وبگاه پاسخگویی به سوالات دینی هدانا

خمس سپرده گذاري در بانك

افرادی كه پول‌شان را به بانك یا شخصی ‌سپرده‌اند تا به صورت مضاربه با آن كار شود و سر سال خمسی، آن پول در دست عامل، تبدیل به كالا شده است، آیا این‌گونه افراد نیز باید خمس پول‌شان را بپردازند؟

8

خمس سپرده گذاري در بانك

فهرست این نوشتار:


خمس سپرده گذارى
پرسش 238 . آيا به پولى كه در بانك سپرده گذارى شده و از درآمد (سود ) آن ارتزاق مى شود، خمس تعلّق مى گيرد؟
آيات عظام امام، سيستانى، فاضل و مكارم: اگر پول سپرده گذارى از درآمد كسب باشد، خمس دارد. [ اما در صورتى كه] با پرداخت خمس (هر چند به صورت اقساط ) نتواند زندگى خود را اداره كند، خمس ندارد.98
آيات عظام بهجت، تبريزى و نورى: اگر از درآمد كسب باشد، آن مقدار از پول سپرده ـ كه اداره زندگى به آن بستگى دارد ـ خمس ندارد ؛ ولى به مقدار بيشتر از آن، خمس تعلق مى گيرد.99
آيات عظام خامنه اى، صافى و وحيد: اگر پول سپرده گذارى از درآمد كسب باشد، خمس دارد و چنانچه نمى تواند با پرداخت خمس آن، امرار معاش كند، مى تواند با حاكم شرع دستگردان نمايد.100

تبصره 1. به سود حاصل از آن، خمس تعلق مى گيرد.
تبصره 2. اگر پول سپرده گذارى از راه هديه، جايزه و مانند آن به دست آمده باشد، حكم اصل را دارد.101


98. العروة الوثقى، ج 2، م 59 ؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 708 ؛ مكارم، استفتائات، ج 2، س543 ؛ سيستانى، المسائل المنتخبه، م 588 ؛ سيستانى، منهاج الصالحين، ج 1، م 1213.
99. نورى، استفتائات، ج 1، س 271 ؛ تبريزى، التعليقة على منهاج الصالحين، م 32 ؛ تبريزى، استفتائات، س 948 و بهجت، توضيح المسائل، م 1401.
100. دفتر: خامنه اى، صافى و وحيد.
101. ر.ك: خمس هديه.


خمس سپرده گذاري در بانك

مطابق نظر آيت الله خامنه اي
مطابق نظر آيت الله خامنه اي

س29: روشی برای سپرده‌‌گذاری اموال در بانک‏‌ها وجود دارد که براساس آن هیچ‌‌گاه پول به دست استفاده کننده نمی‏‌رسد، ولی به حساب او در بانک طبق شماره معیّنی واریز می‏‌شود، آیا به این اموال خمس تعلّق می‏‌گیرد یا خیر؟

ج) اگر مال ياد شده از درآمد سالانه باشد و وصول آن از بانک برای شما ممکن باشد، واجب است خمس آن در سر سال خمسی، پرداخت شود.

س59: افرادی كه پول‌شان را به بانك یا شخصی ‌سپرده‌اند تا به صورت مضاربه با آن كار شود و سر سال خمسی، آن پول در دست عامل، تبدیل به كالا شده است، آیا این‌گونه افراد نیز باید خمس پول‌شان را بپردازند؟

ج) اگر پول سپرده به بانك از منافع کسب و غيرمخمّس باشد و در سر سال خمسی قابل استرداد باشد يا کالايی که بوسيله عامل مضاربه خريداری شده قابل فروش و استرداد پولش باشد، پرداخت خمس آن پول در سر سال خمسی واجب است.

