مبطلات روزه طبق نظر آيت الله خامنه اي

مطابق نظر آيت الله خامنه اي

مبطلات روزه

 

چيزهايى كه روزه را باطل مى‌‌كند.
74. نُه چيز روزه را باطل مى‌‌کند: اول: خوردن و آشاميدن دوم: آميزش جنسى، سوم: آن‌که کارى کند که منى از او بيرون آيد.(استمنا) چهارم: دروغ بستن به خدا و پيامبر و ائمه (عليهم السلام)، پنجم: رسانيدن غبار غليظ به حلق، ششم: فرو بردن تمام سر در آب، هفتم: با حال جنابت يا حيض يا نفاس به اذان صبح رسيدن، هشتم: اماله (تنقيه) با چيزهاى روان، نهم: عمداً قى کردن. خصوصيات و احکام اين نُه مورد در مسائل آينده گفته خواهد شد.
[موارد چهارم تا ششم بنابراحتياط واجب مبطل است]

 

خوردن و آشاميدن
ملاک خوردن وآشاميدن
75. اگر روزه‌دار عمداً و آگاهانه چيزى بخورد يا بياشامد روزه‌ى او باطل مى‌‌شود خواه آن چيز از خوراکى‌ها و آشاميدنى‌هاى معمول باشد و خواه از چيزهاى غيرخوراکى مانند کاغذ يا پارچه و امثال آن باشد و خواه زياد يا کم باشد مانند قطره‌ى بسيار کوچک آب يا خرده‌ى کوچکى از نان.

خوردن روزه به‌خاطر مسابقه
76. آيا مى‌‌توان به دليل داشتن مسابقه فوتبال و گرسنگى و تشنگى زياد در آن روزه خود را خورد؟
ج) مورد سؤال مجوّز براى افطار محسوب نمى‌‌شود.

افطار روزه بر اثر تشنگى و گرسنگى
77.  اگر شخصى که در ماه رمضان روزه‌دار است، در يکى از روزها براى خوردن سحرى بيدار نشود و لذا نتواند روزه را تا غروب ادامه دهد و در وسط روز حادثه‌‏اى براى او اتفاق بيفتد و روزه را افطار کند، آيا کفّاره بر او واجب است؟
ج) اگر روزه را تا حدى ادامه دهد که روزه بر اثر تشنگى و گرسنگى براى او حرجى شود و در نتيجه آن را افطار نمايد، فقط قضا بر او واجب است و کفّاره‌‏اى ندارد.

خوردن سحرى بعد از اذان صبح
78. اگر در ماه رمضان براى سحرى بيدار شويم وسحرى بخوريم وبعد بفهميم اذان گفته‌اند روزه قبول است يا بايد روزه آن روز قضا شود؟
ج) اگر تحقيق نموده و با علم به اينكه هنوز صبح نشده خورده است و بعد فهميده كه صبح شده، روزه صحيح است و قضا ندارد.

79. با توجّه به اين‌که امروزه براى تنظيم کارهاى روزانه از ساعت استفاده مى‌‌شود و در شهرها معمولاً به دليل ساختمان‌هاى بلند، ديدن طلوع فجر امکان ندارد، در صورتى که فردى با اعتماد به ساعتش که ساعت چهار را نشان مي‌داده است مشغول خوردن سحرى شود و بعد معلوم شود که باطرى ساعت تمام شده و در واقع ساعت چهار و ربع بوده است. آيا روزه‌ى چنين فردى صحيح است؟ همچنين اگر فردى در اثر خطاى چشم ساعت پنج را تصوّر کرده که ساعت چهار صبح است و مشغول خوردن سحرى مى‌‌شود و بعد متوجّه اشتباهش مى‌‌شود و مى‌‌فهمد بعد از طلوع فجر خورده است؟
ج) در هر دو صورت، اگر با اعتماد بر ساعت، اطمينان به بقاء شب داشته است و بعداً کشف خلاف شده است، روزه‌اش در ماه مبارک رمضان صحيح است.

80. اگر موقعى که مشغول خوردن غذا است بفهمد صبح شده چه بايد بكند؟
ج) بايد لقمه را از دهان بيرون بياورد، و اگر عمداً آن را فرو ببرد روزه‌اش باطل است.

حكم موادى كه از معده وارد دهان شده در حال روزه
81. گاهى اوقات انسان ترش مى‌‌کند، يعنى موادى ترش مزه از معده او به فضاى دهان او مى‌‌آيد.حال اگر روزه‌دارى ترش کند و اين مواد را سهواً يا عمداً قورت دهد، روزه‌اش چه حكمى‌ دارد؟
ج) اگر پس از آنکه به فضاى دهان آمد عمداً و اختياراً فرو برد، روزه‌اش باطل مى‌‌شود ولى سهواً مبطل روزه نيست.

فرو بردن اخلاط سر و سينه در حال روزه
82. هنگامى‌ که مبتلا به بيمارى زکام بودم، مقدارى از اخلاط سر و سينه در دهانم جمع شده بود که به جاى بيرون انداختن، آن را فرو بردم، آيا روزه‌‏ام صحيح است يا خير؟ در بعضى از روزهاى ماه مبارک رمضان در منزل يکى از اقوام بودم که بر اثر زکام و خجالت و حيا مجبور شدم با خاک، تيمّم بدل از غسل واجب بکنم و تا نزديک ظهر غسل نکردم. اين کار براى چند روز تکرار شد، آيا روزه‌‏ام در آن روزها صحيح است يا خير؟
ج) فرو بردن اخلاط سر و سينه ضررى به روزه نمى‌‏رساند، ولى اگر به فضاى دهان رسيده باشد بنا بر احتياط واجب بايد از فرو بردن آن خوددارى نمايد، و اما ترک غسل جنابت قبل از طلوع فجرِ روزى که مى‌‏خواهيد روزه بگيريد و انجام تيمّم بدل از غسل به جاى آن، اگر به‌خاطر عذر شرعى باشد و يا تيمّم در آخر وقت و به‌خاطر تنگى آن باشد، موجب بطلان روزه نيست و روزه شما با تيمّم صحيح است. در غير اين صورت، روزه شما در آن روزها باطل است.

فرو رفتن غذاى باقى مانده بين دندان‌ها 
83. در يکى از روزهاى ماه رمضان روزه گرفتم ولى دندان‌هايم را مسواک نزدم، و بدون اين‌که باقى‌مانده غذاهاى لابلاى دندان‌ها را عمداً ببلعم، خودبه‌خود بلعيده شده است. آيا قضاى روزه آن روز بر من واجب است؟
ج) اگر علم به وجود باقى‌مانده غذا در بين دندان‌هايتان و يا علم به رسيدن آن به حلق نداشته‏ايد و فرو رفتن آن هم عمدى و با التفات نبوده، قضاى روزه بر شما واجب نيست.

