وبگاه پاسخگویی به سوالات دینی هدانا

صیغه نذر چگونه است

پرسش: برای نذر کردن باید صیغه ی خاصی تلفظ کنیم تا نذر واجب شود ؟

4

صیغه نذر چگونه است

فهرست این نوشتار:

صیغه نذر چگونه است

در نوشتار قبل «احکام نذر و عهد مطابق نظر 10 مرجع» مطرح شد از اینجا کلیک کنید و در تکمیل نوشتار حاضر مطالعه نمایید.

متن صیغه نذر به عربی اینگونه است که بگوید:«لِلّه ِ عَلَی َّ»، یعنی: «برای خداوند، به عهده من باشد که فلان کار را انجام بدهم». لازم نیست به عربی باشد، بلکه اگر فارسی هم نذر کند مثلا بگوید:«برای خدا نذر کردم چنین کنم»، همین یا مشابه این گفتار کافی هست.

رساله توضیح المسائل تقلید

[صیغه نذر]

مسأله 2641 در نذر باید صیغه خوانده شود (1) و لازم نیست آن را به عربی بخوانند؛ پس اگر بگوید چنانچه مریض من خوب شود، برای خدا بر من است (2) که ده تومان به فقیر بدهم، نذر او صحیح است (3).

(1) (فاضل): و اگر صیغه نذر خوانده نشود، نذر منعقد نمی‌شود و چیزی واجب نمی‌شود..

(2) (صافی): اگر بگوید از برای خدا بر من، یا بر عهده من یا بر ذمه من است که اگر مریض من خوب شود..

(3) (فاضل): و باید «برای خدا» به زبان گفته شود و قصد آن در دل کافی نیست.

[(سیستانی): پس اگر بگوید چنانچه مریض من خوب شود براى خدا بر من است که ده تومان به فقیر بدهم ، نذر او صحیح است ، و اگر بگوید براى خدا نذر کردم چنین کنم ، ـ بنابر احتیاط واجب ـ باید عمل کند ، ولى اگر نام خدا را نبرد و فقط بگوید نذر کردم ، یا نام یکى از اولیاى خدا را ببرد نذر صحیح نیست. و نذر اگر صحیح بود و مکلف به نذر خود عمداً عمل نکرد گناه کرده است ، و باید کفاره بدهد ، و کفاره وفا نکردن به نذر مانند کفاره مخالفت قسَم است.]

(مکارم): مسأله نذر در صورتی صحیح است که برای آن صیغه خوانده شود، خواه به عربی باشد یا به زبانهای دیگر. بنا بر این اگر بگوید چنانچه فلان حاجت من روا شود، برای خدا بر من است که فلان مقدار مال را به فقیر بدهم نذر او صحیح است؛ بلکه اگر بگوید نذر می‌کنم برای خدا اگر فلان حاجت من روا شود، فلان کار خیر را انجام دهم، کافی است.

(بهجت): مسأله کسی که نذر می‌کند، باید به قصد قربت و نزدیک شدن به خداوند متعال نذر کند؛ بنا بر این اگر برای خدا نذر نکند، صحیح نیست، بنا بر این کافی است موقع نذر کردن بنا بر أظهر بگوید «للّه ِ عَلَی َّ»، یعنی: «برای خداوند، به عهده من باشد که فلان کار را انجام بدهم» و اگر کسی که عربی نمی‌داند ترجمه آن را به هر زبانی بگوید کافی است.

(زنجانی): مسأله نذر نیازمند صیغه است، و در صیغه نذر باید نام خداوند به زبان جاری گردد، ولی سایر اجزاء صیغه لازم نیست با لفظ باشد، بلکه می‌تواند با نوشتار یا انجام کاری باشد، همچنین لازم نیست نام خدا به لفظ عربی برده شود پس اگر مثلًا بگوید چنانچه مریض من خوب شود، برای خدا بر من است که هزار تومان به فقیر بدهم نذر او صحیح است.

  • توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل،  اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.

