چهل حدیث نماز شب

« وَ مِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَكَ عَسى اَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاما مَحْمُودا». سوره :اسرا آیه : ۷۹

 

بخشى از شب را به تهجّد و شب زنده دارى (با نماز شب) كه براى توست بپرداز، باشد كه خدايت تو را به مقام محمود (شفاعت) مبعوث گرداند.

 

محبوبيت نــماز شـب

1 عَنْ اَنَسِ بنِ مالِكٍ سَمِعْتُ رَسُولَ اللّهَ صلي الله عليه و آله يَقُولُ: اَلرَّكْعَتانِ فِى جَوْفِ اللَّيْلِ اَحَبُّ اِلَىَّ مِنَ الدُّنْيا وَما فِيْها. وسايل ج۸ ص۱۵۶

رسول خدا صلي الله عليه و آله مى فرمود:دو ركعت نماز در دل شب پيش من از دنيا و آنچه در آن است محبوبتر است.

 

زيـور آخـرت

۲- عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عليه السلام قالَ: اَلمالُ وَآلْبَنُونُ زينَةُ الْحَيوةِ الدُّنْيا وَ ثَمانُ رَكَعاتٍ مِنْ آخِرِ اللَّيْلِ وَالْوَتْرُ زينَةُ الآخِرَةِ، وَقَدْ يَجْمَعُهَا اللّهُ لاَِقْوامٍ. معاني الاخبار ص ۳۲۴

امام صادق عليه السلام فرمود: ثروت و فرزندان، زيور زندگى دنيايند، و هشت ركعت نماز در آخر شب و يك ركعت نماز «وتـر» زيور آخرتند، كه گاهى خدا همه آن زيورها را براى عدّه اى جمع مى كند.

 

ملاك دوستى خـدا

 3 عَنْ جابِرِ بْنَ عَبْدِاللّهِ الاَْنـْصارِى قالَ : سَمِعْتُ رَسُولَ اللّهِ صلي الله عليه و آله يَقُولُ: مَا اتَّخَذَّ اللّهُ اِبْراهِيمَ خَليلاً اِلاّ لاِِطْعامِهِ الطَّعامَ، وَصَلاْتِهِ بِاللَّيْلِ وَالنَّاسُ نِيامٌ.  علل الشرايع  ج۱-ص۳۵

جابربن عبدالله انصارى مى گويد: از رسول خدا صلي الله عليه و آله شنيدم كه مى فرمود: خداوند متعال ابراهيم عليه السلام را جز بخاطر دو كار دوست و خليل خود انتخاب نكرد:
1 ـ اطعام دادنش
2 ـ نماز شب خواندش هنگامى كه مردم خوابند.

 

مايه سـعادت

4 قالَ النَّبِىُّ صلي الله عليه و آله: خَيْرُكُمْ مَنْ اَطابَ الْكَلامَ وَاَطْعَمَ الطَّعامَ وَصَلّى بِاللَّيْلِ وَ النّاسُ نِيامٌ. عيون اخبار الرضا عليه السلام  ج۲-ص۶۵

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود:بهترين فرد شما كسى است كه نيكو سخن بگويد و طعام بدهد و هنگامى كه مردم خوابند نماز (شب) بخواند.

 

نماز شب سبب زيبايي و از بين رفتن افسردگي

 -۵

الإمام الصادق عليه‏السلام :

صَلاةُ اللَّيلِ تُحَسِّنُ الوَجهَ ، وتُذهِبُ الهَمَّ ، وتَجلُو البَصَرَ .

امام صادق عليه ‏السلام :

نماز شب ، روى را نكو مى‏سازد ، اندوه و غم را مى‏بَرَد و ديده را جلا مى‏ دهد .تهذيب الأحكام ، جلد 2 ، صفحه 122 ،

 

نماز شب شيوه صالحان

6 –

رسول الله صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :

علَيكُم بقيامِ الليلِ ؛ فإنّهُ دَأْبُ الصالِحِينَ قَبلَكُم ، وإنَّ قيامَ الليلِ قُربَةٌ إلى اللّه ، ومَنهاةٌ عنِ الإثم .

پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :

بر شما باد به شب زنده دارى كه آن شيوه شايستگان پيش از شماست . و شب زنده‏دارى مايه تقرّب به خدا و بازداشتن از گناه است .