خلال کردن دندان 
84. خلال کردن دندان بعد از خوردن غذا براى کسى که فردايش قصد گرفتن روزه را دارد، چه حکمى‌ دارد؟
ج) خلال کردن بعد از غذا براى کسى که قصد روزه دارد واجب نيست حتى اگر احتمال دهد که خلال نکردن موجب داخل شدن غذاى لابلاى دندان‌ها به حلق مى‌‌شود؛ و اگر بعد از آن سهواً هم غذا داخل حلق شد، روزه‌اش باطل نمى‌‌شود؛ بله اگر يقين داشته باشد که ترک آن باعث داخل شدن غذا به حلق مى‌‌شود واجب است خلال کند و اگر نکرد، با فرض داخل شدن غذا به حلق بلکه مطلقاً (بنا بر احتياط واجب) روزه‌اش باطل مى‌‌شود.

مسواك با خمير دندان
85. آيا مسواك كردن با خمير دندان، در حال روزه اشكال دارد؟
ج) اشكال ندارد؛ ولى بايد از فرو رفتن آب دهان كه آغشته با خمير دندان و آب است جلوگيرى شود.

استفاده از نخ دندان
86. حكم استفاده از نخ دندان ـ كه فلورايد و طعم نعنا دارد ـ در حال روزه چيست؟
ج) اگر آب دهان را فرو نبرد، اشكال ندارد.

جويدن آدامس و مكيدن كندر
87. جويدن آدامس و مكيدن كندر براى روزه‏‌دار چه حكمى‌ دارد؟
ج) اگر چيزى وارد حلق نمى‌‌شود مانعى ندارد، ولى مكيدن كُندر روزه را باطل مى‌‌كند.

باطل كردن روزه با اصرار ديگرى
88. اگر روزه‏‌دار باشم و مادرم مرا وادار به خوردن غذا يا نوشيدن کند، آيا روزه‌‏ام باطل مى‌‏شود؟
ج) خوردن و آشاميدن روزه را باطل مى‌‏کند، هرچند بر اثر درخواست و اصرار شخص ديگرى باشد.

انجام مبطلات روزه با اجبار ديگرى
89. اگر چيزى به زور وارد دهان روزه‌دار شود و يا سر او به همان صورت داخل آب گردد، آيا روزه‌‏اش باطل مى‌‏شود؟ اگر وادار به باطل کردن روزه‌‏اش شود، مثلاً به او بگويند که اگر روزه‏‌ات را نخورى، ضررى به خودت يا مالت وارد مى‌‏سازيم، او هم براى دفع اين ضرر غذا بخورد، آيا روزه‌‏اش صحيح است؟
ج) روزه شخص روزه‌دار با داخل شدن چيزى در حلقش بدون اختيار و يا با فرو بردن سرش به همان صورت به زير آب باطل نمى‌‏شود، ولى اگر خودش بر اثر اکراه ديگرى مرتکب مفطرى شود، روزه‌‏اش باطل خواهد شد.

حکم افطار سهوى
90. اگر شخص روزه‏دار در اثر فراموشى چيزى بخورد، آيا تذكر دادن به او واجب است؟
ج) خير، تذكر دادن به او واجب نيست.

ضرورت نوشيدن آب براى خلبان و مهمان‌دار روزه‌دار
91. اگر هواپيما در ارتفاع بالا و مسير طولانى در حال پرواز باشد و پرواز حدود دو ساعت و نيم تا سه ساعت طول بکشد، مهمان‌دار و خلبان هواپيما براى حفظ تعادل خود هر بيست دقيقه احتياج به نوشيدن آب دارند، در اين صورت آيا در ماه مبارک رمضان، کفّاره و قضاى روزه بر آن‌ها واجب مى‌‏شود؟
ج) اگر روزه براى آن‌ها ضرر داشته باشد، جايز است که با نوشيدن آب افطار نمايند و قضاى آن را به‌جا آورند و در اين حالت کفّاره بر آن‌ها واجب نيست.

مضمضه و غرغره آب در حال روزه
92. اگر روزه‌دار آب را به قصد رفع عطش در دهان گردانده و بيرون بريزد به‌طورى که هيچ مقدارى از آب پايين نرود چه حکمى‌ دارد؟
ج) در فرض سؤال اشكال ندارد.

93. آيا بعد از مضمضه کردن ـ چه براى وضو و چه غير آن ـ در حال روزه ماه رمضان واجب است روزه‌دار سه مرتبه آب دهانش را بيرون بريزد؟
ج) چنين کارى واجب نيست. آنچه واجب است خارج کردن آب از دهان است و اگر يقين پيدا کرده که آب خارج شده چيز ديگرى بر او واجب نيست.

94. حكم غرغره كردن براى روزه‌‏دار چيست؟
ج) اگر هنگام غرغره كردن، آب از حلق به پايين برود، روزه باطل مى‌‏شود.

خارج کردن زبان از دهان در حال روزه 
95. خارج کردن آب دهان و دوباره آن را وارد دهان کردن باطل کننده روزه است. آيا بيرون آوردن زبان هم همان حکم را دارد که اگر کسى زبانش به هر دليلى بيرون بياورد موجب باطل شدن روزه مى‌‌شود؟
ج) صِرف اين ضررى به صحّت روزه نمى‌‌زند.

احساس داخل شدن شکر در دهان در حال روزه 
96. وقتى در ماه رمضان به کارگاه قند و شکر مى‌‌رويم، احساس مى‌‌کنيم که شکر داخل دهان شده، آيا روزه‌مان باطل مى‌‌شود؟
ج) صرف احساس داخل شدن آن در دهان و حتى داخل شدن در دهان بدون اينکه فرو برده شود، ضررى به صحت روزه نمى‌‌زند.

 

جماع (آميزش جنسى)
روابط زناشويى روزه‏‌دار
97. مردى كه نمى‌‏تواند روزه بگيرد، آيا مى‌‏تواند با همسر روزه‏‌دار خود نزديكى كند؟
ج) خير، جايز نيست.

شوخى و ملاعبه با همسر در حال روزه
98. اگر مردى با همسرش در روز ماه رمضان شوخى و ملاعبه نمايد، آيا به روزه‌‏اش ضرر مى‌‏رساند؟
ج) اگر منجر به انزال منى نشود، به روزه خللى وارد نمى‌‏کند.

