معامله و بخشش اموال در مرض منجر به فوت
معامله و بخشش اموال در مرض منجر به فوت
مسأله 2256 انسان می‌تواند (1) در مرضی که به آن مرض از دنیا می‌رود، هر قدر از مال خود را به مصرف خود و عیال و مهمان و کارهایی که اسراف شمرده نمی‌شود برساند (2) و نیز اگر مال خود را به کسی ببخشد یا ارزانتر از قیمت بفروشد یا اجاره دهد صحیح است (3)
(1) (بهجت): بنا بر اقرب..
(2) (زنجانی): و نیز اگر مال خود را به قیمت بفروشد، یا اجاره دهد اشکال ندارد بلکه ظاهراً اگر مال خود را به کسی ببخشد یا ارزانتر از قیمت بفروشد، اگر چه بیشتر از ثلث باشد و ورثه هم اجازه ننمایند تصرّف او صحیح است، هر چند احتیاط مستحب ّ آن است که رضایت ورثه را هم جلب کند.
(3) (نوری): اگر چه بیشتر از ثلث باشد و ورثه هم اجازه ننمایند تصرّف او صحیح است و به اصطلاح «منجزّات مریض» از اصل مال محسوب می‌شود نه از ثلث آن.
(خوئی)، (فاضل)، (تبریزی): أظهر این است که اگر مال خود را به کسی ببخشد یا ارزانتر از قیمت بفروشد ((فاضل): یا اجاره دهد) اگر چه بیشتر از ثلث باشد و ورثه هم اجازه ننمایند، تصرّف او صحیح است.
(گلپایگانی)، (صافی): اگر مال خود را به قیمت بفروشد، یا اجاره دهد اشکال ندارد بلکه اگر مثلًا مال خود را به کسی ببخشد یا ارزانتر از قیمت بفروشد بنا بر أقوی تصرّف او صحیح است، اگر چه در تمام مال باشد و محتاج به اجازه ورثه نیست.
(سیستانی): اگر مال خود را به قیمتش بفروشد، یا اجاره دهد اشکال ندارد ولی اگر مثلًا مال خود را به کسی ببخشد، یا ارزانتر از قیمت معمول بفروشد، چنانچه مقداری را که بخشیده یا ارزانتر فروخته است به اندازه ثلث مال او یا کمتر باشد تصرّف او صحیح است؛ و اگر بیشتر از ثلث باشد، در صورتی که ورثه اجازه بدهند صحیح است و اگر اجازه ندهند، تصرّف او در بیشتر از ثلث باطل می‌باشد.
(مکارم): مسأله انسان می‌تواند قبل از مرگ خود، خواه صحیح و سالم باشد یا بیمار هر قدر از مال خود را بخواهد، به دیگری ببخشد، یا جنسی را ارزانتر از قیمت بفروشد، یا به مصرف خود و عیال و میهمان برساند، ولی احتیاط آن است که در مرضی که با آن از دنیا می‌رود (یعنی در آستانه مرگ) در بیش از ثلث مال خود چنین تصرفاتی نکند مگر با اجازه ورثه.
[وصیت در مرض منجر به مرگ]
مسأله 2709 اگر کسی در مرضی که به آن مرض می‌میرد، مقداری از مالش را به کسی ببخشد و وصیّت کند که بعد از مردن او هم مقداری به کس دیگر بدهند (1) آنچه را که در حال زندگی بخشیده از اصل مال است و احتیاج به اذن ورثه ندارد (2) و چیزی را که وصیّت کرده اگر زیادتر از ثلث باشد زیادی آن محتاج به اذن ورثه است (3).
(1) (گلپایگانی)، (صافی): آنچه بخشیده، از اصل خارج می‌شود و آنچه وصیّت کرده اگر بیشتر از ثلث نباشد، یا اگر بیشتر است و ورثه اجازه بدهند، به وصیّت او عمل می‌شود و اگر آنچه وصیّت کرده بیشتر از ثلث باشد و ورثه هم اجازه ندهند، باید تا مقدار ثلث ترکه او، به وصیتش عمل شود.
(خوئی)، (تبریزی): باید مالی را که بخشیده، از اصل ترکه خارج نمایند چنان که در مسأله [2256] گذشت. ولی مالی را که وصیّت کرده، باید از ثلث خارج کنند.
(سیستانی): چنانچه ثلث او برای هر دو مال کافی نباشد و ورثه هم حاضر به اجازه دادن زائد بر ثلث نباشند، باید ابتدا مالی را که بخشیده از ثلث خارج کنند و سپس باقیمانده آن را در مورد وصیّت صرف نمایند.
(مکارم): چنانچه مجموعاً بیش از ثلث مال او باشد، در مقدار اضافی احتیاط آن است که از ورثه اجازه بگیرند.
(زنجانی): بخشش وی صحیح است چنانچه در مسأله [2264] گذشت، و پس از کنار گذاشتن مقدار بخشیده شده، اگر مالی را که وصیّت کرده به اندازه ثلث مال باشد یا ورثه اجازه دهند وصیّت صحیح است، و اگر ورثه اجازه ندهند تنها به اندازه ثلث نافذ می‌باشد.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
(2) (نوری): چنانچه در مسأله [2256] گذشت که منجّزات مریض از اصل مال است..
(فاضل): آنچه را که در حال زندگی بخشیده، صحیح است و احتیاج به اذن ورثه ندارد و مقداری هم که وصیّت کرده، باید طبق احکام وصیّت عمل شود.
(3) (بهجت): اگر به مقدار ثلث میراث یا کمتر باشد وصیّت نافذ است و اگر زیادتر از ثلث باشد، زیادی آن احتیاج به اذن ورثه دارد.
- توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
تقسیم اموال پیش از مرگ
سؤال۱: آیا فرد بیماری که رو به موت است می تواند اموالش را (به همان روشی که در شریعت آمده) تقسیم کند؟
جواب: اگر از نظر فکری و تصمیم گیری در سلامت باشد، اشکال ندارد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای
لینک کوتاه مطلب: https://goo.gl/liheaV
معامله و بخشش اموال در مرض منجر به فوت معامله و بخشش اموال در مرض منجر به فوت معامله و بخشش اموال در مرض منجر به فوت معامله و بخشش اموال در مرض منجر به فوت معامله و بخشش اموال در مرض منجر به فوت معامله و بخشش اموال در مرض منجر به فوت معامله و بخشش اموال در مرض منجر به فوت معامله و بخشش اموال در مرض منجر به فوت معامله و بخشش اموال در مرض منجر به فوت معامله و بخشش اموال در مرض منجر به فوت معامله و بخشش اموال در مرض منجر به فوت معامله و بخشش اموال در مرض منجر به فوت