صيغه نذر

پرسش 272 . صيغه نذر چيست و آيا جمله خاصى دارد؟

همه مراجع: آرى، نذر صيغه خاصى دارد ؛ براى مثال شخصى در مورد شفا يافتن بيمارى اش نذر مى كند كه مبلغى به فقير بدهد ؛ پس چنين مى گويد: «اِنْ شَفَى اللّه  مَرَضى فَلِلّهِ عَلىَّ اَن اُعْطِىَ الْفَقيرَ كَذا». البته لازم نيست به عربى بخواند. همين اندازه كافى است كه بگويد: اگر بيمارى من شفا يابد، براى خدا بر عهده من است كه فلان مبلغ را به فقير بدهم.

منبع: سایت هدانا، پرسمان، توضيح المسائل مراجع، م 2641 ؛ وحيد، توضيح المسائل، م 2705 ؛ نورى، توضيح المسائل، م 2639 و خامنه اى، استفتاء، س 1060 و 1100.


مطابق نظر آيت الله خامنه ای
مطابق نظر آيت الله خامنه ای

نذر
تعریف: ملتزم دانستن خود به اینکه عملی را برای خدا به نحو مخصوص انجام دهیم.

شرایط انعقاد نذر(۱)

۱. صیغه نذر: در انعقاد نذر، صرف نیت کافی نیست و ذکر صیغه لازم است؛ گرچه لازم نیست صیغه به عربی باشد؛ مثال: “لله علیّ ان اصلّی صلاة اللیل”؛ “برای خدا بر من است که نماز شب بخوانم” یا “لله علیّ ان اترک الغیبة”؛ “برای خدا بر من است که غیبت نکنم”.
مسئله
منعقد شدن نذر با جملات زیر محل اشکال است:
“نذرت لله ان اصوم”؛ “نذر کردم برای خدا اینکه روزه بگیرم”.
“لله علی نذر صوم یوم”؛ “برای خداوند بر من است نذر یک روز روزه”.
لذا بنابراحتیاط، باید به نذر عمل شود و با ترک آن، بنابر احتیاط، کفاره تعلق می­‌گیرد.
۲. متعلق نذر (آنچه در نذر بیان شده انجام یا ترک آن) باید رجحان داشته باشد؛ چه واجب باشد و چه مستحب (از نظر انجام آن) و چه حرام باشد و چه مکروه (از نظر ترک آن)؛ مانند اینکه نذر کند روزه بگیرد یا زیارت برود یا نذر کند غیبت را ترک کند یا سیگار نکشد.
بنابراین در صورتی­که متعلق نذر، امر مرجوحی باشد، نذر صحیح نیست؛ مانند اینکه نذر کند سیگار بکشد یا غیبت کند. اما اگر متعلق نذر امر مباحی باشد، در صورتی­که جهت رجحانی در آن مدّ نظر باشد، نذر منعقد می­‌شود؛ مانند اینکه نذر کند غذا بخورد تا توانایی بر اطاعت خدا داشته باشد. اما اگر هیچ رجحانی نداشته باشد، نذر منعقد نمی­‌شود.
۳. باید متعلق نذر مقدور ناذر باشد و مشقت فراوان یا ضرر قابل توجه نداشته باشد؛ مثلاً کسی که روزه برایش ضرر دارد، نمی­‌تواند نذر کند که روزه بگیرد یا کسی­ که توان راه رفتن  ندارد، نمی­‌تواند نذر کند که با پای پیاده به کربلا برود.

نکته
ترجیح داشتن و عاجز نبودن هنگام فرارسیدن وقت عمل نذر نیز ملاک است. لذا اگر وقت عمل، متعلق نذر رجحان نداشت یا ناذر، عاجز از انجام آن بود یا برای او مشقت فراوان داشت، عمل به نذر واجب نیست.
۴. شخص نذر کننده باید بالغ، عاقل، دارای اختیار و دارای قصد باشد و همچنین اگر در مورد مال خود نذر کرده، محجور (مثل سفیه یا مفلس) نباشد.

نکته
انسان سفیه حتی وقتی­ چیزی را در نذر به عهده و ذمه بگیرد که جنبه مالی داشته باشد، اگرچه از عین اموال حال حاضر او نباشد، نذرش باطل است. اما شخص مفلس اگر چیزی را که جنبه مالی دارد، به عهده و ذمّه بگیرد، ولی در مورد عین یکی از اموال حال حاضرش نذر نکرده، ایرادی ندارد و نذر منعقد است.
۵. اگر زن به همراه شوهرش باشد، نذر زن بدون اذن شوهر، اگر چه در مورد اموال زن باشد، باطل است.