جماع زوجين در حال روزه
99. س اگر شوهر با همسر خود در ماه رمضان جماع نمايد و زن نيز به آن راضى باشد چه حکمى‌ دارد؟
ج) بر هر يک از آنان حکم افطار عمدى جارى است و علاوه بر قضا، کفّاره هم بر هر دو واجب است.

جماع از روى فراموشى
100.  اگر شخص روزه ‏دار در اثر فراموشى آميزش جنسى کند آيا به روزه‌‏اش ضرر مى‌‏رساند؟
ج) اگر فراموش کند که روزه است و آميزش جنسى کند، روزه‌‌ى او باطل نمى‌‌شود، ولى هر لحظه که يادش آمد بايد فوراً از حال آميزش خارج شود وگرنه روزه‌اش باطل است.

 

باقى ماندن بر جنابت تا اذان صبح

کسى که در شب ماه رمضان دچار جنابت است بايد تا پيش از اذان صبح غسل کند. اگر جنب عمداً تا آن هنگام غسل نکند روزه‌اش باطل است. اين حکم در مورد روزه‌ى قضاى ماه رمضان ـ حتی در حالت غير عمد ـ نيز جارى است.102. اگر در شب ماه رمضان جنب شود و بدون تعمد تا اذان صبح غسل نکند، مثل اينکه در خواب جنب شود و خواب او تا بعد از اذان صبح ادامه يابد، روزه‌اش صحيح است.103. کسى‌ که در بيدارى جنب شده يا پس از جنب شدن در حال خواب، بيدار شده، و مى‌‌داند که اگر به خواب رود، تا پيش از اذان صبح براى غسل بيدار نخواهد شد، جايز نيست قبل از غسل کردن بخوابد، و اگر خوابيد و پيش از اذان غسل نکرد، روزه‌اش باطل است ولى‌ اگر احتمال مى‌‌دهد که پيش از اذان صبح براى غسل بيدار خواهد شد و تصميم بر غسل داشته باشد ولى بيدار نشود، روزه‌اش صحيح است ولى اگر دوباره خوابيد و تا صبح بيدار نشد، بايد قضاى آن روز را به‌جا آورد.104. کسى‌ که در شب ماه رمضان وظيفه دارد غسل کند، اگر به دليل تنگى وقت يا مضرّ بودن آب و امثال آن نتواند غسل کند، بايد تيمم بدل از غسل به‌جا آورد.105. اگر در حال روزه در خواب جنب شود، روزه‌اش باطل نمى‌‌شود.106. اگر روزه‌‌دار در روز ماه رمضان و ساير ايام که روزه است در حال خواب جنب شد، پس از بيدار شدن واجب نيست فوراً غسل کند.107. زنى که از عادت ماهانه پاک شده و بايد غسل کند و همچنين زنى که از نفاس (خونريزى زايمان) پاک شده و غسل بر او واجب است، اگر غسل را تا اذان صبح روز ماه رمضان تأخير اندازد روزه‌اش باطل است.

108. زن اگر در حال روزه دچار عادت ماهيانه و يا زايمان شد، روزه‌‌ى او باطل مى‌‌شود.

جنابت عمدى در شب ماه رمضان با عدم امكان غسل
109. کسى که آب در اختيار ندارد و يا به دليل عذرهاى ديگر غير از تنگى وقت نمى‌‏تواند غسل جنابت بکند، آيا جايز است عمداً خود را در شب‌هاى ماه مبارک رمضان از طريق حلال جنب کند؟
ج) اگر وظيفه او تيمّم باشد و بعد از اين‌که خود را جنب کرده، وقت کافى براى تيمّم داشته باشد، اين کار براى وى جايز است.

تيمّم در تنگى وقت با ترك عمدى غسل
110. كسى كه پيش از اذان صبح، با حالت احتلام از خواب بيدار مى‌‏شود، آيا مى‌‏تواند تا نزديك اذان، غسل نكند و تيمّم كند؟
ج) اگر غسل را به تأخير اندازد تا جايى كه وقت تنگ شود، گناه كرده است. در اين صورت بايد پيش از اذان صبح، تيمّم كند و روزه او صحيح است.

111. اگر فرد جنب در ماه رمضان عمداً غسل نكند تا وقت تنگ شود و با تيمم وارد صبح شود حكم روزه‌اش چيست؟
ج) روزه‌اش صحيح است گرچه در فرض سؤال مرتكب معصيت شده است.

غفلت روزه‌دار از غسل جنابت قبل از اذان صبح
112.  اگر غسل جنابت براى روزه ماه رمضان يا روزه‌‏هاى ديگر فراموش شود و در اثناء روز به ياد انسان بيفتد، چه حکمى‌ دارد؟
ج) اگر در روزه ماه رمضان غسل جنابت را در شب تا طلوع فجر فراموش کند و با حالت جنابت صبح نمايد، روزه‌‏اش باطل است و احوط اين است که قضاى روزه ماه رمضان هم در اين حکم به آن ملحق شود. ولى در ساير روزه‌‏ها، روزه بر اثر آن باطل نمى‌‏شود.

غفلت از احتلام قبل از اذان صبح 
113. شخصى در ماه مبارک رمضان قبل از اذان صبح بيدار شده و متوجه محتلم شدن خود نشده و دوباره خوابيده و در اثناى اذان صبح بيدار شده و علم به جنابت خود پيدا مى‌‏کند و يقين دارد که احتلامش قبل از اذان صبح بوده است، روزه او چه حکمى‌ دارد؟
ج) اگر پيش از اذان صبح متوجه احتلام خود نشده است، روزه‌‏اش صحيح است.

شك در احتلام در شب ماه رمضان 
114. اگر مکلّف در شب ماه رمضان قبل از فجر شک کند که محتلم شده يا نه، ولى به شک خود اعتنا نکند و دوباره بخوابد و بعد از اذان صبح بيدار شود و متوجه گردد که قبل از طلوع فجر محتلم شده است، چه حکمى‌ دارد؟
ج) اگر بعد از بيدارى اول اثرى از احتلام در خود مشاهده نکند، بلکه فقط احتمال آن را بدهد و چيزى بر او کشف نشود و تا بعد از اذان بخوابد، روزه‌‏اش صحيح است، هرچند بعد از آن معلوم شود که احتلام او مربوط به قبل از اذان صبح است.

روزه در صورت بقا بر جنابت تا اذان صبح
115.  اگر فردى به سبب برخى از مشکلات تا اذان صبح بر جنابت باقى بماند، آيا روزه گرفتن در آن روز براى او جايز است؟
ج) در غير ماه رمضان و قضاى آن اشکال ندارد، ولى نسبت به روزه ماه رمضان تفصيل دارد اگر معذور از غسل است، تيمّم کردن بر او واجب است و اگر تيمّم هم نکند، روزه‌‏اش صحيح نيست.

116. آيا جايز است شخص جنب بعد از طلوع آفتاب غسل جنابت نمايد و روزه قضا يا مستحبّ بگيرد؟
ج) اگر عمداً تا طلوع فجر بر جنابت باقى بماند، روزه ماه رمضان و قضاى آن از او صحيح نيست، ولى اقوى صحّت‏ روزه‌‏هاى ديگر به‌خصوص روزه مستحبّى است.

خوابيدن شخص جنب تا اذان صبح 
117. اگر مکلّف در شب ماه رمضان قبل از اذان صبح بيدار شود و ببيند که محتلم شده است و دوباره پيش از اذان صبح به اميد اين‌که براى غسل کردن بيدار مى‌‏شود بخوابد و تا بعد از طلوع آفتاب در خواب بماند و غسل خود را تا اذان ظهر به تأخير بيندازد و بعد از اذان ظهر غسل کرده و نماز ظهر و عصر بخواند، روزه آن روز او چه حکمى‌ دارد؟
ج) در فرض سؤال که خوابِ اول است روزه‌اش صحيح است ولى اگر دوباره خوابيد و تا صبح بيدار نشد بايد قضاى آن روز را به‌جا آورد.

118. سال قبل در سحر ماه رمضان غسل جنابت بر من واجب شد و وقتى بيدار شدم با خود گفتم صبر مى‌‌کنم تا وقت تنگ شود آنگاه تيمّم به نيابت از غسل مى‌‌کنم ولى خوابم برد و بيدار نشدم تکليف من چيست؟
ج) اگرچه بنا داشتيد به وظيفه خود در تنگى وقت عمل کنيد، لكن قضاى آن روز بر شما واجب است بلى اگر وظيفه شما تيمَم بوده باشد و تصميم بر تيمّم هم قبل از فجر داشته باشيد لكن خوابتان برده باشد، در خواب اول روزه صحيح است.

فرا رسيدن وقت اذان در حين غسل واجب
119. اگر فرد جنب نزديک اذان صبح از خواب بيدار شده و اقدام به غسل نمايد اما قبل از اتمام غسل اذان گفته شود، روزه او چه حکمى‌ پيدا مى‌‌نمايد؟
ج) اگر با علم يا گمان به اينكه وقت براى غسل دارد، شروع به غسل كرده، كفايت مى‌‌كند و روزه‌اش صحيح است.

120. اگر قبل از اذان صبح شروع به غسل كنم ولى در اثناى غسل، وقت اذان صبح فرا برسد، (مثلاً در حال شستن سر و گردن يا نيمه راست هستم كه اذان شروع شود) آيا روزه‌ام صحيح است؟
ج) اگر اعتقاد داشته‌ايد كه وقت براى غسل داريد، روزه‌تان صحيح است.

ترك غسل و باقى‌ماندن بر جنابت از روى خجالت
121. ما در منطقه سردسيرى زندگى مى‌‏کنيم که نه حمام دارد و نه مکانى براى استحمام، وقتى در ماه مبارک رمضان به حالت جنابت از خواب بيدار مى‌‏شويم، با توجه به اين‌که غسل کردن جوانان در نيمه شب در برابر مردم با آب مشک يا حوض عيب شمرده مى‌‏شود و آب هم در آن وقت سرد است، تکليف ما براى روزه فردا چيست؟ آيا تيمّم جايز است؟ در صورتى که غسل نکند، افطار کردن روزه آن روز چه حکمى‌ دارد؟
ج) مجرد مشقّت يا عيب شمرده شدن اغتسال جوانان در نيمه شب، عذر شرعى محسوب نمى‌‏شود، بلکه مادامى‌ که غسل، حرجى و موجب ضرر براى مکلّف نشود، غسل کردن به هر صورتى که امکان دارد واجب است، و در صورت حرج يا ضرر بايد قبل از طلوع فجر تيمّم کند و با تيمّم بدل از غسل جنابت پيش از طلوع فجر روزه‌‏اش صحيح است، و اگر تيمّم نکند روزه‌‏اش باطل است، ولى امساک در طول روز بر او واجب مى‌‏باشد.

122. شخصى در ماه رمضان در جايى مهمان شد و شب را در آن منزل خوابيد و در نيمه‌‏هاى شب محتلم گرديد و چون مهمان بود و با خود لباسى نداشت، براى فرار از روزه، تصميم گرفت بعد از طلوع فجر مسافرت نمايد، لذا بعد از طلوع فجر بدون اين‌که چيزى بخورد به قصد مسافرت، حرکت نمود. سؤال اين است که آيا قصد سفر توسط او موجب سقوط کفّاره هست يا خير؟
ج) اگر با حالت جنابت از خواب بيدار شود و علم به جنب بودن خود داشته باشد و قبل از فجر اقدام به غسل يا تيمّم نکند، مجرد قصد سفر در شب و يا مسافرت در روز براى سقوط کفّاره از او کافى نيست.

123. در بعضى از روزهاى ماه مبارک رمضان در منزل يکى از اقوام بودم که بر اثر زکام و خجالت و حيا مجبور شدم با خاک، تيمّم بدل از غسل واجب بکنم و تا نزديک ظهر غسل نکردم. اين کار براى چند روز تکرار شد، آيا روزه‌‏ام در آن روزها صحيح است يا خير؟
ج) ترک غسل جنابت قبل از طلوع فجرِ روزى که مى‌‏خواهيد روزه بگيريد و انجام تيمّم بدل از غسل به جاى آن، اگر به‌خاطر عذر شرعى باشد و يا تيمّم در آخر وقت و به‌خاطر تنگى آن باشد، موجب بطلان روزه نيست و روزه شما با تيمّم صحيح است. در غير اين صورت، روزه شما در آن روزها باطل است.

 

جهل در وجوب يا کيفيت غسل جنابت
روزه جاهل به وجوب غسل يا كيفيت آن
124. کسى که به سن تکليف رسيده ولى جاهل به وجوب غسل و کيفيت آن بوده و بعد از گذشت مدتى در حدود ده سال متوجه مسأله تقليد و وجوب غسل بر او شده است، چه حکمى‌ دارد؟ وظيفه او نسبت به قضاى نمازها و روزه‌‏هاى گذشته‌‏اش چيست؟
ج) قضاى نمازهايى که در حال جنابت خوانده، بر او واجب است، و همچنين قضاى روزه هم در صورتى که مى‌‏دانسته جنب است، ولى جاهل به وجوب غسل بر جنب براى روزه گرفتن بوده، بر او واجب است.

