ارث بچه در شکم مادر
فهرست این نوشتار:
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
تعلق ارث به جنین [ارث جنین]
پرسش :چنانچه مردی از دنیا برود در حالیکه همسر او باردار است، آیا جنین ارث می برد؟
پاسخ :هرگاه از میّت فرزندى در شکم مادر باشد و در طبقه او وارث دیگرى نیز مانند اولاد و پدر و مادر وجود داشته باشد، باید هنگام تقسیم براى بچه اى که در شکم مادر است سهم دو پسر را کنار بگذارند، هرگاه زنده به دنیا آمد ارث مى برد و چنانچه مثلًا یک پسر یا یک دختر به دنیا آید زیادى را ورثه بین خودشان تقسیم مىکنند و اگر در طبقه او وارث دیگرى نباشد هرگاه حمل زنده متولد شود تمام مال به او مى‌رسد و الّا میان سایر ورثه تقسیم مى گردد؛ بنابراین جنین فی نفسه نه مالک می شود و نه ارث می برد.
وارثان دیه جنین [ارث جنین]
پرسش :اگر جنینی سقط شود دیه او به چه کسانی می رسد؟
پاسخ :دیه جنین به پدر و مادرش مى‌رسد وهرکدام از آنها که در سقط شرکت داشته از دیه ارث نمى‌برد و تمام آن به دیگرى مى‌رسد، و اگر هر دو در سقط شرکت داشته‌اند دیه به پدربزرگ و مادربزرگ پدرى و مادرى و برادارن و خواهران جنین مى‌رسد و طبق قانون ارث تقسیم مى‌شود و اگر آنها رضایت دهند مشکل حل مى‌شود.
ارث جنینی که در محیط آزمایشگاه رشد پیدا می کند [ارث جنین]
پرسش :جنینی که در محیط آزمایشگاه رشد پیدا می کند، تولدش چگونه محقق می شود و اینکه تکلیف تعلق ارث به او چگونه است؟
پاسخ :تشخیص موضوع بر عهده متخصصین است ولی هر گاه زنده متولد شود از صاحبان نطفه ارث می برد.
ارث نوزادی که نارس متولد شده [ارث جنین]
پرسش :اگر جنین بعد از مرگ پدر مثلا پنج ماهه متولد شود که نوعا زنده نمی ماند زنده بودن یک لحظه در تعلق ارث کافی است؟
پاسخ :اگر زنده متولد شود ارث می برد.
ارث فرزند حاصل از تلقیح نطفه زن و مرد نامحرم در لوله آزمایش [ارث جنین]
شاید این مطالب را هم بپسندید:
پرسش :آيا مىتوان اسپرم مرد و زن اجنبى را در لوله آزمايش قرار داد؟ اگر فرزندى متولّد شود متعلّق به كيست؟ آيا حكم ولد الزنا را دارد؟
پاسخ :این کار جایز نیست و اگر فرزندى متولّد شود در بسیارى از احکام تابع صاحبان نطفه است؛ ولى از آنها ارث نمى‌برد.
ارث فرزند حاصل از تلقیح نطفه متوفی به زوجه اش [ارث جنین]
پرسش :اسپرم زوج با رضايت او و به طريق اصول پزشكى گرفته شده تا به زوجه او تلقيح شود، امّا قبل از اين كار از دنيا رفته است. و پس از فوت شوهر تلقيح صورت گرفته، و فرزند به دنيا آمده است. آيا فرزند مذكور فرزند مشروع همان زوج است و از او ارث مىبرد؟
پاسخ :این کار مجاز نبوده است؛ ولى چنانچه نمىدانستند فرزند مزبور حلالزاده است و احکام محرمیت را دارد و از مادرش ارث مىبرد، ولى از پدر ارث نمى‌برد.
ارث جنین حاصل از اسپرم و تخمک مصنوعی [ارث جنین]
پرسش :اگر علم تا آنجا پيشرفت كند كه اسپرم و نطفه را از دانه ها و محصولات نباتى و مانند آن بگيرند و به زن تلقيح كنند، و نوزاد مصنوعى به عمل آورند، در اين صورت كودك متعلّق به چه كسى است؟
پاسخ :این کودک فقط با آن زن محرم است، ولى ارث بردن او از آن زن ثابت نیست.
ارث فرزند و مادرجانشین [ارث جنین]
پرسش :اگر نطفه زن و شوهری را در خارج از رحم با هم ترکیب کنند و در رحم شخص ثالثی قرار دهند، با وجود اينكه اين كودك در رحم مادر جانشين بزرگ شده، امّا داراى صفات ارثى زن اوّل مىباشد. با توجّه به آيه دوم سوره مباركه مجادله، به كدام يك از اين دو زن تعلّق دارد، و وارث كدام يك از آنهاست؟ (الَّذِينَ يُظَاهِرُونَ مِنكُم مِّن نِّسَائهِم مَّا هُنَّ أُمَّهَاتِهِمْ إِنْ أُمَّهَاتُهُمْ إِلَّا الِّائى وَلَدْنَهُمْ وَ إِنهُّمْ لَيَقُولُونَ مُنكَرًا مِّنَ الْقَوْلِ وَ زُورًا وَ إِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُور) كسانى كه از شما نسبت به همسرانشان «ظهار» مىكنند (و مىگويند: «أَنتِ عَلىَّ كَظهَرِ أُمّى تو نسبت به من بمنزله مادرم هستى»)، آنان هرگز مادرانشان نيستند مادرانشان تنها كسانىاند كه آنها را به دنيا آوردهاند! آنها سخنى زشت و باطل مىگويند و خداوند بخشنده و آمرزنده است!
پاسخ :این فرزند متعلّق به صاحبان نطفه، و با آنها محرم است، و از آنها ارث مىبرد. و مورد مادر جانشین به منزله فرزند رضاعى او است، بلکه در بعضى جهات نسبت به آن اولویت دارد؛ چرا که تمام گوشت و استخوان او از وى روییده است. بنابراین حرام است که بعداً با آن زن و فرزندان او ازدواج کند، امّا ارث نمى‌برد.
عدم تعلق ارث به نوزاد حاصل از روش فریز جنین [ارث جنین]
پرسش :یکی از تکنیکهایی که امروزه در حوزه درمان ناباروری مورد استفاده قرار می گیرد، فریز جنین برای زوجین است و در صورت عدم باروری، شانس مجدد برای آنها با هزینه اندک و عوارض بسیار پایین ایجاد می شود. این جنین ها در مقطع 8-6 سلولی در نیتروژن مایع در دمای 196- سانتیگراد فریز می شوند که قابلیت نگهداری برای آنها تا بیست سال وجود دارد. در صورتیکه زوج ( مرد) در طی این مدت از دنیا برود و زوجه اقدام به انتقال این جنین ها به رحم کند در خصوص احکام ارث به چه شکل می باشد؟
پاسخ :از میت ارث نمی برد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی
