حکم چهارشنبه سوری +نظر مراجع

 

مطابق نظر آيت الله خامنه اي

چهارشنبه سوری

س. چهارشنبه سوری و شرکت در آن مراسم چه حکمی دارد؟
ج. چهارشنبه سوری هیچ مبنای شرعی ندارد، و مراسم آن اگر مستلزم ضرر و فساد یا همراه ترویج اعتقادات باطل باشد، حرام است.

خرید و فروش ترقّه

س. استفاده از ترقّه و مواد قابل انفجار و ساخت و خرید و فروش آن‌ها اعم از این‌که موجب اذیّت و آزار بشوند یا خیر، چه حکمی دارد؟
ج. در صورتی که موجب اذیّت و آزار دیگران باشد، و یا تبذیر مال محسوب شود، و یا خلاف قانون و مقرّرات نظام جمهوری اسلامی باشد، جایز نیست.

جبران خسارت بدنی و مالی

س. اگر کسی در شب چهارشنبه سوری، با انداختن ترقّه و امثال آن، موجب اذیّت و آزار دیگران شده باشد، چه وظیفه ای دارد؟
ج. درفرض سؤال باید توبه و استغفار نماید، و توبه ی از گناه هم با استغفار و پشیمانی از گناه و تصمیم جدّی بر تکرار نکردن آن حاصل می‌شود .
و اگر حق النّاس در میان است- یعنی آسیب بدنی و یا مالی به دیگران وارد کرده-، چنانچه آن شخص را می‌شناسد، باید خسارت آن را جبران کند، و یا به نحوی رضایت او را احراز نماید؛
و اگر او را نمی‌شناسد، و معلوم نیست، باید مبلغ خسارت را از طرف او به فقرا صدقه بدهد.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای.

---

حضرت آیت الله مکارم شیرازی

چهارشنبه سوری باید مردم مراقب باشند

اینهمه تجربه شده و اینهمه تلفات در شب چهارشنبه سوری بوده باز هم عده ای مراقبت نمی کنند

 

برگزاری مراسم چهار شنبه سوری

پرسش : نظر حضرت آقا در خصوص چهارشنبه سوری و مسائل پیرامون آن چیست ؟

پاسخ : چهارشنبه سوری از خرافات است و چنانچه برخی اعمال موجب آزار و اذیت دیگران شود حرام است.

شادی در شب چهارشنبه سوری

پرسش : اگر در مراسم چهارشنبه سوری ایذائی صورت نگیرد، آیا باز هم برگزاری و شرکت در این مراسم غیر جایز است؟ اگر مراسمی باعث شادی مباح چند نفر شود، چرا باید جلوی آن گرفته شود؟ ظاهرا پیامبر (ص) با برخی سنت‌های غیر حرام جاهلیت (مانند بلند کردن مو) موافقت کرده بودند. آیا نمی‌توان گفت چهارشنبه سوری نیز جزو مراسم غیر حرام باقی مانده از گذشتگان است و برگزاری آن به شرط عدم ایذاء جایز است؟
پاسخ : شادی کردن در چنین شبی اشکال شرعی ندارد، اشکال در این است که معمولا آمیخته با کارهای ناروایی می شود که گاه به قیمت جان انسان ها تمام می گردد و هیچ انسان با وجدانی آن را نمی پذیرد.

سرگرمی و آتش بازی در چهارشنبه سوری

پرسش : فرموده بودید که چهارشنبه سوری حرام است آیا پریدن بروی آتش و فقط شادی کردن و سرگرمی در این شب هم اشکال دارد و یا فقط مسائل خرافی و زیانی آن مورد نظر است؟

پاسخ : بسیاری از خرافات منتهی به شرک می شود زیرا بعضی در انجام این مراسم معتقد بودند آتش زردی آنها را می گیرد و سلامتی به آن می دهد که این عقیده مساله توحید افعالی را زیر سوال می برد البته اینکه شما در چنین مراسمی شب خوشی داشته باشید و با دوستان و خویشان خود شاد باشید کسی مخالف آن نیست اما انجام آن مسائل خرافی و خطرناک است که با آن باید مخالفت کرد.

استفاده از مواد محترقه در چهارشنبه سوری

پرسش : حکم استفاده از مواد محترقه در چهارشنبه سوری زمانی که اکثریت به طور همزمان از آن استفاده می کنند را بفرمایید.

پاسخ : این کار خلاف عقل و شرع است.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی.

---

آيت الله صافي گلپايگاني

ترقه‌بازی

569. آيا ترقه‎هايي‌كه در چهارشنبه‌سوري زده مي‎شود، اشكال دارد؟

ترساندن و ايجاد مزاحمت و آزار مؤمنين به هر صورت حرام است.

 نظر جنابعالي در مورد چهارشنبه‌سوري چيست؟ اگر بيشتر مردم دوست داشته باشند و عرفاً اشكالي نداشته باشد، در اين صورت چطور است؟

ج. از مراسم بعضي از ايرانيان قديم است و چون تشبه به آتش‌پرستان است مذموم است و براي شخص مسلمان عمل لغوي است و سزاوار است آن را ترك كند هرچند دوست داشته باشد.

آيا ترويج و انجام مراسم خرافي و بدون مبناي علمي و عقلي و ديني نظير چهارشنبه‌سوري و سيزده‌به‌در و تبليغ افکار و اوهام پوسيده قرون جاهليت مجاز است؟

ج. اگر به ‌قصد ترويج آداب مرده و غيراسلامي و جبهه‌گيري در مقابل هويت اسلامي باشد، حرام است.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی صافی گلپایگانی.

---

حضرت آیت الله فاضل لنکرانی

پيرو سؤال برخي مؤمنين در مورد مسأله «چهار‌شنبه سوري» خواهشمند است نظر فقهي حضرت آيت الله العظمي فاضل لنکراني را در اين مسأله بيان فرماييد.

پاسخ:
مسأله چهار‌شنبه سوري از موارد خرافي و بي‌اساس است و برخي از اموري که در اين زمان انجام مي‌گيرد مطابق با موازين فقهي نيست و اعمالي که موجب وحشت و ترس مردم و يا سبب خسارت و جراحت شود لازم الاجتناب است و از موارد خلاف شرع است. روشن است که مردم عزيز و فهيم خصوصاً جوانان ارزنده کشور اسلامي جهت سرور و شادي از امور عقلايي و متعارف استفاده خواهند نمود.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی فاضل لنکرانی.

---

مطابق نظر آيت الله سيستاني

۲۶پرسش: آیا خرید فروش مواد آتش بازی همچون سیگارت وفشفشه که در مغازه ها نیز خرید وفروش می شود حلال است ؟
پاسخ: خرید وفروش آن اگر بر خلاف قانون باشد جایز نیست.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.

---

چهارشنبه سوری جزء خرافات است؛ جوانان عزیز آلوده آن نشوند

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی، در آغاز درس خارج فقه خود در مسجد اعظم قم فرمودند: متاسفانه در روزهای پایانی سال شاهد برخی حرکت های نادرست و بسیار خطرناک از سوی عده ای هستیم که باید مانع آن شد.

ایشان در ادامه افزودند: چهارشنبه سوری از جمله مراسم های خرافی است که باید این مراسم خرافی از فرهنگ کشور ما برچیده و به جای آن رسوم و سنت های خوب جایگزین شود.

معظم له با بیان این که مراسم های عید نوروز ترکیبی از رفتارهای مثبت و منفی است، اظهار داشتند: باید هم چنان که پیامبر اسلام(ص) سنت های حسنه را پذیرفت و با آیین های خرافی عرب جاهلیت مخالفت و برخورد کردند ما نیز بر اساس همان آیین، مراسم های خرافی را کنار بگذاریم.

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی یادآور شدند: برخی مراسم های معنوی و حسنه همچون دید و بازدید ایام عید، صله رحم، خانه تکانی،کمک به دیگران و شاد بودن که به عنوان مراسم های حسنه به جای مانده آن ها را حفظ و تقویت کرد. ولی باید خرافات حذف شود.

ایشان تاکید کردند: متاسفانه امروزه بسیاری از تلفات که منجر به نابینایی جوانان ما شده ناشی از برگزاری مراسم چهارشنبه سوری است به گونه ای که تلفات این مراسم بسیار وحشتناک است.

معظم له اظهار داشتند: خرید و فروش، نگهداری و حمل و نقل مواد منفجره که در این روزها برای ضرر به خود و دیگران به کار گرفته می شود، جایز نیست و منفعت حاصل از آن حرام است.

آیت الله العظمی مکارم شیرازی خاطر نشان کردند: خوشبختانه در حال حاضر جوانان ما نسبت به گذشته آگاه تر و بیدارتر شده اند و امیداوریم با همت آنها این مراسم خرافی و خطرناک برای همیشه برچیده شود.

مراسم چهارشنبه سوری جزو خرافات است

متاسفانه مساله ای که در ابتدا برای اظهار شادی کردن میان خانواده ها بود، هماینک منجر به انجام برخی مسائل خطرناک شده و برای بسیاری از مردم جامعه مشکل آفرین شده

حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی امروز در آغاز درس خارج فقه خود با اشاره به فرارسیدن آخرین چهارشنبه سال فرمودند: این مساله تاریخچه مفصلی دارد و جمعی از محققان در این خصوص قلم فرسایی بسیار کرده‌اند که برای روشن شدن مطلب به صورت اجمالی خلاصه‌ای از تاریخچه آن را بیان می­کنم.

ایشان افزودند: اصل این مساله به این صورت است که برخی می‌خواستند در آخر سال مجلس سروری داشته باشند و به همین دلیل چهارشنبه آخر سال را که اعتقاد داشتند روز نحسی است آن را انتخاب کردند تا به این وسیله این نحسی را به گمان خود رفع کرده باشند.

آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی خاطر نشان کردند: چون جمعی معتقد بودند این روز نحس است به همین دلیل با ارحام خود مجلسی شادی برپا می‌کردند و تلاش داشتند با برگزاری مهمانی خانوادگی به دنبال رفع این نحسی باشند ولی به مرور زمان برخی خرافاتی به آن افزوده شد و هم‌اینک شاهد مسائل خطرناک و خرافی در این روز هستیم.

ایشان پریدن از روی آتش و بیان برخی اذکار در هنگام پریدن از آتش و بیرون انداختن خاکستر آتش از خانه را برخی از خرافات افزوده شده به مراسم چهارشنبه سوری دانسته و اظهار داشتند: انداختن کوزه سالم از پشت بام و شکستن آن برای رفع بلاها از دیگر خرافه‌های بود که به این مراسم افزوده شد.

معظم له یادآور شدند: بسیاری از خرافات منتهی به شرک می شود زیرا بعضی در انجام این مراسم معتقد بودند آتش زردی آن ها را می گیرد و سلامتی به آن می دهد که این عقیده، مساله توحید افعالی را زیر سوال می‌برد.

ایشان ادامه دادند: این مراسم با مرور زمان تحول یافت و بازی با مواد محترقه و ترقه بازی و دیگر مسائل خطرناک به این مسائل رنگ و لعاب بیشتر داد و چه بسیار افرادی در این روز گرفتار ضایعات جسمی شدیدی شدند که خانواده‌های آن‌ها سالیان درازی متحمل درد و رنج گشتند.

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی فرمودند: در این اواخر این مساله کم کم رنگ سیاسی به خود گرفته و بعضی از افراد خرابکار با استفاده از آن به دنبال انجام مقاصد سیاسی خود شدند.

ایشان دلیل حرام دانستن رسم چهارشنبه آخر سال را خرافی بودن و خطرناک دانستن و همچنین سیاسی کردن آن دانسته و اظهار داشتند: متاسفانه مساله ای که در ابتدا برای اظهار شادی کردن میان خانواده‌ها بوده، هم‌اینک منجر به انجام برخی مسائل خطرناک شده و برای بسیاری از مردم جامعه مشکل آفریده و همچنین برخی افراد خرابکار از این طریق مقاصد سیاسی خود را دنبال می‌کنند به همین دلیل ما انجام چنین مراسمی را مجاز نمی دانیم.

حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی فرمودند: این که شما در چنین مراسمی شب خوشی داشته باشید و با دوستان و خویشان خود شاد باشید کسی مخالف آن نیست؛ اما انجام آن مسائل، خرافی و خطرناک است که با آن باید مخالفت کرد.

منبع: سایت هدانا برگرفته از وبگاه رسمی آیت الله العظمی مکارم شیرازی.

ویژه نامه احکام متفرقه