125. اگر شخصى در حال جنابت چند روز روزه بگيرد و نداند که طهارت از جنابت شرط صحّت‏ روزه است، آيا کفّاره روزه‌‏هايى که در حال جنابت گرفته بر او واجب است يا اين‌که قضاى آن‌ها کافى است؟
ج) در فرض مرقوم قضا کفايت مى‌‏کند.

126. جوانى بر اثر نادانى قبل از چهارده سالگى و بعد از آن، اقدام به استمنا مى‌‏کرده که بر اثر آن از او منى خارج مى‌‏شده، ولى نمى‌‏دانسته که خروج منى باعث جنابت مى‌‏شود و بايد براى نماز و روزه غسل کند، تکليف او چيست؟ آيا براى مدتى که استمنا مى‌‏کرده و منى از او خارج مى‌‏شده، غسل بر او واجب است؟ آيا نماز و روزه‌‏هاى او از گذشته تا حال که در حال جنابت انجام گرفته باطل بوده و قضاى آن‌ها واجب است؟
ج) براى هرچند بار خروج منى اگر تا به حال غسل نکرده است يک غسل جنابت کافى است، و بايد همه نمازهايى را که يقين دارد در حال جنابت خوانده است، قضا نمايد. و اگر اين عمل در شب‌هاى ماه رمضان انجام گرفته و جاهل به موضوع جنابت بوده، روزه‌‏هاى او قضا ندارد و محکوم به صحّت‏ است. ولى اگر عالم به خروج منى و جنابت بوده و نمى‌‏دانسته که براى صحّت‏ روزه، غسل بر او واجب است، بايد روزه همه روزهايى را که در حال جنابت گرفته است قضا نمايد.

127. آيا جماع از نشانه‌‏هاى بلوغ محسوب مى‌‏شود و با انجام آن، تکاليف شرعى واجب مى‌‏گردند؟ و اگر فردى از آن آگاهى نداشته باشد و چندين سال بگذرد، آيا غسل جنابت بر او واجب مى‌‏شود؟ و آيا اگر اعمال مشروط به طهارت مانند نماز و روزه را قبل از غسل جنابت انجام بدهد، آن اعمال باطل هستند و قضاى آن‌ها واجب است؟
ج) مجرّد جماع بدون انزال و خروج منى از نشانه‌‏هاى بلوغ نيست، ولى باعث جنابت مى‌‏شود و واجب است هنگام رسيدن به سن بلوغ غسل کند و تا زمانى که يکى از نشانه‌‏هاى بلوغ در فردى تحقق پيدا نکرده، شرعاً حکم به بلوغ او نمى‌‏شود و مکلف به احکام شرعى نيست و کسى که در کودکى بر اثر جماع جنب شده و سپس بعد از رسيدن به سن بلوغ، بدون انجام غسل جنابت نماز خوانده و روزه گرفته، واجب است نمازهاى خود را اعاده کند، ولى در صورتى که جهل به جنابت داشته، قضاى روزه‌‏هايش واجب نيست.

روزه انجام شده با غسل باطل
128. من غسل جنابت را به اين ترتيب انجام مى‌‏داده‌‏ام که ابتدا سمت راست بدن بعد سر و سپس قسمت چپ بدن را مى‌‏شستم. در سؤال و تحقيق در اين زمينه هم کوتاهى کرده‌‏ام، نماز و روزه‌‏ام چه حکمى‌ دارند؟
ج) غسل به کيفيت مذکور باطل است و موجب رفع حدث نمى‌‏شود. لذا نمازهايى که با چنين غسلى خوانده شده، باطل و قضاى آن‌ها واجب است. ولى روزه‌‏ها با فرض اين‌که معتقد به صحّت‏ غسل به‌صورت مذکور بوده‌‏ايد و بقاى شما بر جنابت، عمدى نبوده است، محکوم به صحّت‏ است.

129. شخصى بر اثر جهل به حکم شرعى، مدتى ترتيب را در غسل رعايت نکرده است، نماز و روزه او چه حکمى‌ دارد؟
ج) اگر غسل را به نحوى انجام داده که شرعاً باطل است، قضاى نمازهايى که در اين حالت با حدث اکبر خوانده، واجب است. ولى روزه‌‏اش، اگر در آن هنگام اعتقاد به صحّت‏ غسل خود داشته، محکوم به صحّت‏ است.

130. در حدود 2 سال پيش در رساله چند مرجع، فتواى حضرت آقا در مورد رعايت ترتيب بين راست و چپ در غسل را اين‌گونه يافتم که اين رعايت بنا بر احتياط واجب است. آن احتياط را به مرجع ديگرى که رعايت ترتيب را احتياط مستحب مى‌‌دانست، عدول کردم. حالا فهميدم که فتواى آقا وجوب رعايت ترتيب است، تکليف من نسبت به نماز و روزه‌هايم در طول اين دو سال چگونه است؟
ج) نماز و روزه‌هاى گذشته محکوم به صحّت است.

روزه با يقين به بطلان يكى از غسل‌هاى جنابت
131. اگر شخصى در ماه مبارک رمضان سه بار غسل جنابت کند، مثلاً در روزهاى بيستم، بيست و پنجم و بيست و هفتم غسل نمايد، و بعد يقين کند که يکى از آن غسل‌ها باطل بوده است، نماز و روزه او چه حکمى‌ دارد؟
ج) روزه‌‏اش صحيح است، ولى بنا بر احتياط، قضاى نمازها به‌طورى که يقين به فراغت ذمّه پيدا کند، واجب است.

روزه در صورت غسل با آب نجس
132. اگر شخصى در ماه مبارک رمضان با آب نجس غسل کند و بعد از يک هفته متوجه شود که آن آب نجس بوده است، نماز و روزه او در اين مدت چه حکمى‌ دارد؟
ج) نمازش باطل و قضاى آن واجب است، ولى روزه‌‏هاى او محکوم به صحّت‏ است.

وظيفه جنب با احتمال خروج منى در حال روزه
133. شخصى مبتلا به بيمارى بيرون آمدن مستمر قطرات بول به‌صورت موقت است، يعنى بعد از بول کردن، به مدت يک ساعت يا بيشتر قطرات آن از او خارج مى‌‏گردد. با توجه به اين‌که وى در بعضى از شب‌ها جنب شده و گاهى يک ساعت قبل از اذان بيدار مى‌‏شود و احتمال مى‌‏دهد که بعد از آن منى با قطرات بول خارج شود، نسبت به روزه‌‏اش چه تکليفى دارد؟ وظيفه او براى اين‌که با طهارت داخل وقت شود، چيست؟
ج) اگر قبل از اذان صبح، غسل جنابت و يا تيمّم بدل از آن انجام داده، روزه او صحيح است، هرچند بعد از آن بدون اختيار از او منى خارج شود.

