قصد ده روز و مسافرت به کمتر از چهار فرسخ

مطابق نظر آيت الله خامنه اي

نظر جدید معظم له 1400

سوال: آیا هنگام قصد اقامت، جایز است نیت خروج از محل اقامت به محل دیگری را که کمتر از چهار فرسخ با آن فاصله دارد بنماییم؟

پاسخ: قصد خروج از محل اقامت به اندازه ی کمتر از مسافت شرعی اگر به صدق اقامت ده روز ضرر نزند مانند اینکه بخواهد در این ده روز دو سه بار و هر بار حداکثر به مدت نصف روز، به کمتر از مسافت شرعی برود و برگردد، در این صورت ، قصد خروج به قصد اقامت لطمه نمی زند.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای.

قصد اقامه باید در یک محل (شهر یا روستا و یا …) باشد، و در دو محل نمی‌توان قصد اقامه کرد، بنابراین کسی که در دو مکان تبلیغ می‌کند اگر عرفاً دو محل محسوب شود، باید در یکی از آن دو، قصد اقامه کند و قصد اقامه در هر دو به این صورت که بخواهد چند روز را در یکی و چند روز هم در دیگری بماند که مجموعاً ده روز شود اقامه محقق نشده و باید نماز را در هر دو محل شکسته بخواند.

توجه:

اگر مسافری در محله‌یی از شهر قصد اقامه کند رفتن به محله‌های دیگر شهر، هر چند با محله‌ی قصد اقامت به مقدار مسافت شرعی فاصله داشته باشد، به قصد اقامه و حکم آن ضرر نمی‌رساند.

۳. مسافری که می‌خواهد ده روز یا بیشتر در محلی بماند، اگر از ابتدا قصد داشته باشد که در خلال ده روز به اطراف آنجا (در محدوده‌ی باغها و مزرعه‌های محل اقامت) برود، اشکالی ندارد و قصد اقامه‌ی او درست و نمازش تمام است.

همچنین قصد خروج از محل اقامت، به اندازه‌ی کمتر از مسافت شرعی اگر به صدق اقامه‌ی ده روز ضرر نزند یعنی اگر بیرون رفتن از آنجا به مدت چند ساعت از روز یا شب برای یک بار یا چند بار باشد به شرطی که مجموع ساعات خروج از شش هفت ساعت بیشتر نشود، در این صورت، قصد خروج به قصد اقامه لطمه نمی‌زند و نمازش تمام است، اما بیشتر از این، مانع تحقق اقامه است و نمازش شکسته خواهد بود.

۴. اگر مسافر هنگام قصد اقامه، تصمیم داشته باشد در خلال ده روز- هر چند یک بار آن هم به مدت چند دقیقه- به چهار فرسخی و یا بیشتر برود اقامه تحقق پیدا نمی‌کند و باید نماز را شکسته بخواند.

س37. کسى که در دو مکان تبليغ مى‏‌کند و قصد اقامت ده روز هم در آن منطقه دارد، نماز و روزه‏اش چه حکمى دارد؟
ج) اگر از نظر عرف دو مکان محسوب شوند، قصد اقامت در هر دو محل و يا در يکى از آن دو با قصد رفت و آمد به مکان ديگر در خلال ده روز، صحيح نيست.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای

---

حضرت آیت الله مکارم شیرازی

قصد اقامت ده روز در چند محل[قصد اقامت ده روز ]

پرسش : طلبه ای است می خواهد در ایام محرم به علت تبلیغ به منطقه ای مسافرت نماید اما باید در چند محل مشغول به تبلیغ باشد، آیا می تواند قصد ده روز نماید و در آن چند محل نماز را به صورت کامل بخواند؟

پاسخ:

1- فاصله دو محل، 3 الی 4 کیلومتر باشد: نماز و روزه در هر دو محل، تمام است.

2- فاصله دو محل، بین 4 تا کمتر از 21.5 کیلومتر است:

الف) اگر روزی یکی دو ساعت برود و برگردد نماز و روزه تمام است، حتی اگر از ابتدا، این گونه قصد کند.

ب) اگر بیشتر از یکی دو ساعت برود: چنانچه از ابتدا چنین تصمیمی داشته، نماز شکسته است و روزه نیز نمی تواند بگیرد ولی اگر از ابتدا چنین تصمیمی نداشت و بعد از گذشتن ده روز یا بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی قصد کرد به این فاصله برود و به محل اقامه خود بازگردد، نماز و روزه تمام است.

3- فاصله بیشتر از 21.5 کیلومتر است: قصد ده روز به هم می خورد.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی.