مسئله
۱. اگر ابتدا شوهر اذن دهد و پس از نذر، مانع شود، نذر واجب­الوفاء است.
۲. معنای لزوم اذن شوهر آن نیست که زن در اموال خودش اجازه تصرف ندارد. بلکه بدین معناست که نذر او واجب­الوفاء نیست.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای.


طبق نظر آيت الله مكارم شيرازي

حضرت آیت الله مکارم شیرازی

صيغه نذر :

نذر در صورتى صحيح است كه براى آن صيغه خوانده شود، خواه به عربى باشد يا زبان‌هاى ديگر؛ بنابراين، اگر بگويد چنانچه فلان حاجت من روا شود براى خدا بر من است كه فلان مقدار پول به فقير بدهم، نذر او صحيح است، بلكه اگر بگويد نذر مى‌كنم اگر فلان حاجتم رواشود فلان كار خير را انجام دهم، كافى است.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی


 

مطابق نظر آيت الله سيستانيمطابق نظر آيت الله سيستاني

پرسش: برای نذر کردن باید صیغه ی خاصی تلفظ کنیم تا نذر واجب شود ؟

پاسخ:

بله در نذر باید صیغه خوانده شود ، و لازم نیست آن را به عربى بخواند ، پس اگر بگوید چنانچه مریض من خوب شود براى خدا بر من است که ده تومان به فقیر بدهم ، نذر او صحیح است ، و اگر بگوید براى خدا نذر کردم چنین کنم ، ـ بنابر احتیاط واجب ـ باید عمل کند ، ولى اگر نام خدا را نبرد و فقط بگوید نذر کردم ، یا نام یکى از اولیاى خدا را ببرد نذر صحیح نیست .

و نذر اگر صحیح بود و مکلف به نذر خود عمداً عمل نکرد گناه کرده است ، و باید کفاره بدهد ، و کفاره وفا نکردن به نذر مانند کفاره مخالفت قسَم است.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.

حتما بخوانيد

 

نظر مخاطبان درباره این مطلب:

دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط سایت هدانا منتشر خواهد شد.

با توجه به حجم سوالات، به سوالات تکراری پاسخ داده نمی شود لطفا در سایت «سرچ» کنید.

4 نظرات
  1. مریم می گوید

    سلام من قبلا نذر کردم که اگر در کنکور قبول شوم نصف قرآن را در یک ماه میخوانم و ان موقع چیزی در مورد صیغه ی نذر نمیدانستم و در کنکور قبول شدم الان باید نذر را ادا کنم یا خیر؟

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      همینکه به فارسی هم گفته باشید مطابق آنچه در متن نوشتار آمده ، همین کافی است و صیغه نذر هم جاری شده است.
      ضمنا بر فرض هم صیغه را نخوانده اید، و در ذهن نیت کرده اید و با خدا عهد بسته اید، بسیار خوب و اخلاقی است بر روی عهدی که بسته اید باشید، حتما قرار نیست که همیشه عهد های ما با خدا به صورت نذر واجب شرعی باشد!. نذر شما آنچنان سخت هم نیست لذا توصیه می کنم انجام بدهید.
      وفقکم الله لکل الخیر

  2. س می گوید

    نذر به این گونه کرده ام که اگر خطایی انجام دهم ۱۰ روزه بگیرم و این خطا را انجام ندهم ایا این صیغه نذر انجام داده ام اسلا صیغه نذر را یاد بگیرم و اصلا دنبلش را نگیرم

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      چه اصراری دارید که چنین نذر های سنگینی انجام بدهید!؛ اگر هم می خواهید عامل بازدارنده ای قرار بدهید، با خودتان عهد ببندید و تا اگر بعدا خواستید تغییری بدهید بتوانید تغییر بدهید.
      عدم انجام نذر گناه و کفاره دارد.
      وفقکم الله لکل خیر