حكم گرفتن روزه مستحبي با داشتن روزه قضا

نکته: کسی که نماز قضا دارد می تواند نماز مستحبی بخواند . مسئله روزه را در ادامه بخوانید.

[کسی که برای به جا آوردن روزه میتی اجیر شده]

مسأله 1563 کسی که برای به جا آوردن روزه میتی اجیر شده (1)، اگر روزه مستحبّی بگیرد اشکال ندارد (2). ولی کسی که روزه قضا یا روزه واجب دیگری دارد (3)، نمی تواند روزه مستحبی بگیرد (4)، و چنانچه فراموش کند و روزه مستحب بگیرد، در صورتی که پیش از ظهر یادش بیاید، روزه مستحبی او به هم می خورد و می تواند نیت خود را به روزه واجب برگرداند (5) و اگر بعد از ظهر ملتفت شود، روزه او باطل است (6) و اگر بعد از مغرب یادش بیاید، روزه اش صحیح است (7) گر چه بی اشکال نیست.

(1) (سیستانی:) یا روزه کفّاره دارد..

(2) (اراکی:) گر چه احتیاط مستحب ّ است که اوّل روزه واجبی را که برای آن اجیر شده است به جا آورد..

(3) (سیستانی:) کسی که روزه قضای ماه رمضان دارد..

(4) (فاضل:) کسی که روزه قضا دارد، نمی تواند روزه مستحبّی بگیرد و اگر روزه واجب دیگری دارد، بنا بر احتیاط واجب نمی تواند روزه مستحبّی بگیرد..

(بهجت:) کسی که روزه قضا دارد، نمی تواند روزه مستحبی بگیرد. [پایان مسأله]

(5) (سیستانی:) به روزه قضا برگرداند..

(6) (گلپایگانی، صافی:) بلکه اگر بعد از مغرب یادش بیاید، معلوم نیست روزه اش صحیح باشد.

(سیستانی:) بنا بر احتیاط باطل است..

(7) (خوئی، اراکی، سیستانی، فاضل، تبریزی:) بقیه مسأله ذکر نشده.

(زنجانی:) مسأله کسی که برای به جا آوردن روزه میتی اجیر شده، اگر وقت آن وسعت داشته باشد می تواند روزه مستحبی بگیرد و در صورتی که وقت، تنگ باشد اگر روزه مستحبی بگیرد گناه کار است، ولی روزه او صحیح می باشد و کسی که روزه قضای ماه رمضان، یا بنا بر احتیاط روزه واجب دیگری غیر ماه رمضان دارد، نمی تواند روزه مستحبی بگیرد، مگر این که به جهتی نتواند روزه واجب بگیرد ولی بتواند روزه مستحبی بگیرد، مثلًا اگر در سفر باشد و نذر کرده باشد که در آن سفر روزه مستحبی بگیرد، روزه اش صحیح است و در جائی که نمی تواند روزه مستحبی بگیرد چنانچه فراموش کند و روزه مستحبی بگیرد و در اثناء روز متوجه شود، روزه مستحبی او باطل است و حکم کسی را دارد که هنوز نیت روزه نکرده است و در برخی موارد می تواند نیت خود را به روزه واجب برگرداند به تفصیلی که در مسأله [1564 و (1565)] خواهد آمد و در هر حال اگر بعد از مغرب یادش بیاید، روزه مستحبی او صحیح است.

(مکارم:) مسأله کسی که برای روزه شخص مُرده ای اجیر شده، می تواند روزه مستحبّی برای خودش بگیرد. کسی که روزه قضای ماه رمضان یا روزه واجب دیگری بر ذمّه دارد جایز نیست روزه مستحبّی بگیرد و اگر فراموش کند و روزه مستحبی بگیرد چنانچه قبل از ظهر یادش بیاید می تواند نیت خود را به روزه واجب برگرداند ولی اگر بعد از ظهر یادش بیاید روزه او باطل است.

• توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل،  اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.

مطابق نظر آيت الله خامنه اي

نکته: کسی که روزه‌ی قضای ماه رمضان بر او واجب است نمی‌تواند روزه‌ی مستحبی بگیرد حتی اگر زمانی که وقت نیت روزه‌ی واجب تمام شده است (یعنی بعد از ظهر) هم نیت روزه‌ی مستحبی کند صحیح نیست، و چنانچه فراموش کند و روزه‌ی مستحبی بگیرد در صورتی که در اثنای روز (چه پیش از ظهر باشد یا بعد ازظهر) یادش بیاید روزه‌ی مستحبی او باطل می‌شود، حال اگر پیش ازظهر باشد می‌تواند نیت روزه‌ی قضای ماه رمضان کند و روزه‌اش درست است.
توجه:

 کسی که روزه‌ی قضای ماه رمضان بر ذمه دارد اگر به نیت استحباب روزه بگیرد، به جای روزه‌ی قضایی که بر عهده‌اش هست محسوب نمی‌شود.

کسی که نمی‌داند روزه‌ی قضا بر عهده دارد یا نه، اگر به نیت آنچه که شرعاً مأمور به آن است اعم از روزه‌ی قضا یا مستحبی، روزه بگیرد و در واقع روزه‌ی قضا بر عهده‌اش باشد به عنوان روزه‌ی قضا محسوب می‌شود.

روزه از افرادی صحیح است که واجد شرایط فوق باشند، بنابراین روزه‌ی کافر، دیوانه، بی‌هوش، مسافر، حایض و نفسا، روزه‌یی که برای فرد ضرر دارد، یا در آن نیت روزه نکرده یا یکی از مفطرات را عمداً انجام داده باطل است، همچنین روزه‌ی مستحبی کسی که روزه‌ی قضا دارد صحیح نیست. رساله آموزشی.

س 743: شخصی که روزه واجب بر عهده‏اش است و قصد دارد که آن را بگیرد، ولی بر اثر پیشامدی نتواند روزه بگیرد مثلاً بعد از طلوع خورشید آماده مسافرت شد و به سفر رفت و بعد از ظهر برگشت و در بین راه هم مرتکب هیچ‌یک از مفطرات نشد، ولی وقت نیت روزه واجب از وی فوت شد، و آن روز هم از روزهایی است که روزه در آن مستحب است، آیا می‏تواند نیت روزه مستحبی کند یا خیر؟

ج: اگر قضاى روزه ماه رمضان بر ذمّه ‏اش باشد، نيت روزه مستحبى حتى بعد از فوت وقت نيت روزه واجب، از وى صحيح نيست. 

سوال: روزه قضا برعهده داشته و نمی دانسته که وقتی روزه ی قضا دارد نمی تواند روزه مستحبی بگیرد و آنروز را به نیت روزه مستحبی روزه می گیرد و بعد از اذان ظهر روزه اش را افطار می کند، حکمش چیست؟

پاسخ:
در فرض سؤال تکلیفی ندارد. و توجه داشته باشید نمی شود روزه مستحبی را روزه قضا محسوب کرد مگر اینکه قبل از ظهر شرعی بیاد بیاورد که روزه قضا دارد که میتواند نیت را به روزه قضا تبدیل کند و صحیح است.

منبع: استفتاء سایت هدانا از دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای.

روزه مستحبی با داشتن روزه واجب

سؤال: اگر کسی روزه واجب غیر از قضای ماه رمضان بر عهده‌اش باشد، آیا می‌تواند روزه مستحبی بگیرد؟
جواب: بنابر احتیاط واجب روزه مستحبی صحیح نیست.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای

سوال: روزه قضا برعهده داشته و نمی دانسته که وقتی روزه ی قضا دارد نمی تواند روزه مستحبی بگیرد و آنروز را به نیت روزه مستحبی روزه می گیرد و بعد از اذان ظهر روزه اش را افطار می کند، حکمش چیست؟

پاسخ: تکلیفی ندارد، باید در اولین فرصت روزه قضا را بجا آورد. با داشتن روزه قضا روزه مستحبی نمی توان گرفت اما می تواند در روزهایی که روزه آن مستحب است نیت قضا کند، ان شاء الله از ثواب روزه مستحبی نیز بهره مند خواهد شد.