كنز العمّال : 21428 منتخب ميزان الحكمة : 330

 

 درهـاى خير و سعادت

7 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله لِمَعاذِبْنِ جَبَلٍ فِى غَزْوَةِ تَبُوكٍ: وَاِنْ شِئْتَ أَنْبَأْتُكَ بِاَبْوابِ الْخَيْرِ؟ قالَ: قُلْتُ: اَجَلْ يارَسُولَ اللّهِ قالَ: اَلصَّوْمُ جُنَّةٌ، وَالصَّدَقَةُ تُكَفِّرُ الْخَطيئَةَ، وَقِيامُ الرَّجُلِ فِى جَوْفِ اللَّيْلِ يَبْتَغى وَجْهَ اللّهِ، ثُمَّ قَرَءَ هذِهِ الآيَةَ: «تَتَجافى جُنُوبُهُمْ عَنِ المَضاجِعِ» . بحار ج ۸۳ ص۱۲۳

رسول خدا صلي الله عليه و آله در جنگ تبوك به معاذ بن جبل فرمود: مى خواهى درهاى خير و سعادت را به تو معرّفى كنم؟ او گفت: آرى اى رسول خدا، پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: اينهاست:
1 ـ روزه كه سپر (از آتش) است.
2 ـ صدقه كه خطا را جبران مى كند.
3 ـ بيدارى انسان در دل شب كه بخاطر خدا باشد سپس اين آيه را خواند: «تَتَجافى جُنُوبُهُم عَنِ المَضاجِعِ …»

 

 سفارش‏ جبرئيل

8 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: مـازالَ جَبْـرَئيلُ يُوصينـِى بِقِـيامِ اللَّيْلِ حَتّـى ظَنـَنْتُ اَنَّ خِـيارَ اُمَّـتى لَـنْ يَـنامُوا.

جبرئيل همواره مرا به شب زنده دارى سفارش مى كرد تا اينكه من گمان كردم كه خوبان امّت من شبها نمى خوابند. وسايل الشيعه،ج۸ ص ۱۵۴.

 

يكى از سـه افتـخار

9 يَقُولُ الصّادِقُ عليه السلام: ثَلاثَةٌ هُنَّ فَخْرُ المُؤْمِنِ وَزينَةٌ فِى الدُّنْيا وَاْلآخِرَةَ: الَصَّلاةُ فِى آخِرِ اللَّيْلِ، وَ يَأْسُهُ مِمّا فِى اَيْدىِ النّاسِ، وَوِلايَةُ اْلاِمامِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ.  امالي صدوق ص ۵۴۴

امام صادق عليه السلام فرمود: سه چيز مايه افتخار مؤمن و زينت و آرايش انسان در دنيا و آخرت است:
1 ـ نماز در آخر شب
2 ـ قطع اميد از آنچه در دست مردم است
3 ـ پذيريش ولايت امام معصومى از خاندان محمد صلي الله عليه و آله .

 

شرف و عزّت مؤمن

10 قالَ اَبُو عَبْدِاللّهِ عليه السلام: شَرَفُ الْمُؤْمِنِ صَلاتُهُ بِاللَّيْلِ، وَعِزُّهُ كَفُّ الاَذى عَنِ النّاسِ. كافي ج۳ص۴۸۸

امام صادق عليه السلام فرمود:شرافت انسان با ايمان به نماز شب اوست و عزّت و بزرگوارى او خوددارى از اذيت مردم است.

 مباهات الهى

11 عَنِ النَّبِىِّ صلي الله عليه و آله: اِذا قـامَ الْعَبْدُ مِنْ لَذيذِ مَضْـجَعِهِ وَالنُّعـاسُ فِى عَيْنَـيْهِ لِيُـرْضِىَ رَبَّـهُ جَلَّ وَ عَزَّبِصَـلاةِ لَيْلِهِ، بـاهَى اللّهُ بِهِ مَلائِـكَتَهُ، فَقـالَ: اَمـا تَرَوْنَ عَـبْدى هذا، قَدْ قـامَ مِنْ لَذيذِ مَضْـجَعِهِ اِلى صَـلاةٍ لَمْ اَفْـرُضْها عَـلَيْهِ اِشْـهَدُوا اَنِّى قَـدْ غَفَـرْتُ لَهُ .  المقنعه ص۱۲۰

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود:هنگامى كه انسان از بستر لذتبخش خود برخيزد در حالى كه چشمانش خواب آلوده است براى اينكه با نماز شبش پروردگار خود را خوشنود كند، خداوند در مقابل فرشتگانش به او مى نازد و مى فرمايد: آيا بنده مرا نمى بينيد كه از رختخواب گوارايش برخاسته براى نمازى كه من بر او واجب نكردم. گواه باشيد كه او را بخشودم.

