آيا انسانها در آخرت هم مثل اين دنيا از اختيار برخوردارند؟
آيا انسانها در آخرت هم مثل اين دنيا از اختيار برخوردارند؟
درباره آنچه سؤال كردهايد توجه به چند نكته لازم است:
1- عالم آخرت نيز مركب از ماده و مجردات است ليكن ماده آخرت در اوج كمال است و با ماده اين دنيا قابل قياس نيست.
2- آخرت دار قرار و ثبات است اما لازمه آن اين نيست كه ديگر اختيار نباشد. در جهان آخرت براى مؤمنان و انسانهاى كامل اختيار هست ليكن اختيار در آخرت با اختيار در دنيا متفاوت است. اختيار در دنيا در دايره تعارضات و تزاحمات قواى باطنى انسان صورت مىگيرد مثلاً عقل و شهوت با يكديگر احكام مخالفى صادر مىكنند و اختيار اين است كه در ميان آن دو يكى برگزيده شود. انسانهاى سست اراده به دنبال تمايلات نفسانى و شهوانى مىروند و اراده خود را مىبازند ولى انسانهاى با اراده در برابر طوفان شهوات مىايستند و سر به فرمان حكم عقل و شرع مىنهند.
دسته اول در آخرت اختيارى ندارند زيرا در اين دنيا آن را يافتند.
دسته دوم در آخرت اختيار دارند ولى اختيار در آن جا مثل اين دنيا نيست زيرا ديگر در آن جا ميل و شهوت برخلاف عقل حكم نمىكند بلكه غرايز انسان عيناً همان را تمايل پيدا مىكند كه مطابق خواست خدا و حكم عقل است. بنابراين اختيار انسان تا حدى شبيه به اختيار خداوند مىشود كه هيچگونه گرايش باطل ندارد. پرسمان.