دعای فردی یا دسته جمعی
دعا در جمع يا در تنهايى؟!
من گاهى در تنهايى و خلوت، حضور قلب و حال بهترى براى دعا دارم، اما از سوى ديگر شنيده ام كه خداوند دعاها را در جمع بهتر مستجاب مى كند؛ كدام يك را انجام دهم؟
در پاره اى روايات بر دعا به صورت جمعى تأكيد شده است و برخى نيز آن را در زمره آداب دعا تلقى كرده اند[129].
در برخى احاديث و به توصيه برخى از اولياء الهى به دعا در تنهايى و خلوت توصيه شده است[130].
اكنون چه بايد كرد در تنهايى دعا كرد يا در جمع؟
به نظر مى رسد در مواردى كه دعاى جمعى توصيه شده است، نظر به خواسته اجتماع و جمع بوده است يعنى براى برآورده شدن نيازهاى اجتماعى كه به جمع مربوط است نه فردى دعاهاى جمعى اثر بيشترى دارد و آدمى راحت تر مى تواند راز و نيازهاى مستور از ديگران را با خداى خويش در ميان گذارد علاوه بر آنكه از رذايل اخلاقى چون عجب و ريا مصون مى ماند و مهم تر در خلوت تنهايى فقط خود را با قيوم خود خواهد ديد، يعنى با آن كه خالق اوست و مدبر و قوام بخش اوست او در اين خلوت در مى يابد كه فقط با جناب اوست و با او در ارتباط سخت است و در اين صورت در مى يابد هميشه در حال خلوت با حضرت او بوده و فقط وى با اوست و نه غير او[131] و در اين زمان بهتر مى تواند با خداى خويش ارتباط برقرار كرده و سخنان خويش را با او واگويه نمايد و هر چه در اين تنهايى بيشتر پيش رود به مقام فناى در حق بيشتر نزديك خواهد شد تا آنجا كه گويا دعاى او دعاى حق است.
آن دعاى بيخودان، خود ديگر است
شاید این مطالب را هم بپسندید:
آن دعا زو نيست، گفتِ داور است
آن دعا حق مى كند، چون او فناست
آن دعا و آن اجابت از خداست
واسطه مخلوق، نى اندر ميان
بى خبر زآن لابه كردن جسم و جان[132]
[128]. كافى، ج 3، ص 492.
[129]. نگا: كافى، ج 2، ص 487؛ بحارالانوار، ج 93، ص 341.
[130]. ميزان الحكمة، ج 4، ص 1669، ص 565.
[131]. «هُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ ما كُنْتُمْ»، حديد(57، آيه 4).
[132]. مثنوى، دفتر سوم، 21-2219.
منبع: هدانا برگرفته از پرسش ها و پاسخ ها«دعا و توسل».
