استطاعت حج با داشتن طلب مالی

داشتن طلب‏

51- كسى كه طلبى دارد و وقت طلب او رسيده يا حالّ است، و مى‏تواند بدون حَرَج و مشقت،[1] آن را بگيرد، با داشتن ساير شرايط، واجب است مطالبه كند[2] و بگيرد و به حج برود؛[3] مگر اين كه مديون نتواند بپردازد كه در اين صورت، مطالبه جايز نيست و استطاعت حاصل نمى‏شود.[4] اگر وقت طلب نرسيده باشد ولى مديون خودش بخواهد بپردازد، لازم است طلبكار آن را بگيرد و مستطيع مى‏شود؛ ولى اگر نمى‏خواهد بپردازد، مطالبه واجب نيست، هرچند با مطالبه حاضر به پرداخت شود.[5]

 

[1] ( 2). آية اللَّه صافى، آية اللَّه گلپايگانى: و نيز مى‏تواند ولو با كمك غير و اقامه دعوى در نزد حاكم شرع و يا بارجوع به حاكم غير شرعى- در صورتى كه استيفاى حقّ، موقوف بر آن باشد، بنابر اقوى- آن را وصول نمايد، گرفتن و رفتن به حج واجب است.( احكام و آداب حج، مسأله 29).
[2] ( 3). آية اللَّه سيستانى: مستطيع است و واجب است حج برود هر چند با مطالبه و صرف آن مال در حج باشد و همچنين است اگر بدهكار دارا باشد و نپردازد ولى بتواند هر چند با رجوع به حاكم جور حق خود را بگيرد يا بدهكار منكر باشد ولى بتواند آن را اثبات كند و بگيرد يا بتواند از اموال او از باب تقاص بردارد.
[3] ( 4). آية اللَّه بهجت: اگر تحصيل آن، متوقّف بر مراجعه به دادگاه اگر چه حاكم جور باشد، لازم است مراجعه نمايد در صورتى كه موجب ضرر و حرج فوق حد مسامحه نباشد، و در تضرّر مالى غير مجحف و نيز ضرر حالى مثل ذلت نفس و نقص جاه نزد حاكم جور تأمّل است و اقرب وجوب مطالبه است با عقلائى بودن تن دادن به اين ضرر با قطع نظر از تكليف به حج( كتاب حج، ص 10).
[4] ( 5). آية اللَّه تبريزى، آية اللَّه خويى: اگر بتواند دَين را بفروشد و پول آن به تنهايى و يا به ضميمه مال ديگر وافى هزينه حج باشد و براى او مشقت نداشته باشد، در اين صورت مستطيع است و بايد به حج برود.

آية اللَّه سيستانى: اگر بتواند دَين را بفروشد به‏نحوى كه اجحاف در حق او نباشد، و پول آن به تنهايى و يا به ضميمه مال ديگر وافى هزينه حج باشد، در اين صورت مستطيع است و بايد به حج برود.

آية اللَّه فاضل: اگر بتواند دَينش را به مقدار كمتر بفروشد در صورتى كه موجب ضرر و مشقّت نباشد. و اين مقدار براى حج كافى باشد مستطيع است و بايد حج انجام دهد.
[5] ( 6). آيات عظام بهجت، تبريزى، خويى: در صورتى كه اگر مطالبه كند بدهكار خواهد پرداخت، بايد مطالبه كند و به حج برود.

آية اللَّه سيستانى: اگر مهلت داشتن قرض به نفع بدهكار باشد همچنانكه معمولًا چنين است.

آية اللَّه صافى: حكم مسأله در صورتى است كه فروش دين مؤجّل به نقد ممكن نباشد والّا فروش آن مانند فروش ساير اموال واجب است.

آية اللَّه فاضل: مگر آن‏كه يقين داشته باشد كه اگر مطالبه كند مديون حاضر به پرداخت آن مى‏شود، كه در اين صورت مطالبه لازم است.

آية اللَّه گلپايگانى: و اگر شك داشته باشد كه مديون با مطالبه مى‏پردازد يا نه، به جهت آن‏كه احتمال استطاعت مى‏دهد، و تمكّن از فحص دارد، احتياط در مطالبه است، و مطالبه در اين فرض فحص از استطاعت است، نه تحصيل استطاعت.( آداب و احكام حج، مسأله 29).

آية اللَّه مكارم: اگر مطالبه محذورى ندارد بايد مطالبه كند.

 

منبع: سایت هدانا برگرفته از مناسك حج با حواشى و مطابق با فتاوای دوازده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: خامنه ای، سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، وحید خراسانی، بهجت،فاضل ، خویی، گلپایگانی، تبریزی.

ویژه نامه احکام حج و عمره

ویژه نامه احکام جامع سایت هدانا