حکم دزدی در کودکی و راه جبران آن
فهرست این نوشتار:
حکم دزدی در کودکی و راه جبران آن
اهمیت حق الناس
پرسش 572 . درباره حق الناس و حقوق مالى توضیح دهید؟
«إِنَّ اللّهَ یأمُرُكُم أَن تُؤدُّوا الأَماناتِ إِلى أَهلِها » ؛ «خدا به شما فرمان مىدهد كه سپردهها را به صاحبان آنها ردّ كنید…».
احكام و مسائل مربوط به حق الناس دو قسم است:
1. امور مالى (مانند بدهى، مظالم، خمس، زكات و…)،
2. امور غیرمالى (مانند غیبت، تهمت، هتك حرمت و…).
آنچه در این بخش بیان مى شود، احكام و مسائل قسم اول است. حقوق مالى در اسلام از اهمیت ویژهاى برخوردار است و باید در رعایت این حقوق، بسیار دقت كرد ؛ چه اینكه اگر اندكى از مال دیگران تضییع گردد و وى راضى نشود ؛ به هیچوجه با توبه و پشیمانى پاك نمى گردد! امام صادق علیه السلام مى فرماید: «اولین قطره خون شهید، كفاره گناهان او است ؛ مگر بدهكارى كه كفاره آن اداى آن است».
حق الناس دوران كودكى
پرسش 573 . در دوران كودكى، پولى از كسى برداشته ام و نمى توانم آن را به او بگویم، وظیفه ام چیست؟ آیا مى توانم از طرف او صدقه بدهم؟
همه مراجع: باید به هر طریقى كه ممكن است، پول را به او برسانید و لازم نیست بگویید بابت چه چیز است و حتى مى توانید به وسیله شخص دیگرى، به او برسانید و یا به حساب بانكى او واریز كنید. صدقه دادن كفایت نمى كند.[2]
دسترسى به صاحب مال
پرسش 574 . اگر مالى را از كسى برداشته باشیم و اكنون به او دسترسى نداریم، تكلیف چیست؟
آیات عظام امام، بهجت، صافى و نورى: اگر از پیدا كردن صاحبش مأیوس هستید، باید آن را با اجازه مجتهد، از طرف صاحبش به فقیر صدقه بدهید.[3]
آیات عظام تبریزى، خامنه اى، سیستانى، فاضل، مكارم و وحید: اگر از پیدا كردن صاحبش مأیوس هستید، باید آن را از طرف صاحبش به فقیر صدقه بدهید و احتیاط واجب آن است كه با اجازه مجتهد باشد.[4]
شاید این مطالب را هم بپسندید:
فوت صاحب مال
پرسش 575 . اگر در گذشته، پولى را از كسى برداشته باشیم و اكنون از دنیا رفته است ؛ چگونه آن را جبران كنیم؟
آیات عظام امام، بهجت، صافى و نورى: اگر وارثان او را مى شناسید، باید به هر طریق ممكن، به آنها برسانید و اگر از پیدا كردن آنان مأیوسید، باید آن را با اجازه مجتهد از طرف آنها به فقیر صدقه دهید.[5]
آیات عظام تبریزى، خامنه اى، سیستانى، فاضل، مكارم و وحید: اگر وارثان او را مى شناسید، باید به هر طریق ممكن، به آنها برسانید و اگر از پیدا كردن آنان مأیوسید، باید آن را از طرف آنها به فقیر صدقه دهید و احتیاط واجب آن است كه با اجازه مجتهد باشد.[6]
- [1]. «اَوّلُ قَطرَة مِن دَمِ الشَّهيد كَفارةُ لِذُنُوبِه اِلاَّ الدَّين فَاِنَّ كَفارَتُه قَضائه»: من لا يحضره الفقيه، ج3، ص 183، ح3688.
- [2]. دفتر: همه مراجع.
- [3]. توضيح المسائل مراجع، م 2279 و نورى، توضيح المسائل، م 2273.
- [4]. توضيح المسائل مراجع، م 2279 ؛ وحيد، توضيح المسائل، م 2331 و خامنه اى، استفتاء، س 1559.