 اجـر بى ‏پايان

12 عَنْ اَبِى عَبْدِاللّهِ عليه السلام قالَ: ما مِنْ عَمَلٍ حَسَنٍ يَعْمَلُهُ الْعَبْدُ اِلاّوَلَهُ ثَوابٌ فِى الْقُرْآنِ اِلاّ صَلاةُ اللَّيْلِ فَاِنَّ اللّهَ لَمْ يُبَيِّنْ ثَوابَها لِعَظيمِ خَطَرِهِ عِنْدَهُ فَقالَ: «تَتَجا فى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفا وَطَمَعَا وَمِمّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما اُخْفِىَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِّ اَعْيُنٍ جَزاءً بِما كانُوا يَعْملُونَ». تفسير قمي ج۲ص۱۶۸

 امام صادق عليه السلام فرمود:هيچ كار خوبى نيست كه انسان انجام دهد جز اينكه براى آن در قرآن پاداشى بيان شده است مگر نماز شب، كه خداوند پاداش آنرا مشخص نكرده بخاطر بزرگى و عظمت آن پيش خودش بلكه فرموده است: پهلو از بستر از خواب حركت مى دهند (در دل شب) با بيم و اميد خداى خود را مى خوانند و از آنچه روزى آنها كرديم انفاق مى كنند، هيچ كس نمى داند كه پاداش نيكوكاريش چه نعمت و لذتهاى بى نهايت كه روشنى بخش ديده است در عالم غيب براى او ذخيره شده است.

اخلاق پيامبران

13 -امير المؤمنين عليٌّ عليه‏السلام :

قيامُ الليلِ مَصَحَّةٌ لِلبَدَنِ، ومَرضاةٌ لِلرَّبِّ عز و جل ، وتَعَرُّضٌ للرَّحمَةِ ، وتَمَسُّكٌ بأخلاقِ النَّبِيِّينَ .

امام على عليه‏السلام :

شب ‏زنده‏دارى مايه سلامت بدن و خشنودى پروردگار عز و جل و قرار گرفتن در معرض رحمت خدا و چنگ زدن به اخلاق پيامبران است .

بحار الأنوار : 87 / 143 / 17 منتخب ميزان الحكمة : 330

 

 شيعه و نماز شب

14 قالَ الصّادِقُ عليه السلام: لَيْسَ مِنْ شيعَتِنا مَنْ لَمْ يُصَلِّ صَلاةَ اللَّيْلِ. المقنعه ص۱۱۹

امام صادق عليه السلام فرمود:كسى كه نماز شب را بجا نياورد از شيعيان ما نيست.

(شيخ مفيد گويد: منظور اينست كه از شيعيان مخلص نيست يا اينكه منظور اينست كسى كه معتقد به فضيلت نماز شب نباشد از شيعيان ما نيست)

 

بيدار كردن براى نماز

15 -رسول الله صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :

رَحِمَ اللّه‏ُ رَجلاً قامَ مِنَ الليلِ فَصلّى وأيقَظَ امرَأتَهُ فَصَلَّت ، فإن أبَت نَضَحَ في وَجهِها الماءَ ، رَحِمَ اللّه‏ُ امرأةً قامَت مِن الليلِ فَصلَّت وأيقَظَت زَوجَها ، فإن أبى نَضَحَت في وَجهِهِ الماءَ .

پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :

رحمت خدا بر آن مردى باد ، كه نيمه ‏هاى شب برخيزد و نماز بخواند و همسرش را براى نماز خواندن بيدار كند و اگر بيدار نشد آب به صورتش بپاشد . رحمت خدا بر آن زنى باد كه نيمه‏هاى شب از خواب برخيزد و نماز بخواند و شوهرش را براى نماز بيدار كند و اگر امتناع كرد ، به صورتش آب پاشد .

سنن أبي داود : 1450 منتخب ميزان الحكمة :330

نيت نماز شب

16 -رسولُ اللّه صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :

ما مِن عَبدٍ يُحَدِّثُ نفسَهُ‏بقيامِ ساعَةٍ مِنَ الليلِ فَيَنامُ عنها إلاّ كانَ نَومُهُ صَدَقَةً تَصَدَّقَ اللّه‏ُ بها علَيهِ وكُتِبَ لَهُ أجرُ مانَوى .

پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :

هيچ بنده‏اى نيست كه قصد آن كند پاسى از شب را براى نماز برخيزد ، امّا خوابش برد ، جز اين‏كه خوابش صدقه‏اى باشد كه خداوند آن را از طرف او بدهد و ثواب نيّتى كه كرده است ، برايش منظور گردد .