س62: با توجه به وجود تورم، سودی که بانک‌ها به سپرده‌‌گذاران می‌پردازند عملاً جبران افت و کاهش ارزش پول محسوب می‌گردد. با این حال، آیا به این سود خمس تعلّق می‌گیرد؟

ج) مقداری که سود محسوب می‌شود، سر سال خمسی متعلّق خمس است.

س 1946: جوایزی به سپرده ‏های قرض ‏الحسنه تعلّق می‏گیرد، گرفتن آنها چه حکمی دارد؟ و بر فرض جواز آیا خمس به آنها تعلّق می‏گیرد؟

ج: پس ‏اندازهای قرض‏ الحسنه و جايزه‏های آن اشکال ندارد و در جايزه، خمس واجب نيست.

س41: اخیراً طی توافقی که سازمان حج و زیارت با بانک ملی ایران بعمل آورده، متقاضیانِ حج تمتع با مراجعه به بانک، مبلغ یک میلیون تومان به صورت قرارداد مضاربه‌ای به نام خود به حسابی در بانک ملی واریز نموده، فیش آن را دریافت می‌دارند، این پول تا هنگام تشرف به نام واریز کننده و در حساب شخصی او باقی می‌ماند و طبق قرارداد مکتوب مبلغی به دارنده حساب در پایان هر سال منفعت مضاربه تعلّق می‌گیرد. سازمان حج و زیارت فقط برای کسانی که زودتر ثبت نام کرده‌اند اولویت قائل شده و پس از حدود سه سال نوبت اشخاص را اعلام و در صورت تمایل آنها را به حج اعزام می‌دارد. زمان اعزام که فرا رسید واریز کننده، پولی را که در حساب مضاربه‌ای خود دارد از بانک اخذ و همراه با مانده هزینه‌‌ها به حساب حج و زیارت واریز می‌نماید و سپس به حج مشرف می‌شود. حال خواهشمند است با عنایت به اینکه قرارداد مذکور به صورت کتبی بوده و شفاهی گفتگویی بین صاحب پول و بانک رد و بدل نمی‌‌شود. بفرمایید مبلغ درصدی که صاحب مال به عنوان منفعت مضاربه دریافت می‌کند چه صورتی دارد؟

ج) عمليات بانکی به صورت قرارداد کتبی به نحو فوق‌الاشاره بی‌اشکال است و سود حاصله از معامله‌‌ی مضاربه‌ای برای سپرده‌‌گذار حلال است، و اصل سپرده اگر از درآمد کسب غير مخمّس بوده خمس دارد، و سود حاصله اگر پيش از سال عزيمت به سفر حج قابل وصول نبوده، جزو درآمد سال وصول محسوب است، که اگر در همان سال هزينه سفر حج شود خمس ندارد.

س42: آیا به پولی که برای هزینه حج یا عمره کنار گذاشته شده، خمس تعلّق می‌گیرد؟

ج) اگر از درآمدِ کاری بين سال باشد و تا سر سال خمسی هزينه نشده باشد، پرداخت خمس آن واجب است.

س273: من تصمیم به ازدواج گرفته‏‌ام، و برای کسب درآمد، قسمتی از سرمایه خود را به دانشگاه سپرده‏‌ام، آیا مصالحه در رابطه با خمس آن امکان دارد؟

ج) اگر مال مذکور از منفعت کسب شما باشد، با گذشت سال خمسی، پرداخت خمس آن واجب است و خمسِ قطعی قابل مصالحه نيست.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای.


طبق نظر آيت الله مكارم شيرازي
طبق نظر آيت الله مكارم شيرازي

سؤال 96 ـ آیا پولى که به خاطر خریدن خانه، ازدواج، و مانند آن پس انداز و نگهدارى مى شود، مشمول خمس است؟
جواب: اگر سال بر آن بگذرد خمس دارد و در موارد ضرورى حاکم شرع مى تواند ارفاقهایى لحاظ کند.
سؤال 97 ـ شخصى مقدارى پس انداز دارد که حاصل حقوق و اضافه کارى است آیا خمس دارد؟
جواب: خمس دارد.خمس دستور مهمّ اسلامى >  پس انداز و سپرده بانکها.