- [5]. توضيح المسائل مراجع، م 2279 و نورى، توضيح المسائل، م 2273.
- [6]. توضيح المسائل مراجع م 2279 ؛ وحيد، توضيح المسائل، م 2331 و خامنه اى، استفتاء، س 1559.
- منبع: سایت هدانا برگرفته از پرسمان/ رساله دانشجويي.
شیوه جبران خسارت در هنگام خجالت کشیدن
سؤال: من قبلا به شخصی خسارتی وارد کردم و الان خجالت می کشم بروم و خسارت را جبران کنم آیا می توانم پول آن را از طرف صاحب حق، به فقیر صدقه بدهم؟
جواب: صدقه، کفایت نمی کند و باید مبلغ خسارت را به او بپردازید می توانید به گونه ای که مطلع نشود ـ مثلا از طریق واسطه یا واریز به حساب ـ آن را ادا کنید.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای.
مطابق نظر آيت الله سيستاني
۴پرسش: بنده در سنین کوچکی ام چند باری چیز و پول از اشخاصی دزدیده ام که اکنون جای یکی از آنها را نمیدانم و دو نفر دیگر نیز فوت کرده اند حالا وظیفه من چیست؟
پاسخ: نسبت به آن که جایش را نمیدانید اگر پس از تفحص مایوس شدید به همان مقدار به فقیر متدین صدقه بدهید و نسبت به آنها که فوت کرده‌اند به ورثه آنها برسانید.
۵پرسش: اگر شخصی چیزی را دزدیده باشد و بعداً پشیمان شده می خواهد به صاحبش برگرداند ولی دسترسی ندارد. لطفاً در این زمینه حکم فرمایی؟.
پاسخ: اگر از یافتن صاحبش مأیوس شده به فقیر متدین صدقه بدهد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.
در دوران كودكي، پولي از كسي برداشته‌ام و نمي‌توانم آن را به او بگويم، وظيفه‌ام چيست؟ آيا مي‌توانم از طرف او صدقه بدهم؟
پاسخ: بايد به هر طريقي كه ممکن است، پول را به او برسانيد و لازم نيست بگوييد بابت چه چيز است و حتي مي‌توانيد به وسيله‌ي شخص ديگري، به او برسانيد و يا به حساب بانكي او واريز كنيد. واگر ممكن نيست از بابت رد مظالم به حاکم شرع بدهيد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مظاهری
با سلام و عرض خسته نباشید وتوفیق روز افزون
راستش بنده در دوران کودکی نادانی کرده و تعدادی اسباب بازی و مجسمه کوچک از خانه فامیل ها برداشتم..الان هم خیلی پشیمان هستم بخاطر این کارم..خواستم بدونم میشه بطور پنهانی همان وسایل رو تو خونشون قرار بدم بطوری که نفهمن … با این کار حق الناس از گردنم برداشته میشه؟؟ خیلی ممنون میشم جواب بدهید
سلام علیکم
باید برگردانید و هزینه ضرر یا مانند آن را هم پرداخت کنید.
وفقکم الله لکل الخیر
سلام استاد
من خیلی خیلی در فکر فرورفته ام
در دوران بچه گی یک کتاب کوچک و یک چراغ کوچک ویک کتاب را پنهانی برداشته ام ولی من هیچ وقت دزدی نمی کنم خدا شاهد است آن موقع جاهل بودم الا هم پشیمان و صاحبان را نمی دانم کجا هستند فقط یکی از آنها را میدانم که انشاالله به او به همان مبلغ کتاب باز می گردانم ولی ان دوی دیگر را از نظر شما می توانم در صندوق صدقات پول بیندازم وان چراغ کوچک و کتاب کوچک را چه کنم ?
خیلی ممنونم اگر جوابم را بدهید
الا هم هنوز به سن تکلیف نرسیده ام یک سال دیگر میخواد
سلام علیکم
اگر صاحبان مشخص نیستند و دسترسی ندارید باید پول آن را با اجازه دفتر مرجع به فقیر بدهید و اگر هستند واجب است به هر طریقی که شده آن اموال را به آنها برسانید. و اگر ضرری به آنها رسیده جبران کنید.