كنزالعمّال : 21475 منتخب ميزان الحكمة : 330

 

آثار نمازشب و كـفاره گناهان

 17 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: عَلَيْكُمْ بِصَلاةِ اللَّيْلِ فَاِنَّهُ دَأْبُ الصّالِحينَ قَبْلَكُمْ، وَاِنَّ قِيامَ اللَّيْلِ قُرْبٌ اِلَى اللّهِ، وَمِنْهاةٌ عَنِ اْلاِثْمِ، وَتَكْفيرُ السَّيِّئاتِ وَمَطْرَدَةُ الدّاءِ فِى الْجَسَدِ. ثواب الاعمال ص۴۱

رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود:بر شما باد به نماز شب، زيرا آن روش شايستگان پيش از شماست، و بيدارى شب انسان را به خدا نزديك مى كند، و از گناه باز مى دارد و گناهان را مى پوشاند، و بيمارى را از بدن مى زدايد.

 

فوايد نماز شب

 18 قالَ اَميرُ الْمُؤْمِنينَ عليه السلام: قيامُ اللَّيْلِ مُصِحَّةٌ لِلْبَدَنِ، وَ مَرْضاةٌ لِلرِّبِّ عَزَّوَجَلَّ، وَ تَعَرُّضٌ لِلرَّحْمَةِ وَ تَمَسُّكٌ بِاَخْلاقِ النَّبِيّينَ. المحاسن ج۱-ص۵۳

اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود:بيدارى شب باعث سلامتى بدن و خشنودى پروردگار بزرگ و در معرض رحمت و لطف خدا قرار گرفتن و چنگ زدن به اخلاق پيامبران است.

 

آثار نماز شب

19 عَنْ اَبِى عَبْدِاللّهِ عليه السلام قالَ: صَلاةُ اللَّيْلِ تُحسِنُ الْوَجْهَ، وَتُحْسِنُ الْخُلْقَ، وَتُطِيبُ الرّيحَ، وَتُدِرُّ الرِّزْقَ، وَ تَقْضِى الدَّيْنَ، وَتَذْهَبُ بالْهَمِّ، وَتَجْلُو الْبَصَرَ. ثواب الاعمال ص۴۲

امام صادق عليه السلام فرمود:نماز شب انسان را خوش سيما و خوش اخلاق و خوشبو مى كند، و روزى را زياد، و قرض را ادا مى كند و غم را مى برد و ديد انسان را نورانى مى كند.

 

نماز شب و نور خدا

20 سُئِلَ عَلىُّ بنُ الْحُسَيْنِ عليه السلام : مابالُ المُتهَجِّدينَ بِاللَّيْلِ مِنْ اَحْسَنِ النّاسِ وَجْها؟ قالَ: لاَِنَّهُمْ خَلَوْا بِرَبِّهِمْ فَكَساهُمْ اللّهُ مِنْ نُورِهِ.  علل الشرايع ج۲-ص۳۶۶

 

امام صادق عليه السلام فرمود:از امام سجاد سئوال شد: چگونه است كه شب زنده داران از خوش سيماترين مردمند؟ امام عليه السلام فرمود: زيرا آنها با خداى خود خلوت مى كنند و خدا آنها را با نورش مى پوشاند.

 

ضـمانت روزى

21 عَنْ اَبِى عَبْدِ اللّهِ عليه السلام قالَ: كَذِبَ مَنْ زَعَمَ اَنَّهُ يُصَلّى صَلاةَ اللَّيْلِ وَهُوَ يَجُوعُ اِنَّ صَلاةَ اللَّيْلِ تَضْمِنُ رِزْقَ النَّهارَ. المحاسن ج۱-۵۳

امام صادق عليه السلام فرمود:دروغ گفته كسى كه گمان كند نماز شب مى خواند و گرسنگى مى كشد زيرا نماز شب غذاى روز را ضمانت مى كند.

