حکم مال پیدا شده فاقد نشانه

حضرت آیت الله مکارم شیرازی

مالکیت دسته ای از زنبور عسل های فراری [اموال گمشده فاقد نشانه]

پرسش :گرفتن، گروهی زنبور عسل فراری که بر روی درختی جمع شده باشند و معلوم نیست به چه کسی تعلق دارد چه حکمی دارد؟
پاسخ :در صورتی که نتوان صاحبش را پیدا کرد می توانید آنها را بگیرید و احتیاط آن است معادل قیمت آنها را صدقه دهید.

پیدا کردن مال فاقد نشانه [اموال گمشده فاقد نشانه]

پرسش :مالی پیدا کرده ام که نشانه ای ندارد تا به صاحبش برسانم تکلیف چیست آیا میتوانم برای خود بردارم؟
پاسخ :مال گمشده‏اى را که انسان پیدا مى‏کند اگر نشانه‏اى ندارد که با آن صاحبش معلوم شود (مانند اسکناس هزارتومانى) احتیاط واجب آن است که از طرف صاحبش آن را صدقه دهد و اگر خود او مستحق است مى‏تواند بردارد و اگر مال مهمّى باشد احتیاط واجب آن است که از حاکم شرع اجازه بگیرد.

وسائل قیمتی که در بلاد کفر پیدا میشود [اموال گمشده فاقد نشانه]

پرسش :اجناس و وسایل قیمتى که در سرزمین هاى غیر اسلامى پیدا مى شود، چه حکمى دارد؟

پاسخ :اگر علامتى ندارد مى توان آن را تملّک کرد و اگر علامت دارد و امکان دارد صاحبش را پیدا کند باید به او بدهد، ولى در کشورهاى محارب با اسلام تملّک آن در هر حال مانعى ندارد.

مردد بودن تعلق شئ پیدا شده بین دو موسسه [اموال گمشده فاقد نشانه]

پرسش :پولی پیدا شده است و معلوم نیست که از موسسه الف است یا ب. تکلیف چیست؟
پاسخ :اگر راهی برای شناسایی پیدا نشد باید آن را تنصیف کرد.

حکم وسایل گرفته شده از دریا [اموال گمشده فاقد نشانه]

پرسش :خواهشمندم بفرمایید حکم استفاده از اموالی که توسط قاچاقچیان در حال فرار بر روی آب ریخته شده و توسط افراد در ساحل جمع آوری میشود، چه میباشد؟ آیا می توان خرید و فروش کرد یا خیر؟ در صورتی که جنسی به این صورت از آب گرفته شده باشد وهنوز هیچ استفاده ای ازآن نشده باشد، با آن جنس چه باید کرد ؟ و اگراستفاده شده باشد حکم چه می باشد؟

پاسخ :در صورتیکه نتوان صاحبان آنها را پیدا کرد باید از طرف صاحب اصلی اش به فقیر داد و اگر استفاده شده باید قیمت آن را به شخص نیازمندی بدهید.

حکم کبوتری که از پارک گرفته شده است [اموال گمشده فاقد نشانه]

پرسش :برادرم کبوتر با ارزشى را در پارک گرفته، و به خانه آورده است. اکنون آن کبوتر با کبوتر بنده جفت شده، و بچّه دار شده اند. لطفاً بفرمایید: الف) کبوتر مذکور حلال است، یا حرام؟ ب) در صورت حرام بودن، چه کنم تا حلال شود؟ ج) بچّه هاى بجا مانده از این کبوتر چگونه اند؟

پاسخ :الف) در صورتى که کبوتر صاحبى نداشته، یا مشکوک است، گرفتن آن اشکال ندارد. ب) اگر قرائن نشان مى دهد که صاحبى دارد، باید صاحبش را پیدا کنید، و چنانچه مایوس شدید، معادل قیمت آن را به شخص نیازمندى بپردازید. ج) در صورتى که کبوتر شما ماده است، جوجه متعلّق به خود شماست.

 

حیوان گمشده در بیابان [اموال گمشده فاقد نشانه]

پرسش :یک حیوانى همراه حیوانات کسى از بیابان مى آید، بعد از یک سال که مالک حیوان پیدا نشده آن را ذبح مى کنند و مردم گوشت آن را مى خورند، حکم کسانى که از این گوشت استفاده کرده اند را در دو صورت علم و جهل به مجهول المالک بودن حیوان، بیان فرمایید.

پاسخ :هرگاه کسى حیوان گمشده اى را پیدا کند، باید یک سال از صاحب آن سراغ بگیرد، اگر پیدا نشد، مى تواند آن را از طرف صاحب اصلى آن در راه خدا صدقه بدهد یا خودش بردارد به نیّت این که اگر صاحبش پیدا شد عوض آن را بدهد و اگر مجهول المالک باشد باید با اجازه حاکم شرع آن را به مستحقّین داد.

حکم پرنده اهلی پیدا شده [اموال گمشده فاقد نشانه]

پرسش :کبوتر اهلی که به خانه می آید را چه کنیم؟
پاسخ :احتیاط آن است که اگر نمی توانید صاحبش را پیدا کنید پرنده یا قیمت آن را به شخص نیازمندی بدهید مگر آنکه مطمئن باشید اگر آن را رها کنید به صاحبش بر می گردد.

کفش های جامانده در کفش داری اماکن متبرکه [اموال گمشده فاقد نشانه]

پرسش :در آستان قدس رضوى، گاه هزاران کفش گمشده موجود است، حکم این کفش ها را بیان فرمایید؟
پاسخ :کفش هایى که بدون صاحب در کفشداری هاى حرم هاى مطهّره مى ماند، باید از طریق اعلام کردن به اطّلاع عموم برسانند و بعد از یاس از پیدا کردن صاحبانش، آنها را به مستحقّین بدهند یا بفروشند و قیمتش را به آنها بدهند.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی.

ویژه نامه احکام متفرقه

ویژه نامه و بخش احکام جامع سایت هدانا