عظمت مخلوقات خدا در قرآن

عظمت علمی قرآن در بیان عظمت آفرينش آسمان و زمين

پرسش : عظمت آفرینش آسمان ها و زمین در قرآن چگونه بیان شده؟

پاسخ اجمالی:

 قرآن مجید در سوره مؤمن در بیان عظمت مساله خلقت آسمانها و زمین، بیشتر مردم را بی اطلاع از آن می داند. امروزه دانش بشر به این نتیجه رسیده است که آنچه با پیشرفته ترین تلسکوپ ها در فضا رصد کرده گوشه بسیار کوچکی از عظمت فضا است و لایه ها و اعماق بسیار زیاد و ناشناخته ای از این عظمت بر بشر مخفی مانده است. وسعت آسمان ها آنچنان است كه اگر با سرعت نور- سيصد هزار كيلومتر در ثانیه – در آسمان سیر کنیم، میلیاردها سال نوری زمان لازم است تا همین بخش شناخته شده آسمان را طی کنیم.

پاسخ تفصیلی:

در آیه57 سوره مومن مى خوانیم: «لَخَلْقُ السَّماوَاتِ وَالاَْرْضِ اَکْبَرُ مِنْ خَلْقِ النَّاسِ وَلَکِنَّ اَکْثَرَ النَّاسِ لاَ یَعْلَمُونَ»؛ (آفرینش آسمان ها و زمین، از آفرینش انسان ها عظیم تر است، ولى بیشتر مردم نمى دانند).
درست است که غالب مفسران این آیه را پاسخى به مجادله مشرکان در مورد معاددانسته اند(1)، یعنى شما درباره بازگشت مجدد انسان اظهار تردید مى کنید، در حالى که آفرینش انسان ها بالاتر از آفرینش آسمان ها و زمین نیست؛ بلکه آفرینش آسمان ها و زمین، از آن برتر و بالاتر است.
ولى جمله: «وَلَکِنَّ اَکْثَرَ النَّاسِ لاَ یَعْلَمُونَ» اشاره به این حقیقت است که عظمت آسمان ها، براى اکثریت مردم، ناشناخته بوده است.
علم و دانش امروز با این که اسرار فوق العاده و بسیار مهمى از وجود انسان ها کشف کرده که یک هزارم آن در گذشته نیز شناخته شده نبود؛ با این حال اکتشافاتى که در مورد عظمت آسمان ها شده، نشان مى دهد که خلقت آسمان ها و زمین به مراتب از خلقت انسان ها با تمام عجایبى که دارند برتر و بالاتر است.
جدیدترین اطلاعات دانشمندان در زمینه آسمان ها مخصوصاً کهکشان ها به ما مى گوید:

تاکنون به وسیله دوربین هاى عظیم نجومى، بیش از یک میلیارد کهکشان در آسمان ها کشف شده، که یکى از آنها کهکشان راه شیرى نام دارد و منظومه شمسى ما جزء ناچیزى از آن به شمار مى رود؛ زیرا تنها در این کهکشان ما بیش از یکصد میلیارد ستاره وجود دارد که خورشید با آن عظمتش یکى از ستارگان متوسط در میان این خیل عظیم ستارگان است.
وسعت آسمان ها آنچنان است که نه تنها پیمودن آن با وسائل ساخته دست بشر غیر ممکن به نظر مى رسد؛ بلکه اگر بر بال و پر ذرات نور ـ که آن قدر سریع حرکت مى کنند که سرعت آنها در یک ثانیه به سیصد هزار کیلومتر مى رسد ـ سوار شویم و راهى آسمان ها گردیم، باز میلیاردها سال نورى طول مى کشد تا بتوانیم بخش شناخته شده این جهان را سیر کنیم.
با توجّه به این که هر قدر تلسکوپ ها و دوربین هاى عظیم نجومى بزرگ تر و دقیق تر مى شود؛ جهان هاى تازه اى براى ما کشف مى گردد. معلوم نیست که در ماوراى آنچه ما مى بینیم و مى شناسیم، چه عوالمى وجود دارد و اى بسا آنچه با عظیم ترین تلسکوپ ها دیده مى شود، فقط گوشه کوچک و ناچیزى از این جهان پهناور باشد. یکى از دانشمندان در همین زمینه مى گوید: تمام این دنیاى عظیم را که ما مى بینیم جز ذره کوچک و عظیم بى مقدارى، از یک دنیاى عظیم تر نیست.(2)
اینجا است که به عمق آیه فوق پى مى بریم که مى گوید: آفرینش آسمان ها و زمین مسلماً از آفرینش انسان ها بزرگتر است، ولى اکثر مردم نمى دانند.
آیا بیان چنین مطالبى در عصر نزول قرآن، آن هم در نقطه اى که از عقب مانده ترین نقاط جهان بود، به وسیله یک فرد درس نخوانده، معجزه محسوب نمى شود؟(3)
پی نوشت:
(1). به تفسيرهاى مجمع البيان، صافى، فخر رازى، كشاف، روح المعانى و روح البيان مراجعه شود.
(2). مجلّه فضا، شماره 56، فروردين 1351.
(3). گردآوري از کتاب: پيام قرآن‏، آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى، دار الكتب الاسلاميه‏، تهران‏، 1386 ه. ش‏، ج 8، ص 188.