 درجات نـماز شـب

22 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: مَنْ رُزِقَ صَلاةَ اللَّيْلِ مِنْ عَبْدٍ اَوْاَمَةٍ قامَ لِلّهِ عَزَّوَجَلَّ مُخْلِصا فَتَوَضَّأَ وُضُوءً سابِغا وَصَلّى لِلّهِ عَزَّوَجَلَّ بِنيَّةٍ صادِقَةٍ وَقَلْبٍ سَليمٍ وَبَدَنٍ خاشِعٍ وَعَيْنٍ دامِعَةٍ جَعَلَ اللّهُ تَبارَكَ وَتَعالى خَلْفَهُ تِسعَةَ صُفُوفٍ مِنَ الْمَلائِكَةِ فِى كُلِّ صَفٍّ ما لايُحْصى عَدَدَهُمْ اِلاَّاللّهُ تَعالى اَحَدُ طَرَفَىْ كُلِّ صَفٍّ فِى الْمَشْرِقِ وَالآخِرُ بِالْمَغْرِبِ، قالَ: فَاِذا فَرَغَ كَتَبَ لَهُ بَعَدَدِهِمْ دَرَجاتٍ. بحارج۸۴-ص۱۳۶

رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود:به بنـده اى كه نماز شب نصـيب شده، هنگـامى كه براى خدا بيدار شـود و وضـو بگيرد وضوى كامل، و با نـيّت خالص و قلب سـالم و بدن خاشع و چـشم گريـان براى خدا نمـاز بخواند خداوند پشت سر او نه صف از فـرشتگان را به صف مى كند كه جز خدا كسى نمى تواند آنها را شمارش كند، كه يكطرف هر صف در مشرق و طرف ديگر در مغرب است هنگامى كه او نماز را تمـام كند خـدا به تعـداد آن فرشتـگان بـراى او درجـه و ثـواب مى نويـسد.

 بركت نماز شب

23 قالَ الرِّضا عليه السلام : عَـلَيْكُمْ بِصَـلاةِ اللَّيْلِ فَما مِنْ عَـبْدٍ يَقُومُ آخِرَ اللَّيْلِ فَيُصَـلِّى ثَمانَ رَكَعاتٍ وَ رَكْعَـتَىِ الشَّفْـعِ وَ رَكْعَةَ الْـوَتْرِ وَاسْتَغْـفَرَ اللّهَ فـى قُنُوتِهِ سَبْـعينَ مَرَّةً اِلاّ، اُجيرُ مِنْ عَـذابِ الْقَـبْرِ، وَمِنْ عَـذابِ النّارِ، وَمُـدَّلَهُ فِى عُمْرِهِ، وَوُسِّعَ عَلَيْهِ فِى مَعِيْشَتِهِ، ثُمَّ قالَ عليه السلام:اِنَّ الْبَيَـوتَ الَّتى يُصَـلّى فِيـها بِاللَّيْلِ يَـزْهَرُنُورُها لاَِهْلِ السَّماءِ كَما يَزْهَرُ نُورُ الْكَواكِبِ لاَِهْلِ اْلاَرْضِ. بحار الانوار- ج۸۴ ص۱۶۱

 

امام رضا عليه السلام فرمود:بر شما باد به نماز شب، هيچ بنده اى نيست كه آخر شب بيدار شود و هشت ركعت نماز شب و دو ركعت نماز شفع و يك ركعت نماز وتر بخواند و در قنوت آن هفتاد بار استغفار كند مگر اينكه خداوند او را از عذاب قبر و آتش پناه داده و عمر او را طولانى كرده، به زندگى او گشايش خواهد داد. سپس امام عليه السلام فرمود: خانه هائى كه در آنها نماز شب خوانده مى شود نورش براى اهل آسمان مى درخشد همانطور كه نور ستارگان براى مردم زمين مى درخشد.

دست آورد نـماز شـب

 24 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: صَلاةُ اللَّيْلِ مَرْضاةُ الرّبِّ، وَحُبُّ الْمَلائِكَةِ، وَسُنَّةُ اْلاَنْبِياء، وَنُورُ الْمَعْرِفَةِ، وَ اَصْلُ الاِْيْمانِ، وَر احَةُ اْلاَبْدانِ، وَكِراهِيَةُ الشَّيْطانِ، وَسِلاحٌ عَلَى الاَْعْداءِ، وَ اِجابَةٌ لِلدُّعاءِ، وَقَبُولُ اْلاَعْمالِ، وَبَرَكَةٌ فى الرِّزْقِ، وَشفيعٌ بَيْنَ صاحِبِها وَبَيْنَ مَلَكِ الْمَوْتِ، وَ سِر اجٌ فى قَبْرِهِ وَ فِر اشٌ تَحْتَ جَنْبِهِ، وَجَوابٌ مَعَ مُنْكَرٍ و َ نَكيرٍ، وَمُونِسٌ وَزائِرٌ فِى قَبْرِهِ اِلى يَوْمِ الْقِيامَةِ. بحارالانوار ج۸۴-ص۱۶۱

رسول اكرم صلي الله عليه و آله فرمود:نمـاز شب مايه خوشنودى پروردگار و دوستى فرشتگان و روش پـيامبران و نور معـرفت و ريشه ايـمان و موجـب آرامـش بـدن و نـفرت شيطان و سلاح در مقابل دشمن و مستجاب شدن دعا و پذيرش اعمال و بركت روزى است. و نماز شب بين نـمازگزار و مـلك المـوت واسـطه مـى شود و چـراغ قـبر و فـرش زير او در قـبر و پـاسخ نـكير و منكر و مـونس انسان در قبر و زيارت كننده او در قبر تا روز قيامت خـواهد بود.

