حکم حج بدهکار
فهرست این نوشتار:
[حج با داشتن بدهی]
54- كسى كه مخارج حج را دارد ولى بدهى[1] دارد، چنانچه بدهى او مدت دار باشد و مطمئن است كه در وقت اداى بدهى مىتواند آن را ادا كند، واجب است به حج برود؛ و همچنين است صورتى كه وقت اداى بدهى رسيده، ولى طلبكار راضى به تأخير باشد و بدهكار اطمينان داشته باشد كه در وقتِ مطالبه، مىتواند بدهى را ادا نمايد[2]. در غير اين دو صورت- با فرض داشتن بدهى- حج واجب نيست.[3]
[1] ( 2). آية اللَّه بهجت: از حقوق النّاس.
[2] ( 3). آية اللَّه بهجت: بنابر عدم فعليّت وجوب ادا مگر بعد از مطالبه( كتاب حج، ص 11).
آية اللَّه تبريزى: در صورتى حج واجب مىشود كه بدون حرج و مشقّت قادر به ادا باشد.
آية اللَّه خويى: بلى اگر دين خود را ادا نكند حج بر او واجب است و به هر حال اگر چنين فردى حج به جا آورد مجزى از حَجّةالاسلام مىباشد.( تعليقه عروه، ج 2، ص 236).
[3] ( 4). آية اللَّه سيستانى: اگر انسان مال وافى به هزينه حج را داشته، و به همان مقدار هم مقروض باشد، بنابر اظهر حج بر او واجب نخواهد بود، و همچنين اگر كمتر از آن مقدار، مقروض باشد، به طورى كه اگر مقدار قرض برداشته شود، باقيمانده آن وافى به هزينه حج نباشد، كه در اين صورت هم حج بر او واجب نخواهد بود، و فرقى نيست بين اينكه وقت پرداخت بدهى رسيده باشد يا نه، مگر اينكه آن قدر، وقت پرداخت دور باشد كه اصلًا عقلا بهآن توجهنكنند؛ مانندپنجاه سال.( مناسك، مسأله 34).
آية اللَّه صافى، آية اللَّه گلپايگانى: و اگر مىداند كه طلبكار از طلب خود خواهد گذشت، و يا بنابر مسامحه دارد( مثل مهريه بعض زنان) چنين دَينى مانع استطاعت نيست.( احكام و آداب حج، مسأله 34).
آية اللَّه فاضل: يعنى مخيّر است بين انجام حج و اداى دين و در صورت انجام حج كفايت از حجّةالاسلام مىكند.
55- استطاعت مالى با داشتن بدهى، در صورتى حاصل مىشود كه هزينه رفت و برگشت موجود باشد و پس از بازگشت، امكان پرداخت دين به سهولت، فراهم باشد.[1]
[1] ( 1). نظر آيات عظام تبريزى، خويى و سيستانى: ذيل مسأله 54 گذشت.
داشتن دين شرعى
شاید این مطالب را هم بپسندید:
56- با بدهكار بودن خمس يا زكات،[1] در صورتى[2] استطاعت حاصل مىشود كه علاوه بر مخارج حج، ما به ازاى بدهكارى نيز موجود باشد.
[1] ( 3). آية اللَّه بهجت: يا كفّاره يا نذر( كتاب حج، ص 10).
[2] ( 4). آيات عظام: تبريزى، خويى، صافى و گلپايگانى: حكم ساير ديون را دارد الّا اينكه عين مال متعلَّق خمس و زكات باشد، كه در صورتى مستطيع مىشود كه غير از آنها مخارج حج را داشته باشد.
آية اللَّه فاضل: يعنى بر ذمّه او تعلق گرفته است.
منبع: سایت هدانا برگرفته از مناسك حج با حواشى و مطابق با فتاوای دوازده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: خامنه ای، سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، وحید خراسانی، بهجت،فاضل ، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
حکم حج فرد بدهکاری که طلبکارش ناراضی است [عدم تزاحم]
پرسش : شخص مبلغ حدود شصت میلیون به شخصی بدهکار است و از سررسید بدهی نیز بالاتر از پنج ماه گذشته است . شخص بدهکار بدون توجه به بدهی اش می خواهد به حج تمتع امسال مشرف شود و از طرفی طلبکار به شدت ناراضی است. حکم حج او چیست؟ آیا حج او مقبول است؟
پاسخ : اول باید بدهی خود را که وقت ادای آن رسیده و طلبکار آن را طلب می کند، بپردازد و سپس به زیارت خانه خدا برود و الا چنین حجی، کفایت از حجه الاسلام نمی کند.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی .
