راه‌های برون رفت از مشکلات برای اهل تقوا

 

از نظر آموزه‌های قرآنی تعلیم و تزکیه، دو اصل و هدف اصلی در زندگی است که مسئولیت اصلی آن نیز به دست خدا و مظاهر اسمایی او یعنی پیامبران و امامان معصوم (ع) است.
کسی که در مسیر عبودیت تقوایی بر اساس شریعت اسلام حرکت می‌کند، از اموری چون تعلیم خاص الهی که نوری و علم لدنی است، بهره‌مند می‌شود. (بقره، آیه 282)
همچنین اهل تقوا، برخوردار از اموری دیگر می‌شوند؛ از همین رو خدا به جای آوردن فاء از کلمه و او در بیان نتیجه تقوا استفاده می‌کند و می‌فرماید: وَاتَّقُوا اللَّهَ وَیُعَلِّمُکُمُ اللَّهُ؛ و تقوای الهی پیشه کنید تا افزون بر چیزهای دیگر به شما تعلیم دهد.

 

هر چند در این آیه سخن از دیگر آثار تقوای الهی بیان نشده؛ اما خدا در آیات دیگر به این موارد‌اشاره کرده است. از جمله می‌فرماید: وَ مَن یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَل لَهُ مَخْرَجاً؛ هر کسی تقوای الهی پیشه می‌کند خدا برایش راه نجات و برونرفت قرار می‌دهد.(طلاق، آیه 2)

 

بنابراین، از نظر قرآن، اگر کسی اهل تقوا باشد هرگز در کار نمی‌ماند و راه‌های برونرفت از مشکلات علمی و عملی را خدا برایش قرار می‌دهد.
از امیرمومنان علی(ع) روایت است که مهم‌ترین نیازهای بشر را سه مرتبه می‌داند که باید از آن به سلامت گذشت. ایشان می‌فرماید: مَخْرَجاً مِنْ شُبُهَاتِ الدُّنْیَا وَ مِنْ غَمَرَاتِ الْمَوْتِ وَ شَدَائِدِ یَوْمِ الْقِیَامَة؛ راه برونرفتی از شبهات دنیوی و از غمرات و سکرات مرگ و سختی‌های روز قیامت.(بحار الأنوار، ج67، ص281)
از دیدگاه قرآن، سه زمان برای انسان بسیار حیاتی و اساسی است که سلامت در آن بسیار مهم است. خدا می‌فرماید: وَسَلَامٌ عَلَیْهِ یَوْمَ وُلِدَ وَیَوْمَ یَمُوتُ وَیَوْمَ یُبْعَثُ حَیًّا؛ و سلام و ایمنی (از هر ترس و عذاب) بر او باد روزی که زاده شد و روزی که می‌میرد و روزی که زنده0 برانگیخته می‌شود.(مریم، آیات 15 و 33)

 

بنابراین، این سه مرحله واقعا مراحل سخت و دشواری است که انسان نیاز به عنایات الهی خاص دارد تا از آن گردنه‌ها به سلامت عبور کند. مشکلاتی که در تولد و پس از آن در دنیا متوجه انسان می‌شود و مشکلاتی که هنگام مرگ با آن دست و پنجه نرم می‌کند و مشکلات و سختی‌هایی که در روز قیامت با آن مواجه می‌شود.
یکی از آثار تقوای الهی، رزق و روزی از جایی است که انسان گمان نمی‌کند؛ چنانکه خدا می‌فرماید: وَ یَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لاَ یَحْتَسِبُ.(طلاق، آیات 2 و 3؟. امام صادق(ع) می‌فرماید: کُنْ لِمَا لَا تَرْجُو اَرْجَی مِنْکَ لِمَا تَرْجُو فَاِنَّ مُوسَی بْنَ عِمْرَانَ (ع) خَرَجَ یَقْتَبِسُ لِاَهْلِهِ نَاراً فَکَلَّمَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَرَجَعَ نَبِیّاً وَ خَرَجَتْ مَلِکَةُ سَبَاٍ فَاَسْلَمَتْ مَعَ سُلَیْمَانَ وَ خَرَجَ سَحَرَةُ فِرْعَوْنَ یَطْلُبُونَ الْعِزَّةَ لِفِرْعَوْنَ فَرَجَعُوا مُؤْمِنِینَ؛ به آنچه اميدش را ندارى اميدوارتر باش از آنچه بدان اميد دارى؛ زيرا كه موسى بن عمران(ع) رفت كه براى خانواده‌اش آتش برگيرد اما [در آنجا] خداوند عزّ و جلّ با او به سخن در آمد و او پيامبر برگشت. ملكه سبا نيز از كشور خود بيرون آمد ، اما به دست سليمان(ع) مسلمان شد و جادوگران فرعون براى تقويت قدرت فرعون بيرون آمدند، اما [به خدا] ايمان آوردند و برگشتند. (امالی شیخ صدوق، ص178)/کیهان