 نماز شب، بـهاى بهـشت

25 قالَ عَلِىٌ عليه السلام: اَفْشُوا السَّلامَ، وَاَطْعِمُوا الطَّعامَ، وَصَلُّوا بِاللَّيْلِ وَالنّاسُ نِيامٌ، تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ بِسَلامٍ.المحاسن  ج۲-ص۳۸۷

 

حضرت على عليه السلام فرمود:سلام را روشن ادا كنيد، و طعام بدهيد و هنگامى كه مردم خوابند نماز شب بخوانيد تا با ايمنى وارد بهشت شويد.

 

نماز شب و ايمنى جامعه

26 قالَ عَلِىٌ عليه السلام: اِنَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ اِذا اَرادَ اَنْ يُصيبَ اَهْلَ اْلاَرْضِ بِعَذابٍ قالَ لَوْلاَ الذَّينَ يَتَحابُّونَ بِجَلالى، وَيَعْمُرُونَ مَساجِدى وَيَسْتَغْفِرُونَ بِاْلاَسْحارِ لاََنْزَلْتُ بِهِمْ عَذابى. ثواب الاعمال ص۱۷۷

امام على عليه السلام فرمود:هنـگامى كه خـداوند بزرگ اراده مى كند مردم روى زمين را گرفتار عـذاب كنـد مـى گويـد: اگـر نبـودند كـسانى كه مـرا بخـاطر جـلال و جبروتم دوست مى دارند و مساجد مرا آباد مى كنند و سحـرگاهان اسـتغفار مى كـنند عـذابم را بر زمـينيان نازل مى كـردم.

 

نـورانيت قـبر

 27 قالَ النَّبِىُّ صلي الله عليه و آله: صَلاةُ اللَّيْلِ سِراجٌ لِصاحِبِها فِى ظُلْمَةِ الْقَبْرِ. ارشاد القلوب  ج۱ ص۱۹۰

پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله فرمود:نماز شب در تاريكى قبر براى صاحبش چراغ است.

محروميت از نـماز شـب

 28 جاءَ رَجُلٌ اِلى اَميرِالْمُؤْمِنينَ عليه السلامفَقالَ: يا اَميرَالْمُؤْمِنينَ اِنّى قَدْ حُرِمْتُ الصَّلاةَ بِاللَّيْلِ، فَقالَ اَميرُ الْمُؤْمِنينَ: اَنْتَ رَجُلٌ قَدْ قَيَّدَتْكَ ذُنُوبُكَ. كافي ج۳-ص۴۵۰

مردى خدمت اميرالمؤمنين آمد و گفت:اى امير مؤمنان من از نماز شب محروم شدم، على عليه السلام فرمود: تو مردى هستى كه گناهانت تو را به بند كشيده است.

 

دروغ و نـماز شـب

 29 قالَ ابُوعَبْدِاللّهِ عليه السلام: اِنَّ الرَّجُلَ لَيَكْذِبُ الْكَذِبَةَ فَيُحْرَمُ بِها صَلاةَ اللَّيْلِ، فَاِذا حُرِمَ بِها صَلاةَ اللَّيْلِ حُرِمَ بِها الرِّزْقَ. ج۸۴-ص ۱۴۶

امام صادق عليه السلام فرمود:مرد دروغ مى گويد پس بخاطر آن دروغگوئى از نماز شب محروم مى شود، هنگامى كه از نماز شب محروم شد بخاطر ترك آن از روزى هم محروم مى شود.

 

گناه و نماز شب

 30 قالَ الصّادِقُ عليه السلام : اِنَّ الرَّجُلَ يَذْنِبُ الذَّنْبَ فَيُحْرَمُ صَلاةَ اللَّيْلِ، وَاِنَّ الْعَمَلَ السَّيِّئَ اَسْرَعُ فِى صاحِبِهِ مِنَ السِّكِّينِ فِى اللَّحْمِ.  كافي ج۲-ص۲۷۲

امام صادق عليه السلام فرمود:مرد گناه مى كند بهمين جهت از نماز شب محروم مى شود، همانا كار بد (گناه) در صاحبش زودتر كارگر مى شود تا كارد در گوشت.

