ملاقات با خدا در قرآن

 

منظور از ملاقات با پروردگار و يا لقاءاللّه  در آيات قرآن چيست؟

 

تعبير به لقاءاللّه  در قرآن مجيد آمده است و چه بسا به معنى حضور در صحنه قيامت و مشاهده آثار عظمت و قدرت خدا مى باشد. چنان که در قرآن مجيد مى خوانيم:

«الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ وَ أَنَّهُمْ إِلَيْهِ راجِعُونَ» [339].

بديهى است منظور از لقاء و ملاقات خداوند ملاقات حسى، مانند ملاقات افراد بشر با يکديگر نيست، چه اينکه خداوند نه جسم است و نه رنگ و مکان دارد که با چشم ظاهر ديده شود، بلکه منظور يا مشاهده آثار قدرت او در صحنه قيامت و پاداش ها و کيفرها و نعمتها و عذاب هاى او است، چنان که گروهى از مفسران گفته اند. يا به معنى يک نوع شهود باطنى و قلبى است، زيرا انسان گاه به جايى مى رسد که گويى خدا را با چشم دل در برابر خود مشاهده مى کند، به طورى که هيچ گونه شک و ترديدى براى او باقى نمى ماند.

اين حالت ممکن است بر اثر پاکى و تقوا و عبادت و تهذيب نفس در اين دنيا براى گروهى پيدا شود، چنان که در نهج البلاغه مى خوانيم: يکى از ياران امام على عليه السلام به نام ذعلب يمانى از امام عليه السلام پرسيد «هل رايت ربک»: آيا خداى خود را ديده اى؟!

امام عليه السلام فرمود: «اَفاعبد ما لا ارى؟!»؛ آيا خدايى را که نبينم پرستش کنم؟! و هنگامى که او توضيح بيشتر خواست امام اضافه کرد: «لاتدرکه العيون بمشاهدة العيان و لکن تدرکه القلوب بحقائق الايمان».

چشم هاى ظاهر هرگز او را مشاهده نکنند، بلکه قلب ها به وسيله نور ايمان او را درک مى نمايند. [340]

آثار عظمت و قدرت خدا در آنجا آن چنان آشکار است که براى هر کوردلى هم نمايان است. در آيه ديگر مى خوانيم:

«فَمَنْ کانَ يَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً» [341]؛

«پس هر کس به لقاى پروردگارش اميد دارد بايد کارى شايسته انجام دهد».

 لقاى پروردگار، که همان مشاهده باطنى ذات پاک او با چشم دل و بصيرت درون است، گرچه در اين دنيا هم براى مؤمنان راستين امکان پذير است اما از آنجا که اين مسئله در قيامت به خاطر مشاهده آثار بيشتر و روشن تر و صريح تر جنبه همگانى و عمومى پيدا مى کند، اين تعبير در لسان قرآن معمولاً در مورد روز قيامت به کار رفته است.

 

[339]. بقره 2، آيه 46.
[340]. نهج البلاغه، عبده، خطبه 177.
[341]. کهف 18، آيه 110.

 

منبع: هدانا برگرفته از پرسمان، فرجام شناسی/ مؤلف محمدرضا كاشفى

ویژه نامه اعتقادات و پاسخ به شبهات

.