نیش و کنایه زدن

آيا زخم زبان زدن گناه كبيره است؟ مجازات كسى كه زخم زبان مى زند و ديگران را با زبانش آزار مى دهد در دنيا و آخرت چيست؟

در پاسخ به مطالبى توجه كنيد:

1- به طور كلى آزار و اذيت مومن در اسلام حرام است و به طور كلى شكستن دل انسان مؤمن كه به تعبير روايات، احترام او از كعبه بيشتر است، داراى آثار وضعى و جانبى فراوانى است و دلى كه شكست به سادگى التيام نمى يابد و جبران آن دشوار است پس در مرحله اول بايد انسان مراقب باشد دل كسى را نشكند و قلبى را جريحه دار نسازد و اگر خداى ناخواسته اين اتفاق افتاد بايد به سرعت جبران و تلافى كند و دل شكسته را التيام بخشد و آن را به دست آورد و تنها استغفار و آمرزش كافى نيست مگر اين كه به آن فرد دسترسى نداشته و يا از انسان دور باشد و انسان، قدرت جبران نداشته باشد كه در اين صورت علاوه بر استغفار و طلب آمرزش از درگاه الهى بايد در حق آن فرد دعاى خير كرد و خير دنيا و آخرت او را از خداوند درخواست نمود و با اين كار انشاءالله قلب او در باطن از شما راضى و خشنود مى گردد.

در حديث آمده است كه خداوند مى فرمايد: «انا عند المنكسره قلوبهم من همدم قلب هاى شكسته هستم» يعنى انسان دل شكسته، در پيشگاه خداوند داراى جايگاه ويژه اى است و مورد توجه خداوند مى باشد و دعا و نفرين انسان دل شكسته خيلى زود اثر مى بخشد.

شكستن دل انسان و ناراحت كردن او از گناهانى است كه داراى عواقب بدى است و بايد خيلى سريع از آن توبه كرد و به نحوى دل آن فرد را به دست آورد و او را از خود راضى و خشنود نمود. مثلا با عذرخواهى و جبران كردن به وسيله احسان و يا هديه اى و يا كلمات دلنشينى اندوه و گرفتگى را از آن فرد برطرف نمود چون دل شكستن آثار بدى به دنبال دارد و شكستگى او نه تنها در اعمال و زندگى و آسايش ما تأثير منفى دارد، بلكه اگر جبران نشود، ناخشنودى الهى و عذاب اخروى را نيز در پى دارد.

2- زخم زبان موجب ناراحتى افراد و شكستن دل آنها و دلگيرى مى شود و موجب خدشه دار شدن و تيره گى روابط ميان افراد و گسستن پيوند ها مى شود و عرفا عملى ناپسند و شرعا چون نوعى اذيت محسوب مى شود حرام است، اگر چه به عنوان گناه كبيره از آن ياد نشده است.

3- اگر انسان بدون جهت حرفى بزند كه ديگرى را نارحت كند وغرض و منظورى هم نداشته باشد هر چند از نظر آثار نامطلوب با حرفى كه از روى غرض به قصد آزردن كسى گفته مى شود تفاوت دارد اما به دليل ناراحت شدن آن فرد اثر نامطلوبى به جا مى گذارد كه بايد به گونه اى از دلش در آورد و او را راضى و خشنود نمود.

4- آن چه در روايات مورد تاكيد است اين است كه نبايد به كسى ظلم كرد و اگر كسى از روى ظلم و ستم حقى را ضايع كند و توصيه شده كه از آه مظلوم برحذر باشيم كه آثار ناگوارى در زندگى ما دارد.

5- امام زين العابدين (عليه السلام) در حديث شريفى مى فرمايد: پدرم در لحظات آخر عمر عزيزش، در آن شرايط سخت روز عاشورا در حالى كه خون در رگ هايش مى غلطيد مرا در آغوش گرفت و به من فرمود: تو را به آن چه پدرم نزديك وفاتش به من فرمود وصيت مى كنم و آن اين كه: «يا بنى اياك و الظلم من لا تجد عليك ناصرا الا الله پسر عزيزم از ظلم و ستم به كسى كه يار و ياورى جز خدا ندارد بپرهيز. (منتهى الامال، ج 1، ص 713، انتشارات هجرت). آن چه دراين روايت مورد توجه است اين است كه با وجود لزوم پرهيز از هر نوع ظلم و ستمى و حرام بودن آن، ظلم به مظلوم و انسان بى پناه و ضعيف آثار سوء و نامطلوب بيشترى دارد كه بر آن انگشت گذاشته شده است.

ر. ك: گناهان كبيره، شهيد دستغيب

پرسمان