 

استمنا (خود ارضايى)

134. اگر روزه‌‌دار عمداً کارى کند که منى از او بيرون بيايد, روزه‌اش باطل مى‌‌شود.کفاره استمنا در حال روزه 
     135. اگر مکلّف علم داشته باشد به اين‌که استمنا روزه را باطل مى‌‏کند، ولى عمداً آن را انجام دهد، آيا کفّاره جمع بر او واجب مى‌‏شود؟
     ج) اگر عمداً استمنا کند و منى هم از او خارج شود، کفّاره جمع بر او واجب نمى‌‏شود لکن احتياط مستحبّ آن است که کفّاره جمع بپردازد.عادت به استمنا و حكم روزه
     136. شخصى چندين سال عادت به استمنا در ماه رمضان و غير آن داشته است، نماز و روزه او چه حکمى‌ دارد؟
     ج) استمنا مطلقاً حرام است و اگر منجر به خروج منى شود، موجب غسل جنابت هم مى‌‏شود، و اگر اين عمل در حال روزه در روز ماه رمضان صورت بگيرد، در حکم افطار عمدى با حرام است، و اگر نماز و روزه را با حالت جنابت و بدون غسل و تيمّم انجام دهد، نماز و روزه‌‏اش باطل و قضاى آن‌ها واجب است.جنابت روزه‌دار با نگاه به صحنه شهوت انگيز
     137. شخص روزه‏‌دارى در ماه رمضان به صحنه شهوت انگيزى نگاه کرده و جنب شده است. آيا با اين کار روزه‌‏اش باطل مى‌‏شود؟
     ج) اگر نگاه‌کردن او به قصد انزال بوده و يا مى‌‏دانسته که اگر به آن منظره نگاه کند، جنب مى‌‏شود و يا عادت او بر اين بوده است و در عين حال عمداً نگاه کرده و جنب شده، حکم جنابت عمدى را دارد يعنى هم قضا بر عهده او مى‌‏باشد و هم کفّاره.جنابت روزه‌دار بر اثر صحبت با نامحرم
     138. در ماه مبارک رمضان بدون وجود هيچ‌يک از آثار استمنا فقط بر اثر حالتى که هنگام مکالمه تلفنى با يک زن نامحرم در خود احساس کردم مايع منى از من خارج شد، با توجه به اين‌که مکالمه با او به قصد لذت نبوده، آيا روزه‌‏ام باطل است يا خير؟ در صورت بطلان، آيا کفّاره هم بر من واجب است يا خير؟
     ج) اگر خروج منى بر اثر صحبت با يک زن جزء عادت‌‏هاى قبلى شما نبوده و به‌طور غيرارادى از شما خارج شده است، موجب بطلان روزه نمى‌‏شود و چيزى هم بر اثر آن بر شما واجب نيست.احتلام در حال روزه
     139. محتلم شدن در روز (خروج منى در حال خواب) روزه را باطل نمى‌‌کند، و هر گاه روزه‌‌دار بداند که اگر در روز بخوابد محتلم مى‌‌شود، لازم نيست از خواب خود جلوگيرى کند.140. اگر روزه‌‌دار در حال بيرون آمدن منى از خواب بيدار شود، واجب نيست از آن جلوگيرى کند.

141. اگر شخص روزه‌‌دارى در ماه مبارک رمضان بعد از نماز صبح يا ظهر بخوابد و در خواب به صورت غير عمد محتلم شود تکليف چيست؟ آيا روزه آن شخص باطل مى‌‌شود؟
ج) روزه‌اش صحيح است.

احتلام روزه‌دار و بيدار شدن بعد از اذان صبح
142. اگر شخصى قبل از اذان صبح يا بعد از آن بخوابد و در خواب جنب شده و بعد از اذان بيدار شود، چه مدتى براى غسل کردن وقت دارد؟
ج) در فرض سؤال، جنابت به روزه آن روز او ضرر نمى‌‏زند، ولى واجب است که براى نماز غسل کند و مى‌‏تواند غسل را تا وقت نماز به تأخير بيندازد.

احتلام بعد از فجر در ماه رمضان
143. اگر بعد از نماز فجر در ماه رمضان محتلم شوم چه بايد بكنم؟
ج) روزه صحيح است و براى نماز ظهر بايد غسل كنيد.

 

دروغ بستن به خدا و پيامبران و معصومين (عليهم السلام)

144. دروغ بستن به خدا و پيامبران و معصومين (عليهم السلام) بنابر احتياط، موجب باطل شدن روزه مى‌‌شود، هر چند بعداً توبه کند و بگويد که دروغ بسته است.دروغ بستن بر فاطمه زهرا (سلام الله عليها) 
     145. آيا دروغ بستن بر فاطمه زهرا (سلام الله عليها) روزه را باطل مى‌‌کند؟
     ج) بله، بنا بر احتياط واجب مبطل روزه است.نسبت دادن حديث كسا به حضرت زهرا (سلام الله عليها) 
     146. آيا حديث شريف کساء را که از حضرت فاطمه زهرا (سلام الله عليها) نقل شده، حديث معتبرى مى‌‏دانيد؟ آيا نسبت ‌دادن آن در حالت روزه به حضرت زهراى مرضيه (سلام الله عليها) جايز است؟
     ج) اگر نسبت دادن آن به‌صورت حکايت و نقل از کتاب‌هايى باشد که آن را نقل کرده‌‏اند، اشکال ندارد.خواندن دعا در ماه رمضان با شك در صحت آن
     147. دعاهايى مخصوص ماه رمضان به‌صورت دعاى روز اول و روز دوم تا آخر ماه وارد شده است، قرائت آن‌ها در صورت شک در صحّت‏‌شان چه حکمى‌ دارد؟
     ج) به هر حال اگر قرائت آن‌ها به قصد رجاء ورود و مطلوبيت باشد، اشکال ندارد.

 

رساندن غبار غليظ به حلق
روزه‌‌دار بنابر احتياط واجب بايد غبار غليظ را ـ مانند غبارى که از جارو کردنِ زمين خاکى بر مى‌‌خيزد ـ فرو ندهد، همچنين دود سيگار و ديگر دخانيات بنابر احتياط واجب روزه را باطل مى‌‌کند.

فرو بردن غبار براى روزه‌دار
148. من در معدن آهن کار مى‌‏کنم که طبيعت آن اقتضا مى‌‏کند هر روز داخل معدن شده و در آن کار کنم و هنگام استفاده از ابزار کار غبار وارد دهانم مى‌‏شود، بقيه ماه‌هاى سال هم به همين صورت بر من مى‌‏گذرد، تکليف من چيست؟ آيا روزه من در اين حالت صحيح است؟
ج) فرو بردن غبار غليظ هنگام روزه بنا بر احتياط واجب موجب باطل شدن آن است و بايد از آن پرهيز نمود، ولى مجرد داخل شدن غبار در دهان و بينى بدون اين‌که به حلق برسد، روزه را باطل نمى‌‏کند.

روزه معتادين به سيگار
149. من معتاد به سيگار هستم و در ماه مبارک رمضان هر چه تلاش مى‌‏کنم که تندخو نباشم نمى‌‏توانم و همين باعث ناراحتى زياد افراد خانواده‌‏ام شده است و خودم هم از وضعيت دشوارم رنج مى‌‏برم، تکليف من چيست؟
ج) روزه ماه مبارک رمضان بر شما واجب است و بنا بر احتياط واجب جايز نيست در حال روزه سيگار بکشيد، و نبايد بدون دليل با ديگران تند برخورد کنيد.

150. آيا کسى که معتاد به سيگار است و بايد در روز حتماً چند سيگار بکشد مى‌‌تواند روزه بگيرد و روزه او صحيح است؟
ج) بنابر احتياط واجب روزه‌‌دار بايد از دود‌هاى انواع دخانيات خوددارى نمايد و در صورت اضطرار وجوب روزه ساقط نيست.

استعمال دخانيات و مواد مخدر 
151. حکم استعمال دخانيات مانند سيگار در حال روزه چيست؟
ج) احتياط واجب آن است که روزه‌‏دار از دودهاى انواع دخانيات و نيز مواد مخدّرى که از راه بينى يا زير زبان جذب مى‌‏شود خوددارى کند.

استعمال «ناس» در حال روزه
152. آيا ماده «ناس» که از توتون و غير آن ساخته مى‌‏شود و براى چند دقيقه زير زبان گذاشته شده و سپس از دهان بيرون انداخته مى‌‏شود، مبطل روزه است يا خير؟
ج) احتياط واجب آن است که روزه دار از انواع دخانيات و نيز مواد مخدّری که از راه بینی یا زیر زبان جذب می شود خودداری کند.

 

فرو بردن سر در آب

اگر روزه‌‌دار عمداً تمام سر را در آب فرو ببرد، بنابر احتياط واجب روزه‌اش باطل است و بايد روزه‌ى آن روز را قضا کند.154. در حکم مسأله‌ى قبل فرقى نيست ميان اين‌که در هنگام فرو بردن سر در آب، بدن او نيز در آب باشد يا اين‌که بدن او در بيرون باشد و فقط سر را در آب فرو ببرد.155. اگر نصف سر را در آب فرو ببرد و سپس بيرون بياورد و نصف ديگر سر را در آب فرو کند، روزه‌اش باطل نمى‌‌شود.156. اگر تمام سر زير آب برود ولى مقدارى از موها بيرون بماند، روزه‌اش باطل مى‌‌شود.157. اگر شک کند که تمام سر زير آب رفته يا نه، روزه‌اش صحيح است.158. اگر روزه‌‌دار بى‌اختيار در آب بيفتد و تمام سر او را آب بگيرد روزه‌اش باطل نمى‌‌شود ولى بايد فوراً سر را از زير آب خارج کند و همچنين اگر فراموش کند که روزه است و سر در آب فرو ببرد، روزه‌‌ى او باطل نمى‌‌شود، ولى هر گاه يادش آمد بايد فوراً سر را بيرون بياورد.فرو بردن سر در آب مضاف 
159. آيا فرو بردن سر در آب مضاف مبطل روزه است؟
ج) مبطل نيست مگر در گلاب كه احتياط واجب آن است كه سر را در آن فرو نبرد.

فرو رفتن در آب با لباس غواصى
160. کسى که با پوشيدن لباس مخصوص (مانند لباس غواصى) بدون اين‌که بدنش خيس شود، در آب فرو رود، روزه‌‏اش چه حکمى‌ دارد؟
ج) اگر لباس به سر او چسبيده باشد، صحّت‏ روزه‌‏اش محل اشکال است و بنا بر احتياط وجوبى قضاى آن لازم است.

ريختن آب بر سر 
161. از لثه شخص روزه‏دارى خون زيادى خارج مى‌‏شود، آيا روزه‌‏اش باطل مى‌‏شود؟ آيا براى او ريختن آب با ظرف بر سرش جايز است؟
ج) با خروج خون از لثه تا آن را فرو نبرده است، روزه باطل نمى‌‏شود. همچنين ريختن آب بر روى سر توسط ظرف و مانند آن به صحّت‏ روزه ضرر نمى‌‏رساند.

غسل ارتماسى روزهدار بر اثر فراموشى
162. اگر شخص روزه‌‌دار جنب باشد و تا قبل از اذان ظهر متوجه آن نشود و پس از آن غسل ارتماسى نمايد، آيا روزه‌‏اش باطل مى‌‏شود؟ و اگر بعد از غسل متوجه شود که در حال روزه غسل ارتماسى نموده است، آيا قضاى آن واجب است؟
ج) اگر غسل ارتماسى بر اثر فراموشى و غفلت از روزه‌‌دار بودن باشد، غسل و روزه او صحيح است و قضاى روزه‌‏اش بر او واجب نيست.

 

فرو بردن سر در آب

اگر روزه‌‌دار عمداً تمام سر را در آب فرو ببرد، بنابر احتياط واجب روزه‌اش باطل است و بايد روزه‌ى آن روز را قضا کند.154. در حکم مسأله‌ى قبل فرقى نيست ميان اين‌که در هنگام فرو بردن سر در آب، بدن او نيز در آب باشد يا اين‌که بدن او در بيرون باشد و فقط سر را در آب فرو ببرد.155. اگر نصف سر را در آب فرو ببرد و سپس بيرون بياورد و نصف ديگر سر را در آب فرو کند، روزه‌اش باطل نمى‌‌شود.156. اگر تمام سر زير آب برود ولى مقدارى از موها بيرون بماند، روزه‌اش باطل مى‌‌شود.157. اگر شک کند که تمام سر زير آب رفته يا نه، روزه‌اش صحيح است.158. اگر روزه‌‌دار بى‌اختيار در آب بيفتد و تمام سر او را آب بگيرد روزه‌اش باطل نمى‌‌شود ولى بايد فوراً سر را از زير آب خارج کند و همچنين اگر فراموش کند که روزه است و سر در آب فرو ببرد، روزه‌‌ى او باطل نمى‌‌شود، ولى هر گاه يادش آمد بايد فوراً سر را بيرون بياورد.فرو بردن سر در آب مضاف 
159. آيا فرو بردن سر در آب مضاف مبطل روزه است؟
ج) مبطل نيست مگر در گلاب كه احتياط واجب آن است كه سر را در آن فرو نبرد.