خمس برای سپرده های بلند مدت

پرسش :آیا سپرده هاى بلند مدّت بانکها که توسط بانک در گردش کارى مى باشد مشمول خمس مى شود؟
پاسخ :چنانچه می توانید پول را بردارید ولی به دلایلی از این کار خودداری می کنید ، لازم است خمس آنرا بپردازید .

تعلق خمس به سود سپرده های حج

پرسش :در سالهاى اخیر بانک به سپرده هاى مربوط به حجّ و عمره سود مى دهد. لطفاً بفرمایید:
الف) گرفتن این سودها چه حکمى دارد؟
ب) آیا به سودهاى مذکور که سال خمسى بر آن مى گذرد خمس تعلّق مى گیرد؟
پاسخ :با توجّه به این که قراردادى بین مردم و سازمان حج در مورد سود منعقد نشده، و آنها با میل خود آن را مى پردازند اشکالى ندارد. و هرگاه سود را جزء هزینه حج به حساب آورند، خمس نیز به آن تعلّق نمى گیرد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مكارم شيرازي.

آيت الله شبيري زنجانيآيت الله شبيري زنجاني

سوال
264 – شخصي که مقداری پس انداز در بانک دارد و با سود آن بخشی از مخارج زندگی اش را تأمین می کند آيا به اصل پس انداز بعد از گذشت سال خمس تعلق می گیرد؟
پاسخ
اگر بدون این سرمایه نتواند زندگی اش را اداره کند خمس ندارد.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی شبیری زنجانی.


مطابق نظر آيت الله سيستانيمطابق نظر آيت الله سيستاني

۳۳پرسش: بانک مبلغ ۵ میلیون تومان برای تهیه مسکن در صورت سپرده گذاری در آن بانک به سپرده گذار وام می دهد :
۱ ـ بانک فقط در صورت سپرده گذاری وام می دهد . حال اینجانب مبلغ دوونیم میلیون تومان در آن بانک سپرده گذاشته ام تا به اینجانب وام دهد تا با آن خانه ای بخرم . سؤال اینجانب این است که آیا با گذشت سال به پول سپرده اینجانب یعنی دوونیم میلیون تومان خمس تعلق میگیرد یا نه ؟ (مبلغ دوونیم میلیون تومان برای تهیه مسکن لازم است .)

پاسخ: خمس دارد .

پرسش: این جناب سه سال پیش دومیلیون تومان پدرم به من بخشید وآن پول در بانک به صورت سپرده گذاری کوتاه مدت بود ، من ساله خمسی دارم چطور باید خمس این پول وسود آن را حساب کنم؟

پاسخ: خمس در اصل پول واجب است وهمچنین بر سود آن اگر سپرده گذاری بر اساس معامله شرعی صحیح بوده واحتمال می دهد که بانک به مفاد آن عمل می کند.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.

حتما بخوانيد 

*- ويژه نامه احكام خمس

 

پاسخ به مری
لغو پاسخ

دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط سایت هدانا منتشر خواهد شد.

با توجه به حجم سوالات، به سوالات تکراری پاسخ داده نمی شود لطفا در سایت «سرچ» کنید.

8 نظرات
  1. حسین آبادی می گوید

    با سلام وخسته نباشید من ۵۰ میلیون تومان از فروش خانه به همسرم هدیه دادم وایشان به صورت سپرده بلند مدت در بانک سرمایه گذاری کردن واز سود ان برای مخرج زندگی کم بیاریم استفاده میکنیم ایا به سپرده یعنی اصل پول خمس تعلق میگیرد وسود بانکی ان واگه تعلق میگیرد چقدر میشود.با تشکر