وفقکم الله لکل الخیر
سلام. من وقتی که بچه بودم از دوتا از دوستانم دوتا عروسک برداشتم و هنوز عروسک ها رو دارم. به صاحب هاشون هم هیچ دسترسی ندارم نه شماره تلفن ، نه آدرس و نه هیچ چیز دیگه. باید چه کار کنم؟
سلام علیکم
معادل قیمت روز آن ها را با اجازه دفتر مرجعتان به فقیر صدقه بدهید.
وفقکم الله لکل الخیر
سلام…من ۱۰ سال مقداری پول از دوستم دزدیدم تقریبا بیست هزار تومان الان به ان شخص دسترسی ندارم فقط یک شماره موبایل ازش دارم و امکان اینکه ببینمش و یا شماره حساب ازش بگیرم اصلا ندارم یعنی روم نمیشه بهش بگم حالا میخاستم بپرسم اشکال نداره اگه اون مبلغ مثلا براش شارژ تلفن همراه بخرم و به صورت ناشناس براش بفرستم؟؟
سلام علیکم
در چنین کاری باید اجازه مرجع تقلید را داشته باشید، توصیه می کنیم با دفتر مرجعتان تماس حاصل کنید.
وفقکم الله لکل الخیر
سلام من در کودکی از کسی پولی برداشته ام ایا میتوانم از او طلب حلالیت کنم بدون اینکه بگویم چه کاری انجام داده ام؟ فقط بگویم حقی به گردن من دارد و حلال کند؟چون گفتن این که پولی برداشته ام ممکن است باعث ازبین رفتن اعتماد شود
سلام علیکم
بله، می توان حلالیت گرفت بدون آنکه بگوید چه حقی بوده است. به شرط آنکه طرف مقابل راضی باشد.
وفقکم الله لکل الخیر
با سلام من در بچگی از کسی پول برداشته ام ایا میتوانم از طریق کسی به او برسانم که حقی به گردن من دارد و حلال کند؟ نگوید که آن حق چیست فقط طلب حلالیت کند؟
سلام علیکم
بله می توانید پول را به واسطه بدهید و او حلالیت بگیرد و نگوید برای چه کسی است.
وفقکم الله لکل الخیر
میشود نگویید که پول برداشته ام؟ فقط بگوید حقی به گردن من دارد؟
سلام علیکم
بله می تواند.
وفقکم الله لکل الخیر
با سلام من در کودکی یک وسیله ای از دوستم بدون اجازه برداشتم ولی نمیدانم او کجاست حالا پشیمان شده ام و توبه کرده ام که چیزی از کسی بدون اجازه بر ندارم حالا وظیفه من چیست باید چکار کنم لطعا راهنمایی ام کنید
سلام علیکم
در متن نوشتار کامل توضیح داده شده است.
باید به هر طریقى كه ممكن است، پول را به او برسانید اگر می دانید کجاست، و لازم نیست بگویید بابت چه چیز است و حتى مى توانید به وسیله شخص دیگرى، به او برسانید و یا به حساب بانكى او واریز كنید. صدقه دادن كفایت نمى كند
وفقکم الله لکل الخیر
سلام من وقتی تو سن کودکی بودم از خونه عمم یک مجسمه خیلی کوچولو که فک کنم رو زمین بود برداشتم . خونه عمم هم خیلی دوره در ضمن حتی اگه برم اونجا هم از خجالت نمیتونم بگم اینو از خونه شما وقتی بچه بودم برداشتم و اگه هم تو خونشون مجسمه رو قایمکی یه گوشه بزارم اونا میگن این از کجا اومده و احتمال میدن من گذاشته باشم ، خب الان تکلیف من چیه ؟
و یه سوال دیگه تکلیف حق الناس هایی که قبلا نمیدونیم انجام دادیم یا نه و الان یادمون نیست چیه؟ ببخشید طولانی شد.
سلام علیکم
متن نوشتار را کامل بخوانید، توضیح داده شده است.