---

 

شرط ششم [برای تمام شدن نماز در سفر]: از اول قصد نداشته باشد در بین ده روز برای مدّتی که با قصد اقامت ده روز سازگاری ندارد به کمتر از حد مسافت شرعی برود

مسأله ۱۶۲۸. مسافری که می‌خواهد ده روز در محلّی بماند، اگر از اوّل، قبل از خواندن نماز چهار رکعتی، قصد داشته باشد که در بین ده روز به اطراف آنجا که عرفاً جای دیگر به حساب می‌آید و فاصله آن از چهار فرسخ کمتر است برود، اگر مدّت رفتن و آمدنش به اندازه ‏ای باشد که عرفاً با اقامت ده روز سازگاری ندارد -مثل تمام یک روز یا تمام یک شب- باید نماز را شکسته به جا آورد و چنانچه سازگاری داشته باشد – مثل یک یا دو ساعت در هر روز – نماز را تمام بخواند و همچنین اگر از اوّل قصدش این باشد که مثلاً بعد از اذان ظهر، از محلّ اقامت خارج شده و سپس برگردد، هرچند برگشتنش ساعتی بعد از غروب آفتاب و فرا رسیدن شب باشد، باید نماز را تمام به جا آورد و در این مثال در صورتی که از اوّل قصد تکرار آن را دارد، تکرار این امر برای دو یا سه بار اشکال ندارد و بیشتر از آن، محلّ اشکال است و چنانچه از اول قصد دارد این طور خارج شدن را به مقداری تکرار کند که عرفاً بگویند در دو جا یا بیشتر اقامت دارد، قصد اقامت ده روز محقّق نمی‌‌شود.

شایان ذکر است اگر فرد بخواهد مثلاً یک ماه در محلّی بماند و تصمیم دارد در ده روز اوّل اقامت، از محلّ اقامت، خارج نشود و در ده روز دوّم یا سوّم اقامت، به کمتر از حدّ مسافت شرعی رفته و به محلّ اوّل برگردد، قصد اقامت او محقّق شده و نمازش تمام است؛ هرچند خروج از محلّ اقامت، در ده روز دوّم و یا سوّم، برای مدّت یک روز یا بییشتر باشد و این کار چند بار هم تکرار گردد.

مسأله ۱۶۲۹. مسافری که قصد کرده ده روز در محلّی بماند، اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعت ادایی یا بعد از ماندن ده روز، هرچند یک نماز تمام هم نخوانده باشد، بخواهد به جایی که کمتر از چهار فرسخ است برود، چند صورت دارد، از جمله آنها موارد ذیل است:

1. قصد دارد دوباره به محل اقامت اول خود برگردد و در آنجا ده روز یا کمتر از ده روز بماند:

در این صورت در مسیر رفت به سمت مقصد و در مقصد (مکان دوم) و در مسیر برگشت به محل اقامت اول و بعد از برگشتن به آنجا باید نماز را تمام بخواند وفرق ندارد که در مقصد (مکان دوم) قصد اقامت ده روز کرده باشد یا بخواهد کمتر از ده روز بایستد.

2. قصد دارد در مقصد (مکان دوم) ده روز بماند سپس از همان جا به سفر به حدّ مسافت شرعی برود، ولی به محلّ اقامت اول بر می‌گردد و برگشتن وی به محلّ اقامت اول، فقط از این جهت است که در طریق سفرش واقع شده، در این صورت لازم است در رفتن به مقصد و در مقصد نماز را تمام بخواند و بعد از شروع در سفر جدید و خارج شدن از مقصد، نمازش شکسته است؛ بنابراین در این صورت در مسیر برگشت به محلّ اقامت اوّل و در محلّ اقامت اوّل و بعد از آن در بین سفر، باید نماز را شکسته بخواند.

3. قصد دارد در مقصد (مکان دوم) کمتر از ده روز بماند سپس از همان جا به سفر برود، ولی به محلّ اقامت اول بر می‌گردد و برگشتن وی به محلّ اقامت اول فقط از این جهت است که در طریق سفرش واقع شده، در این صورت لازم است در رفتن به مقصد و در مقصد و در مسیر برگشت به محلّ اقامت اوّل و در محلّ اقامت اوّل و بعد از آن در بین سفر، نمازش را شکسته بخواند.

مسأله ۱۶۳۰. مسافرى که قصد کرده ده روز در محلى بماند، باید نماز هایش را تمام بخواند و روزه واجب را بگیرد و میتواند روزه مستحبّى را هم بجا آورد و نافله ظهر و عصر و عشا را هم بخواند.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی