زمان وجوب زکات و تاخیر و نگه داشتن آن
فهرست این نوشتار:
زمان وجوب زکات و تاخیر و نگه داشتن آن
مسأله 1961 موقعی که (1) گندم و جو را از کاه جدا می‌کنند و موقع خشک شدن خرما و انگور (2)، انسان باید زکات را به فقیر بدهد یا از مال خود جدا کند (3). و زکات طلا و نقره و گاو و گوسفند و شتر را بعد از تمام شدن ماه دوازدهم (4) باید به فقیر بدهد، یا از مال خود جدا نماید (5). ولی (بعد از جدا کردن (6) اگر منتظر فقیر معینی باشد، یا بخواهد به فقیری بدهد که از جهتی برتری دارد، می‌تواند زکات را به انتظار او و لو تا چند ماه نگهدارد (7)
(1) (خوئی): بنا بر احتیاط موقعی که..
(2) (فاضل): موقعی که گندم و جو را از کاه جدا می‌کند و موقعی که انگور خشک شده کشمش شود و موقعی که رطب خرما شود..
(بهجت): هنگام جدا کردن گندم و جو از کاه و هنگام چیدن خرما و انگور..
(3) (زنجانی): یا کاری (همچون نوشتن مقدار آن همراه با رعایت جهات لازم) انجام دهد که خطر از بین رفتن زکات نباشد..
(اراکی): انسان باید زکات را از مال خود جدا کند و زکات طلا و نقره و گاو و گوسفند و شتر را بعد از تمام شدن یازده ماه و داخل شدن در ماه دوازدهم باید از مال خود جدا نماید. [fusion_builder_container hundred_percent=”yes” overflow=”visible”][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”no” center_content=”no” min_height=”none”][پایان مسأله]
(4) (خوئی)، (گلپایگانی)، (صافی)، (فاضل)، (تبریزی)، (سیستانی): ماه یازدهم..
(زنجانی): ماه یازدهم و دیده شدن هلال ماه دوازدهم..
(5) (سیستانی): بقیه مسأله ذکر نشده.
(زنجانی): یا کاری کند که خطر از بین رفتن زکات نباشد. [پایان مسأله]
(6) [قسمت داخل پرانتز در رساله آیات عظام: (گلپایگانی)، (خوئی)، (صافی)، (تبریزی)، (فاضل) و (بهجت) نیست]
(7) (خوئی)، (تبریزی)، (نوری): می‌تواند زکات را جدا نکند.
(گلپایگانی)، (صافی): بنا بر احتیاط لازم ((فاضل): بنا بر احتیاط واجب) زکات را جدا کند تا بعد به آن فقیر معین برساند.
(بهجت): می‌تواند زکات را جدا کند و ادای آن را بخاطر آن فقیر تأخیر بیندازد.
(مکارم): مسأله در ادای زکات نباید کوتاهی کرد یعنی موقعی که زکات واجب می‌شود باید آن را به فقیر یا حاکم شرع برساند، ولی اگر منتظر فقیر معینی باشد یا بخواهد به فقیری بدهد که از جهتی برتری دارد می‌تواند انتظار او را بکشد، ولی احتیاط واجب آن است که در این صورت زکات را از مال جدا کند.
مسأله اختصاصی
(بهجت): مسأله 1550 زکات گندم، جو، خرما، کشمش، طلا و نقره را می‌توان از خود آنها داد و می‌توان قیمت آن را حساب کرد، و همچنین است بنا بر أظهر در زکات شتر، گاو و گوسفند؛ و اگر قیمت را می‌دهد، بنا بر احتیاط واجب باید پول نقد بدهد، مگر آن که گیرنده رضایت داشته باشد. و منظور از قیمت، قیمت وقت اخراج زکات و دادن به مستحق ّ است.
[وجوب فوری پرداخت زکات]
مسأله 1962 بعد از جدا کردن زکات لازم نیست فوراً آن را به مستحق ّ بدهد (1) ولی اگر به کسی که می‌شود زکات داد دسترسی دارد (2) احتیاط مستحب ّ (3) آن است که دادن زکات را تأخیر نیندازد (4)
این مسأله، در رساله آیت اللّه (مکارم) نیست
(1) (سیستانی): و اگر برای غرضی عقلایی تأخیر بیندازد، اشکال ندارد.
(زنجانی): بلکه می‌تواند پرداخت زکات مال خود را به مقداری که خطر از بین رفتن نباشد تأخیر بیندازد..
(2) (بهجت): یا سایر مصارف زکات برای او ممکن است..
(3) (فاضل): احتیاط.. (4) (اراکی): ولی اگر منتظر فقیر معینی باشد، یا بخواهد به فقیری بدهد که از جهتی برتری دارد، می‌تواند زکات را به انتظار او و لو تا چند ماه نگهدارد.
(گلپایگانی)، (صافی): مسأله بعد از جدا کردن زکات اگر انتظار مورد معینی را نداشته باشد احتیاط لازم آن است که فوراً آن را به مستحق ّ بدهد.
[اگر زکات از بین برود]
مسأله 1963 کسی که می‌تواند زکات را به مستحق ّ برساند اگر ندهد و بواسطه کوتاهی او از بین برود باید عوض آن را بدهد (1)
(1) (مکارم): ولی اگر کوتاهی نکرده باشد چیزی بر او نیست.
(زنجانی): و اگر کوتاهی نکرده ضامن نیست هر چند اگر فقیر حاضر بوده و به وی نداده، به احتیاط مستحب ّ عوض آن را بدهد.
(بهجت): مسأله اگر با وجود آن که می‌تواند زکات را به اهل آن برساند، تأخیر بیندازد و زکات از بین برود، بنا بر أظهر ضامن است.
[زکات بدون کوتاهی از بین برود]
مسأله 1964 کسی که می‌تواند زکات را به مستحق ّ برساند (1) اگر زکات را ندهد، و بدون آنکه در نگهداری آن کوتاهی کند از بین برود (2) چنانچه دادن زکات را به قدری تأخیر انداخته که نمی‌گویند فوراً داده است (3) باید عوض آن را بدهد و اگر به این مقدار تأخیر نینداخته مثلًا دو سه ساعت تأخیر انداخته و درهمان دو سه ساعت تلف شده در صورتی که مستحق ّ حاضر نبوده (4) چیزی بر او واجب نیست و اگر مستحق ّ حاضر بوده (5) بنا بر احتیاط واجب باید عوض آن را بدهد.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
این مسأله، در رساله آیت اللّه (بهجت) نیست
(1) (زنجانی): کسی که زکات را جدا نکرده و می‌تواند آن را به مستحق ّ برساند..
(2) (سیستانی): چنانچه غرض صحیحی در تأخیر زکات نداشته باید عوض آن را بدهد، ولی اگر غرض صحیحی داشته مثلًا فقیر معینی را در نظر داشته یا می‌خواسته تدریجاً به فقرا برساند، بنا بر احتیاط واجب ضامن است.
(3) (اراکی): که می گویند فوراً نداده است..
(4) (زنجانی): یا آن را مطالبه نکرده.. (فاضل): در صورتی که دسترسی به مستحق ّ نداشته..
(5) (زنجانی): و زکات را مطالبه کرده.. (فاضل): اگر دسترسی به مستحق ّ داشته..
(مکارم): رجوع کنید به ذیل مسأله 1963.
[کنار گذاشتن زکات و تصرف در سایر اموال]
مسأله 1965 اگر زکات را از خود مال کنار بگذارد، می‌تواند در بقیه آن تصرّف کند و اگر از مال دیگرش کنار بگذارد، می‌تواند در تمام مال تصرّف نماید.
این مسأله، در رساله آیات عظام: (فاضل) و (بهجت) نیست
[تصرف در زکات کنار گذاشته شده]
مسأله 1966 انسان نمی‌تواند زکاتی را که کنار گذاشته، برای خود بردارد و چیز دیگری بجای آن بگذارد.
[زکات نمو و منفعت داشته باشد]
مسأله 1967 اگر از زکاتی که کنار گذاشته منفعتی ببرد مثلًا گوسفندی که برای زکات گذاشته بره بیاورد، مال فقیر است (1)
این مسأله، در رساله آیت اللّه (بهجت) نیست
(1) (سیستانی): در حکم زکات است.
[بودن مسحق در زمان محاسبه زکات]
مسأله 1968 اگر موقعی که زکات را کنار می‌گذارد مستحقی حاضر باشد، بهتر است (1) زکات را به او بدهد، مگر کسی را در نظر داشته باشد که دادن زکات به او از جهتی بهتر باشد.
این مسأله، در رساله آیت اللّه (بهجت) نیست
(1) (گلپایگانی)، (صافی): احتیاط لازم آن است که..
مسأله اختصاصی
(مکارم): مسأله 1673 هنگامی که حاکم شرع مبسوط الید است یعنی می‌تواند احکام اسلام را اجرا نماید احتیاط واجب آن است که زکات را به او دهند، یا به اجازه او مصرف کنند و اقدام اشخاص به تقسیم آن بدون اذن حاکم شرع در این صورت اشکال دارد.
[تجارت با زکات و بدست آمدن سود]
مسأله 1969 اگر با عین مالی که برای زکات کنار گذاشته برای خودش تجارت کند (1) صحیح نیست و اگر با اجازه حاکم شرع برای مصلحت ِ زکات تجارت کند، تجارت صحیح و نفعش مال زکات است (2)
این مسأله، در رساله آیت اللّه (فاضل) نیست
(1) (بهجت): اصل مال و سود آن مال فقیر است و اگر ضرر کند جبران آن بر عهده زکات دهنده است. (2) (مکارم): اگر با اجازه حاکم شرع باشد صحیح است و منافع آن مال زکات است.
(اراکی): مسأله اگر با عین مالی که برای زکات کنار گذاشته تجارت کند نفعش مال زکات و ضرر آن بر عهده صاحب مال می‌باشد.
(خوئی)، (تبریزی)، (زنجانی): مسأله اگر بدون اجازه حاکم شرع با مالی که برای زکات کنار گذاشته تجارت کند و ضرر نماید، نباید چیزی از زکات کم کند ولی اگر منفعت کند، باید [1] آن را به مستحق ّ بدهد.
———————————–
[1] (گلپایگانی)، (صافی): بنا بر احتیاط واجب باید..
(سیستانی): بنا بر احتیاط لازم باید..
- توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
لینک کوتاه مطلب: http://goo.gl/q9hjJ9
- شرایط کسانی که مستحق زکات اند
- مصرف زکات
- زکات شتر و گاو و گوسفند
- زکات طلا و نقره
- زکات گندم و جو و خرما و کشمش
- نیت زکات
کلید: زمان وجوب زکات و تاخیر و نگه داشتن آن زمان وجوب زکات و تاخیر و نگه داشتن آن زمان وجوب زکات و تاخیر و نگه داشتن آن زمان وجوب زکات و تاخیر و نگه داشتن آن زمان وجوب زکات و تاخیر و نگه داشتن آن زمان وجوب زکات و تاخیر و نگه داشتن آن زمان وجوب زکات و تاخیر و نگه داشتن آن زمان وجوب زکات و تاخیر و نگه داشتن آن زمان وجوب زکات و تاخیر و نگه داشتن آن زمان وجوب زکات و تاخیر و نگه داشتن آن زمان وجوب زکات و تاخیر و نگه داشتن آن زمان وجوب زکات و تاخیر و نگه داشتن آن زمان وجوب زکات و تاخیر و نگه داشتن آن زمان وجوب زکات و تاخیر و نگه داشتن آن زمان وجوب زکات و تاخیر و نگه داشتن آن زمان وجوب زکات و تاخیر و نگه داشتن آن[/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]