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      مطابق نظر آیت الله خامنه ای اگر هدیه را واقعا به همسر تملیک کرده اید و به خاطر فرار از خمس نیست، خمس ندارد اما سود حاصل از آن اگر در سر سال خمسی باشد خمس دارد.
      ضمنا این هدیه باید متناسب با شان همسر باشد. در غیر این صورت خمس دارد.
      وفقکم الله لکل الخیر

  2. علی می گوید

    سلام. ۱-آیا خمس در زمان غیبت واجب است؟
    ۲-چه کسانی باید خمس بدهند فقط سرپرست خانوار؟
    ۳-اموال غیرمنقول مثل خانه زمین و اموال منقول مثل خودرو و طلا و کتبی که در کتابخانه هست ولی خیلی وقته خونده نمیشه مشمول پرداخت خمس هست یا خیر؟
    ۴-پولی که در بانک گذاشتیم و هر ماه سود پولشو می گیریم چطور؟
    ۵-فقط پولی که از کسب و کار و تجارت بدست میاد مشمول خمسه؟
    ۶-زمین و مال ارثی که بفروشیم یا نفروشیم (مثلا زمینی که سالهاست داریم ولی سند و فروش مهیا نشده) چجوریه؟ اگر زمین و خانه ارثی بفروشیم پولش تو بانک باشه و سودشو بگیریم چی؟
    ۷- برادرم ۳ هزار دلار خریده برای امتحان آیلتس و مهاجرت که اگر نوسانات شد و گرون شد به مشکل نخوره این چجوریه؟
    ۸- مجردم۳۰ ساله و خونه از خودم ندارم با این هزینه های بالا حتی هزینه ازدواج هم ندارم. حدود ۹۰ تومن تو بانک داریم که تنها ذخیره احتیاطی ما هست برای ضروریات زندگی و یا اجاره خونه اگر ازدواج کنم که عمرا با این پولا خونه نمیشه خرید و حتی ازدواج ساده هم نمیشه گرفت حالا اولویت با کدومه؟ این پول تو بانکه آیا باید خمسشو بدیم؟ سود پولش بعضی مواقع خرج میشه بعضی مواقع نه. شهریه دانشگاه و غیره. گاهی هم میمونه تو بانک و از حقوق خودمون سر می کنیم. تکلیف این پول چیه؟ باید خمس داده بشه؟ همینطوری پول تو بانکه با این تورم بی ارزش میشه حالا سالی ۱۵ تومن هم کم بشه بعد چند سال به سمت صفر میرسه که !!!

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      خمس در زمان غیبت واجب است.
      صرفا مختص به سرپرست نیست بلکه اعضای خانواده هم اگر درآمد داشته باشند، سال خمسی واجب است.
      خمس جزئیاتی دارد که توصیه می کنیم با دفتر مرجعتان تماس حاصل فرمایید تا توضیحات تکمیلی را خدمت شما ارائه نمایند.
      وفقکم الله لکل الخیر

  3. ... می گوید

    سلام
    خدا قوت
    اگر کسی از صندوق قرض الحسنه فامیلی پولی بگیره که ماهانه مبلغی قسط میده و اون پول رو بذاره بانک و سود بگیره
    بر اصل اون پول خمس تعلق میگیره؟
    بر سودش چی؟

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      به مقداری که اقساط را از درآمد داده است و سال خمسی فرا برسد خمس تعلق می گیرد.
      وفقکم الله لکل الخیر

  4. مری می گوید

    با عرض سلام من مقداری پول که از خرج و مخارجم کم کردم و پس انداز کردم و از حق التدریسی جمع کردم و حالا هم در بانک سرمایه گداری کردم آیا به آن خمس تعلق می گیرد؟

    1. مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      آنچه از درآمد کسب پس انداز کرده اید، هنگام سر رسیدن سال خمسی باید خمس آن را پرداخت نمایید.
      اگر پرداخت یکباره آن برای شما مقدور نیست می توانید در دفتر مرجع دستگردان کنید و قسطی بپر دازید.
      وفقکم الله لکل الخیر