 

محروم واقـعى

 31 قالَ اَبُوعَبْدِاللّهِ عليه السلام: يا سُلَيْمانُ لاتَدَعْ قِيامَ اللَّيْلِ فَاِنَّ الْمَغْبُونَ مَنْ حُرِمَ قِيامَ اللَّيْلِ.  علل الشرايع- ج۲ص ۳۶۳

امام صادق عليه السلام فرمود:اى سليمان نماز شب را رها نكن، زيرا بازنده و مغيون كسى است كه از بيدارى شب محروم باشد.

 

نماز شب براي وصول به خدا

 32

 الإمامُ العسكريُّ عليه‏السلام :

إنَّ الوُصولَ إلَى اللّه عز و جل سَفَرٌ لا يُدرَكُ إلاّ بامتِطاءِ اللَّيلِ .

امام عسكرى عليه‏السلام :

رسيدن به‏ خداوند عز و جل ، سفرى است كه جز با نشستن بر مركب شب ، پيموده نشود .

بحار الأنوار : 78 /380 /4 منتخب ميزان الحكمة : 464

 

آداب نماز شب

 33 عَـنْ عَـلِىِّ بْنِ اَسْبـاطٍ: اَنَّـهُ سَـأَلَ اَباعَبْـدِاللّهِ عليه السلامعَنْ رَجُـلٍ يَقُـومُ فِى آخِـرِ اللَّيْلِ يَرْفَـعُ صَوْتَهُ بِالقَـرائَةِ، قـالَ: يَنْـبَغِى لِـلرَّجُلِ اِذا صَلّى بِاللَّيْلِ اَنْ يُسْمِعَ اَهْلَهُ لِكَىْ يَقُومَ النّائِمُ وَ يَتَحَرَّكَ الْمُـتَحَرِّكُ .  علل الشرايع -ج۲-ص۳۶۴

على بن اسـباط از امـام صادق عليه السلام:در مـورد مـردى كـه آخـر شـب برمى خيـزد و صـدايش را در قـرائت بلند مى كـند، پـرسيـد: امـام عليه السلام فرمود: شـايستـه اسـت انسـان وقـتى نـماز شـب مى خـواند صدايـش را بـه خانواده اش بـرساند تـا آنـكه خـواب رفـته بـيدار شـود و آنـكس كه مى خـواهد حركت كـند، حـركت كـند.

 

نـماز شـب خانوادگى

 34 عَنْ النَّبِىِّ صلي الله عليه و آلهقالَ: اِذا اَيْقَظَ الرَّجُلُ اَهْلَهُ مِنْ اللَّيْلِ وَصلَّيا كُتِبا مِنَ الذّاكِرِينَ اللّهَ كَثيرا وَالذَّاكِراتِ. وسايل الشيعه  ج۷-ص۲۵۷

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: هنگامى كه مرد (از خواب بيدار شود و) خانواده اش را از خواب بيدار كند و نماز بخوانند خدا آنها را جزء مردان ذاكر و زنان بسيار ذاكر مى نويسد 

(كه خداوند در قرآن از آنها نام برده و براى آنها پاداش بزرگ و غفران آماده كرده است).

 

مسواك براى نماز شب

 35 قالَ اَبُوعَبْدِاللّهِ عليه السلام : اِذا قُمْتَ بِاللَّيْلِ فَاسْتَكِ فَاِنَّ الْمَلَكَ يَأْتيكَ فَيَضَعُ فاهُ عَلى فيكَ، فَلَيْسَ مِنْ حَرْفٍ تَتْلُوهُ وَتَنْطِقُ بِهِ اِلاّصَعِدَ بِهِ اِلَى السَّماءِ، فَلْيَكُنْ فُوْكَ طَيِّبَ الرّيحِ. كافي ج۳ص۲۳

امام صادق عليه السلام فرمود:وقتى براى نماز شب بلند شدى مسواك بزن، (تا دهان تو پاكيزه و خوشبو باشد) زيرا فرشته مى آيد و دهانش را بر دهان تو مى گذارد، و هر حرفى را كه تلفّظ كنى آنرا به آسمان مى برد، پس دهانت خوشبو باشد.

 

قنوت طـولانى

 36 قالَ النَّبِىُّ صلي الله عليه و آله: اَطْوَلُكُمْ قُنُوتا فِى الْوَتْرِ اَطْوَلُكُمْ راحَةً يَوْمَ القِيامَةِ فِى المَوْقِفِ. من لا يحضر الفقيه/ ج۱ ص۴۸۷

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود:آسوده ترين شما در توقفگاه قيامت كسى است كه قنوت نماز وتر او طولانى تر باشد.

