شفاعت کنندگان روز قیامت
شفاعت كنندگان
بر اساس آيات و روايات، شفيعان چه كسانى اند؟
نکته:
با توجه به مفهوم گسترده شفاعت، تمام اسباب و علّت هاى مادى و معنوى، شفيعان درگاه الهى اند؛ چون واسطه فيض خداوند به مخلوقات هستند.
امّا در خصوص شفاعت مغفرت (شفاعتى كه نتيجه آن آمرزش گناهان است)، شفيعان درگاه الهى عبارت اند از:
1. توبه
قرآن كريم مى فرمايد:
«وَ هُوَ الَّذِى يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ يَعْفُوا عَنِ السَّيِّئاتِ»[208]؛
«و او است آن كه توبه را از بندگان خود مى پذيرد و از گناهان مى گذرد». در آيات متعددى از قرآن كريم، نقش توبه و استغفار در آمرزش و بخشش گناهان، بيان شده است.[209]
بنابراين توبه از اسباب و علل رسيدن فيض مغفرت و بخشش الهى به بنده گنه كار و از شفيعان درگاه الهى است. از آنجا كه اثر توبه علاوه بر آخرت، در همين دنيا ظاهر شده و قبل از مرگ، سبب آمرزش گناهان مى شود، در روايات از آن به عنوان بهترين شفيع نام برده شده است.
امام على (علیه السلام) فرمود:
«لا شفيع انجح من التوبه»[210]؛
«هيچ شفيعى بهتر و كارآمدتر از توبه نيست»؛ چون در همين دنيا اثر مى كند و مكافات كار انسان، به قبر و قيامت كشيده نمى شود.
2. ايمان و عمل صالح
قرآن كريم مى فرمايد:
«وَعَدَ اللّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ عَظِيمٌ»[211]؛
«خداوند كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، به آمرزش و پاداشى بزرگ وعده داده است». در آيات متعددى ايمان و عمل صالح، به عنوان سبب مغفرت و آمرزش دانسته شده است.[212]
در روايات نيز از مصاديق عمل صالح ـ چون، روزه، اداى امانت، صداقت و راست گويى ـ به عنوان شفيعان درگاه الهى ياد شده است.[213]
شاید این مطالب را هم بپسندید:
3. قرآن كريم
كسانى كه در دنيا قرآن را دستور زندگى خود قرار داده و به آن عمل كرده اند، در روز رستاخيز از شفاعت آن بهره مند خواهند شد.[214]
امام على (علیه السلام) مى فرمايد:
«در روز قيامت، قرآن براى هر كس شفاعت كند، پذيرفته مى شود».[215]
4. اولياى الهى
بر اساس رواياتى از شيعه و اهل سنت، ملائكه، انبيا، اوصياى پيامبران و امامان معصوم، عالمان و دانشمندان دينى، شهيدان و مؤمنان، در روز قيامت، شفيعان درگاه الهى اند.
در اين قسمت به ذكر چند نمونه از روايات بسنده مى كنيم:
رسول اكرم (صلی الله علیه وآله) :
«سه گروه نزد خداوند شفاعت مى كنند و شفاعت آنها پذيرفته مى شود: پيامبران، عالمان و شهيدان»[216].
رسول اكرم (صلی الله علیه وآله) :
«در روز قيامت، من شفاعت مى كنم و شفاعتم پذيرفته مى شود و على شفاعت مى كند و شفاعتش پذيرفته مى شود و اهل بيتم شفاعت مى كنند و شفاعت شان پذيرفته مى شود».[217]
امام صادق (علیه السلام) :
«به خدا سوگند! ما در حق شيعيان گنه كارمان شفاعت مى كنيم».[218]
امام صاددق(علیه السلام):
«در روز قيامت … به عابد گفته مى شود: به بهشت برو و به عالم گفته مى شود: بايست و به سبب آنكه مردم را تربيت و ادب نيكو آموختى، براى آنان شفاعت كن».[219]
[208]. شورى 42، آيه 25.
[209]. مائده 5، آيه 39؛ فرقان (25)، آيه 71؛ تحريم (66)، آيه 8؛ توبه (9)، آيه 104؛ نساء (4)، آيه 110؛ انفال (8)، آيه 33؛ مائده (5)، آيه 74.
[210]. بحارالانوار، ج 8، ص 58، ح 75.
[211]. مائده 5، آيه 9.
[212]. حج 22، آيه 50؛ سبأ (34)، آيه 4؛ فاطر (35)، آيه 7؛ فتح (48)، آيه 29؛ هود (11)، آيه 11؛ يس(36)، آيه 11.
[213]. ميزان الحكمه، ج 4، ص 1475، احاديث 9508 و 9511 و 9513؛ مسند احمد بن حنبل، ج 2، ص 256.
[214]. سنن ترمذى، ج 4، ص 414، ح 2914؛ مسند ابن حنبل، ج 8، ص 273؛ سنن ابن ماجه، ج 1، ص 78.
[215]. نهج البلاغه، خطبه 176.
[216]. ميزان الحكمه، ج 4، ص 1474؛ ج 6، ص 2794، ح 9502.
[217]. همان، ج 4، ص 1475، ح 9505.
[218]. بحار الانوار، ج 8، ص 37، ح 15.
[219]. همان، ص 56.
منبع: هدانا برگرفته از پرسش ها و پاسخ ها«دعا و توسل».