فرو رفتن در آب با لباس غواصى
160. کسى که با پوشيدن لباس مخصوص (مانند لباس غواصى) بدون اين‌که بدنش خيس شود، در آب فرو رود، روزه‌‏اش چه حکمى‌ دارد؟
ج) اگر لباس به سر او چسبيده باشد، صحّت‏ روزه‌‏اش محل اشکال است و بنا بر احتياط وجوبى قضاى آن لازم است.

ريختن آب بر سر 
161. از لثه شخص روزه‏دارى خون زيادى خارج مى‌‏شود، آيا روزه‌‏اش باطل مى‌‏شود؟ آيا براى او ريختن آب با ظرف بر سرش جايز است؟
ج) با خروج خون از لثه تا آن را فرو نبرده است، روزه باطل نمى‌‏شود. همچنين ريختن آب بر روى سر توسط ظرف و مانند آن به صحّت‏ روزه ضرر نمى‌‏رساند.

غسل ارتماسى روزهدار بر اثر فراموشى
162. اگر شخص روزه‌‌دار جنب باشد و تا قبل از اذان ظهر متوجه آن نشود و پس از آن غسل ارتماسى نمايد، آيا روزه‌‏اش باطل مى‌‏شود؟ و اگر بعد از غسل متوجه شود که در حال روزه غسل ارتماسى نموده است، آيا قضاى آن واجب است؟
ج) اگر غسل ارتماسى بر اثر فراموشى و غفلت از روزه‌‌دار بودن باشد، غسل و روزه او صحيح است و قضاى روزه‌‏اش بر او واجب نيست.

 

اماله كردن 

اماله کردن*با چيز روان، اگر چه از روى ناچارى و براى معالجه باشد، روزه را باطل مى‌‌کند.استفاده بانوان از شياف
164. داروهاى مخصوصى براى معالجه بعضى از بيمارى‌‏هاى زنان وجود دارد (شيافهاى روغنى) که در داخل بدن گذاشته مى‌‏شود، آيا استفاده از آن موجب بطلان روزه مى‌‏شود؟
ج) استفاده از آن داروها به روزه ضرر نمى‌‏رساند.165. زن متأهلى هستم، در ماه رمضان باردار بوده و روزه‌دارى برايم سخت بود، طبق توصيه‌اى اكثر روزهاى ماه مبارک رمضان از شياف استفاده كردم. آيا قضاى اين روزها را بايد به‌جا آورم يا خير؟
ج) اگر شياف به‌صورت جامد بوده مانعى نداشته و قضاى روزه‌ها واجب نيست.

* داخل كردن داروى مايع در بدن، از طريق مخرج غائط، با ابزار مخصوص

 

قى (استفراغ) كردن 

166. هرگاه روزه‌‌دار عمداً قَى کند اگر چه به‌واسطه‌ى بيمارى و مانند آن ناچار به اين کار باشد، روزه‌اش باطل مى‌‌شود ولى اگر سهواً يا بى‌اختيار قى کند اشکال ندارد.167. اگر در هنگام آروغ زدن چيزى در دهانش بيايد بايد آن را بيرون بريزد و اگر بى‌اختيار فرو رود روزه‌اش صحيح است.قى کردن در حالت تهوع
     168. اگر روزه‌دار به جهت حالت تهوّع، قَى كند؛ روزه‌‏اش چه حكمى‌ دارد؟
     ج) اگر بى‌اختيار باشد، اشكال ندارد؛ ولى اگر از روى عمد باشد، روزه را باطل مى‌‏كند.

برخى احکام چيزهاى باطل کننده‌ى روزه

باطل شدن روزه بوسيله‌ى کارهايى که گفته شد (خوردن، آشاميدن و…) در صورتى است که اين کارها را انسان عمداً و از روى اختيار بکند، ولى اگر از روى عمد و اختيار نباشد، مثل اينکه پايش بلغزد و در آب فرو رود، يا از روى فراموشى غذا بخورد، يا به زور چيزى در گلوى او بريزد، روزه‌اش باطل نمى‌‌شود.170. اگر روزه‌‌دار را مجبور کنند که خودش غذا بخورد، مثل اين‌که بگويند اگر نخورى به جان يا مال تو صدمه مى‌‌زنيم و او خودش براى جلوگيرى از ضرر غذا بخورد، روزه‌اش باطل مى‌‌شود.171. اگر روزه‌‌دار سهواً يکى از کارهايى را بکند که موجب باطل شدن روزه است و سپس به خيال اينکه روزه‌اش باطل شده، عمداً بار ديگر يکى‌ از آن کارها را انجام دهد، روزه‌ى او باطل مى‌‌شود.استعمال عطر در حال روزه
172. استعمال عطر براى روزه‏‌دار، در ماه رمضان چه حكمى‌ دارد؟
ج) استعمال عطر براى روزه‌‏دار مستحب است؛ ولى بو كردن گياهان معطّر مكروه است. استفتائات رهبري .

---

---

كليد: مبطلات روزه طبق نظر آيت الله خامنه اي مبطلات روزه طبق نظر آيت الله خامنه اي مبطلات روزه طبق نظر آيت الله خامنه اي مبطلات روزه طبق نظر آيت الله خامنه اي مبطلات روزه طبق نظر آيت الله خامنه اي مبطلات روزه طبق نظر آيت الله خامنه اي مبطلات روزه طبق نظر آيت الله خامنه اي مبطلات روزه طبق نظر آيت الله خامنه اي مبطلات روزه طبق نظر آيت الله خامنه اي مبطلات روزه طبق نظر آيت الله خامنه اي مبطلات روزه طبق نظر آيت الله خامنه اي  مبطلات روزه طبق نظر آيت الله خامنه اي مبطلات روزه طبق نظر آيت الله خامنه اي مبطلات روزه طبق نظر آيت الله خامنه اي مبطلات روزه طبق نظر آيت الله خامنه اي مبطلات روزه طبق نظر آيت الله خامنه اي مبطلات روزه طبق نظر آيت الله خامنه اي مبطلات روزه طبق نظر آيت الله خامنه اي