 

نـماز شـب مسافـر

 37 عَنْ اِبْراهِيمِ بْنِ سَيابَةَ قالَ: كَتَـبَ بَعْـضُ اَهْـلِ بَـيْتى اِلـى اَبـى مُحَــمَّدٍ عليه السلامفِى صَلاةِ الْمُسـافِـرِ اَوَّلُ اللَّيْـلِ صَــلاةُ اللَّيْـلِ فَـكَتَبَ عليه السلام: فَـضْلُ صَـلاةِ الْمُسـافِرِ اَوَّلَ اللَّـيْلِ كَفَـضْلِ صَــلاةِ الْمُـقِيمِ فِـى الْحَـضَرِ مِـنْ آخِـرِ اللَّيْلِ. ل الشيعه/وسايل ج۴ ص۲۵۴

ابراهيم بن سيابه مى گويد:يكى از خـانواده مـن به امــام عـسگرى عليه السلامنامه نوشت و در مورد نمـاز شـب مسـافر در اوّل شـب سـئوال كرد، امام عليه السلام در پاسـخ نوشت: فضيلت نماز شب مسافر در اوّل شب مثل فضيـلت نمـاز آخر شـب غير مسـافر است.

 

نـماز شـب

 -۳۸-الإمامُ الصّادقُ عليه‏السلام :

طَلَبتُ نُورَ القَلبِ فوَجَدتُهُ في التَّفَكُّرِ والبُكاءِ ، وطَلَبتُ الجَوازَ علَى الصِّراطِ فوَجَدتُهُ في الصَّدَقَةِ ، وطَلَبتُ نُورَ الوَجهِ فوَجَدتُهُ في صَلاةِ اللَّيلِ .

امام صادق عليه‏السلام :

روشنايى دل را جوييدم و آن را در انديشيدن و گريستن يافتم و گذر از صراط را جوييدم و آن را در صدقه دادن يافتم و نورانيّت چهره را جوييدم و آن را در نماز شب يافتم .

مستدرك الوسائل : 12 / 173 / 13810 منتخب ميزان الحكمة : 572

 

كيفيت استغفار در نماز شب

 39 قالَ اَبُوعَبْدِاللّهِ عليه السلام : اِسْتَغْفِرِاللّهَ فِى الْوَتْرِ سَبْعينَ مَرَّةً، تَنْصِبُ يَدَكَ اليُسْرى وَتَعِدُّ بِالْيُمْنى اَلاِْسْتِغْفارَ. وَكانَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله يَسْتَغْفِرُ فِى الْوَتْرِ سَبْعينَ مَرَّةً وَيَقُولُ: «هذا مَقامُ الْعائِذِبِكَ مِنَ النّارِ» سَبْعَ مَرّاتٍ . من لا يحضر الفقيه  ج۱-ص۴۸۹

امام صادق عليه السلام فرمود:در نماز وتر هفتاد بار استغفار كن در حالى كه دست چپ را (مقابل صورت) بلند كرده و با دست راست استغفار را مى شمارى. و رسول خدا صلي الله عليه و آله هم در نماز وتر هفتاد بار استغفار مى كرد و هفت بار مى گفت: «هذا مقام العائذ بك من النّار». يعنى اين جايگاه كسى است كه از آتش به تو (خدا) پناه آورده است.

 

ادامه نماز شب

 40 اَبُو يَعْلى فِى الْمُسْنَدِ اَنَّهُ (عَلِىٌّ عليه السلام) قالَ: ما تَرَكْتُ صلاةَ اللَّيْلِ مُنْذُ سَمِعْتُ قَوْلَ النَّبِىِّ صلي الله عليه و آله: «صَلاةُ اللَّيْلِ نُورٌ»، فَقالَ اِبْنُ الْكَوّاءِ: وَ لَيْلَةَ الهَريرِ؟ قالَ: وَلالَيْلَةَ الهَريرِ.بحار ج۴۱ص ۱۷

حضرت على عليه السلام فرمود:از روزى كه اين گفتار پيامبر كه: «نماز شب نور است» را شنيدم نماز شب را ترك نكردم. ابن الكّواء گفت: در شب هرير هم ترك نشد امام فرمود: نه، در آن شب هم ترك نشد.

(ليلة الهرير نام شبى است كه جنگ سختى ميان على عليه السلام و معاويه واقع شد.)

كليد: چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب  چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز شب چهل حدیث نماز