منبع: استفتاء سایت هدانا از دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی.

مسأله ۲۱۱۷. كسی كه روزه قضای ماه رمضان از خودش دارد، نمی‌تواند روزه مستحبّی بگیرد و چنانچه فراموش كند و روزه مستحبّی بگیرد، در صورتی كه قبل از اذان ظهر یادش بیاید، روزه مستحبّی او به هم می‌خورد و می‌تواند نیّت روزه قضاء بنماید و اگر بعد از اذان ظهر متوجّه شود، روزه مستحبّی او بنابر احتیاط واجب، باطل است و اگر بعد از مغرب یادش بیاید، روزه‏ مستحبّی‌‌اش صحیح می‌باشد.

مسأله ۲۱۱۸. کسی که روزه قضای دیگری غیر از قضای ماه مبارک رمضان – مثل قضای روزه نذر معین – بر عهده دارد می‌تواند روزه مستحبّی بگیرد.

مسأله ۲۱۱۹. كسی كه روزه كفّاره دارد، می‌تواند روزه مستحبی بگیرد. همچنین كسی كه برای به جا آوردن روزه واجب میتّی اجیر شده، چنانچه روزه مستحبی بگیرد اشكال ندارد و نیز کسی که روزه قضا یا روزه کفّاره از خودش دارد می‌‌تواند روزه قضای استیجاری یا مجّانی برای میّت انجام دهد.

مسأله ۲۱۲۰. فردی که روزه قضای ماه رمضان بر عهده دارد و می‌‌خواهد نذر روزه مستحبّی کند، در صورتی که روز آن را معیّن نکند، یا آن‌که آن را معین کند در حالی که فرصت کافی و امکان انجام روزه قضا، قبل از روزه نذر، وجود دارد، نذرش صحیح است، ولی در هردو صورت جایز نیست روزه نذر را قبل از روزه قضا انجام دهد و امّا اگر نذر روزه معین کند و فرصت و امکان برای انجام روزه قضا قبل از انجام روزه نذر وجود نداشته باشد، نذرش باطل است.

رساله توضيح المسائل جامع آيت الله سيستاني .

پرسش: کسی که روزه قضا بر مستحب بگیرد آیا میتواند جایگزین کند؟

مسأله ۱۵۷۲. كسي كه براي به جا آوردن روزه ميتي اجير شده، اگر روزه مستحبي بگيرد اشكال ندارد، ولي كسي كه روزه قضا يا روزه واجب ديگري دارد، نمي‎تواند روزه مستحبي بگيرد، و چنان‌چه فراموش كند و روزه مستحب بگيرد، در صورتي كه پيش از ظهر يادش بيايد، روزه مستحبي او به هم مي‎خورد، و مي‎تواند نيت خود را به روزه واجب برگرداند، و اگر بعد از ظهر ملتفت شود، روزه او باطل است بلكه اگر بعد از مغرب يادش بيايد، معلوم نيست روزه‎اش صحيح باشد.

س40. آيا كسي‌ كه‌ روزه‌ قضا در ذمه‌ دارد مي‌تواند روزه‌ نذري‌ بگيرد؟ در صورتي كه‌ نذر كرده‌ باشد تكليف‌ او چيست‌؟

ج‌ ـ كسي كه‌ روزه‌ قضا بر ذمّه‌ دارد ميتواند نذر كند كه‌ روزه‌ بگيرد و صحيح‌ است‌.

منبع: استفتاء سایت هدانا از دفتر حضرت آیت الله العظمی صافي گلپايگاني .