو بسيار آمرزنده و مهربان هستى.
دعای روز نهم ماه رمضان (زاد المعاد)
اعمال ماه رمضان؛ دعاهاى روزهاى ماه مبارك رمضان. از ابن عباس روايت كردهاند كه حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله فضيلت بسيار از براى روزه هرروز ماه مبارك بيان فرمود و از براى هرروز دعاى مخصوص با فضيلت و ثواب بسيار براى آن دعا ذكر كردهاند و ما به اصل دعا اكتفا مىنماييم.
دعاى روز نهم:
اللَّهُمَّ اجْعَلْ لِي فِيهِ نَصِيباً مِنْ رَحْمَتِكَ الْوَاسِعَةِ وَ اهْدِنِي فِيهِ لِبَرَاهِينِكَ السَّاطِعَةِ
اى خدا! مرا نصيبى از رحمت واسعهى خود عطا فرما و به ادلهى روشن خود هدايت فرما
وَ خُذْ بِنَاصِيَتِي إِلَى مَرْضَاتِكَ الْجَامِعَةِ بِمَحَبَّتِكَ يَا أَمَلَ الْمُشْتَاقِينَ.[1]
و پيشانى مرا بگير و به سوى رضا و خشنودى كه جامع (هرنعمت) است سوق ده به حق دوستى و محبتت اى آرزوى مشتاقان.
[1] ) اقبال الاعمال ص 266؛ مصباح الكفعمى ص 612.
اهل البیت