باید به هر طریقى كه ممكن است، پول را به او برسانید و لازم نیست بگویید بابت چه چیز است و حتى مى توانید به وسیله شخص دیگرى، به او برسانید و یا به حساب بانكى او واریز كنید. صدقه دادن كفایت نمى كند. و نیازی نیست هم بگویید در بچگی دزدیده ام.
درباره گذشته، اگر یقین دارید که حق الناس بهگردن دارید اما میزان آن یا شخص آن را نمی شناسید، به مقداری که مطمئن باشید که حق به گردن شما هست باید بجای آنها با اجازه مرجع صدقه بدهید.
اگر شخص را می شناسید اما مقدار را نمی دانید، باید رضایت و حلالیت بگیرید یا به مقداری به آن شخص بدهید که مطمئن باشید چیزی به عهده ندارید.
وفقکم الله لکل الخیر
سلام
من در بچگی یه جفت گوشواره دزدیدم قیمتش هزارتومن بود صاحبشو نه چندان میشناسم ولی روم نمیشه برم بگم بهشون الان باید چیکار کنم؟ میتونم قیمتشو به نیت طرف بندازم صندوق صدقه؟؟
سلام علیکم
نمی توانید صدقه بدهید.
باید به هر طریقى كه ممكن است، پول را به او برسانید و لازم نیست بگویید بابت چه چیز است و حتى مى توانید به وسیله شخص دیگرى، به او برسانید و یا به حساب بانكى او واریز كنید.
وفقکم الله لکل الخیر
سلام.ببخشید اگه شخصی پولی که از ما قرض گرفته پس ندهد میتوانیم از او پولمان را بدزدیم؟یا گناهه؟
سلام علیکم
نمی توانید چنین کاری کنید و اگر می دانید نمی دهد باید از دفتر مرجع تقلید اجازه بگیرید تا راهنمایی کنند.
وفقکم الله لکل الخیر
سلام من در کودکی یک بره گوسفند از گوسفندان پدربزرگم را شبانه کشتم تا سگ پدربزرگم بخورش چون بچه بودم و نفهمی کردم..حکم من چیست
سلام علیکم
باید اگر مفسده ای ندارد حلالیت بگیرید و هزینه و قیمت روز آن را بپردازید یا ببخشند.
وفقکم الله لکل الخیر
سلام من در کودکیم مسئول صندق کفاره دادن بودم . من از آن صندوق پولی را برداشتم چی کار باید بکنم تا گناهم پاک شود.
سلام علیکم
کار اشتباهی کرده اید وباید جبران کنید.
معادل آن را باید در همان مسیر کفاره به قیمت روز بپردازید.
وفقکم الله لکل الخیر
نه مقدار پول را میدانم نه روی پرسیدن دارم
سوال دیگه اینکه اگر در سن تکلیف نبوده باشیم هم تکلیفی به گردن داریم؟
سلام علیکم
باید مصالحه کنید یعنی حلالیت بطلبید، اگر هم شده مقدار بیشتری از آنچه حدس می زنید بپردازید که خیالتان راحت باشد چیزی بر عهده شما باقی نماتده است.
حتی اگر قبل از سن تکلیف باشد الان باید آن را جبران کنید.
وفقکم الله لکل الخیر
من قبلاً پولی از جیب فردی برداشتم. نمی‌دونم چطور به او برگردانم.لطفا راهنماییم کنید
سلام علیکم
در متن نوشتار کامل توضیح داده شده!.
اگر شخص را می شناسید ببرید و معادل آن را بدهید به قیمت روز و حلالیت بگیرید یا اگر نیست به ورثه او بدهید.
اگر می شناسید و خجالت می کشید بدهید، معادل پول را بدهید اما نگویید برای شماست بگویید برای شخصی هست و طلب حلالیت کرده است.
اگر در دسترس نیست و بر اثر گذشت زمان او را پم کرده اید و دسترسی به هیچ عنوان ندارید، با اجازه دفتر مرجع به نیت آن شخص به فقیر رد مظالم بدهید.
وفقکم الله لکل الخیر