حكم عمل بدون تقليد از مرجع چيست
فهرست این نوشتار:
[ اگر مکلّف مدتی اعمال خود را بدون تقلید انجام دهد]
مسأله 14 اگر مکلّف مدتی اعمال خود را بدون تقلید انجام دهد (1) در صورتی اعمال او صحیح است که بفهمد به وظیفه واقعی خود رفتار کرده است، (2) یا عمل او (با فتوای مجتهدی که وظیفه‌اش تقلید از او بوده، یا) (3) با فتوای مجتهدی که فعلًا باید از او تقلید کند مطابق باشد (4).
(1) (مکارم:) سپس تقلید کند، اگر اعمال سابق مطابق فتوای این مجتهد باشد صحیح است و گر نه باید اعاده کند، هم چنین است اگر بدون تحقیق کافی از مجتهدی تقلید نموده.
(سیستانی:) اگر اعمال او مطابق با واقع یا فتوای مجتهدی باشد که اکنون میتواند مرجع او باشد صحیح است و در غیر این صورت اگر جاهل قاصر بوده و نقص عمل از جهت ارکان و مانند آن نبوده است عمل صحیح است و هم چنین است اگر جاهل مقصر بوده است و نقص عمل از جهتی بوده است که در صورت جهل صحیح است مانند جهر به جای اخفات یا به عکس و هم چنین اگر کیفیت اعمال گذشته را نداند که محکوم به صحّت است بجز در بعض موارد که در منهاج ذکر شده است.
(2) (گلپایگانی، صافی:) در صورتی صحیح است که مطابق با واقع انجام شده باشد و اگر عبادی بوده به قصد قربت آن را به جا آورده باشد. و راه به دست آوردن مطابق شدن آن با واقع این است که یا بعد علم پیدا کند که مطابق با واقع بوده یا آن که مطابق فتوای مجتهدی که فعلًا وظیفه‌اش تقلید از اوست واقع شده باشد.
(3) [قسمت داخل پرانتز در رساله آیت اللّه اراکی نیست]
(4) (بهجت:) و عباداتی را که قبلًا انجام داده با قصد قربت انجام داده باشد.
(نوری:) مگر عمل را طوری انجام داده باشد که از گفته آنان به احتیاط نزدیکتر باشد که در این صورت هم صحیح است.
(خوئی:) مسأله اگر مکلّف مدتی اعمال خود را بدون تقلید انجام دهد، سپس از مجتهدی تقلید نماید، در صورتی که آن مجتهد به صحّت اعمال گذشته حکم نماید آن اعمال صحیح است و الّا محکوم به بطلان است.
(زنجانی:) در صورتی که این مجتهد اعمال گذشته را صحیح بداند..
(تبریزی:) نکته: نظر به این که استحباب اغلب اعمال مستحبی که در این رساله آمده است ثابت نشده است لذا باید به نیت رجاء آورده شود، یعنی هنگام عمل چنین قصد شود که این عمل را به امید آن که مطلوب و خواسته خداوند باشد به جا می‌آورم، مگر در مواردی که تصریح به ثبوت استحباب شود.
(فاضل:) مسأله اگر مکلّفی مدّتی عبادات خویش را بدون تقلید انجام داده و مقدار آن عبادات را نداند در این صورت اگر بداند آن عبادات را مطابق با فتوای مجتهدی که باید از او تقلید می‌کرده است انجام داده، آن عبادات صحیح است و در غیر این صورت، واجب است به مقداری که یقین به فوت آن دارد، قضا کند، البته در صورتی که مرجع تقلید فعلی او قضا را واجب بداند؛ و احتیاط مستحب این است که به مقداری قضا کند که علم به برائت ذمّه پیدا کند.
مسائل اختصاصی
(فاضل:) مسأله 16 واجب است بر مکلّف که در مسأله لزوم «تقلید از اعلم» یا «عدم لزوم» آن از یک مجتهد اعلم تقلید نماید.
(فاضل:) مسأله 17 اگر مجتهدی در احکام عبادات اعلم باشد و مجتهد دیگری در احکام معاملات، احتیاط آن است که مکلّف تقلید را تقسیم نماید یعنی در عبادات از اوّلی و در معاملات از دوّمی تقلید نماید.
(فاضل:) مسأله 18 واجب است مکلّف در زمانی که در جستجوی اعلم است، به احتیاط عمل کند.
(مکارم:) مسأله 18 هر گاه مدّتی تقلید کرده امّا نمی‌داند تقلید او صحیح بوده یا نه، نسبت به اعمال گذشته اشکالی ندارد، امّا برای اعمال فعلی و آینده باید تقلید صحیح کند.
(مکارم:) مسأله 19 هر گاه دو مجتهد مساوی باشند می‌توان بعضی از مسائل را از یکی و بعضی را از دیگری تقلید کرد.
(مکارم:) مسأله 20 فتوی دادن و اظهار نظر کردن در مسائل شرعی برای کسی که مجتهد نیست (یعنی قادر به استنباط احکام از مدارک و دلائل آن نمی‌باشد) حرام است و هر گاه بدون اطّلاع اظهار نظر کند مسئول اعمال تمام کسانی است که به گفته او عمل می‌کنند
- توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
اعمال بى تقليد
پرسش ۶۱ . اعمالى كه انسان بدون تقليد انجام داده، چه حكمى دارد؟
آيات عظام امام، بهجت، خامنه اى، فاضل و نورى: اين اعمال، در يكى از سه صورت صحيح است:
- شخص بفهمد به وظيفه واقعى خود رفتار كرده است.
- عمل او با فتواى مجتهدى كه وظيفه اش تقليد از او بوده، مطابق باشد.
- عمل او با فتواى مجتهدى كه اكنون بايد از او تقليد كند، مطابق باشد.[1]
آيات عظام تبريزى، صافى، مكارم و وحيد: عمل او در صورتى صحيح است كه بفهمد به وظيفه واقعى خود رفتار كرده و يا با فتواى مجتهدى كه اكنون بايد از او تقليد كند، مطابق باشد.[2]
آيه اللّه سيستانى: در يكى از سه صورت صحيح است:
- بفهمد به وظيفه واقعى خود رفتار كرده است.
- عمل او با فتواى مجتهدى كه اكنون بايد از او تقليد كند، مطابق باشد.
- جاهل قاصر بوده و نقص عملش به اركان و مانند آن باز نگردد.[3]
- [1]. توضيح المسائل مراجع، م ۱۴؛ فاضل، جامع المسائل، ج ۱ س ۲۸ و ۳۳؛ نورى، توضيح المسائل، م ۱۴؛ خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س ۳۲ و ۷٫
- [2]. توضيح المسائل مراجع، م ۱۴؛ وحيد، توضيح المسائل، م ۱۴؛ تبريزى، استفتائات، س ۶۶٫
- [3]. توضيح المسائل، م ۱۲٫ (احكام تقليد و بلوغ-سيد مجتبي حسيني، ص ۶۹).
س: مى‌خواهم بدانم اگر كسى مدت چند سال اعمال خود را بدون تقليد انجام دهد حكم اعمال وى چه مى‌شود؟
ج) اگر اعمال وى موافق احتياط يا مطابق با واقع يا با نظر مجتهدى باشد كه وظيفه دارد از او تقليد نمايد محكوم به صحت است. استفتائات جديد.
س ۷: گاهی از افراد کم اطلاع از مسائل دینی درباره مرجع تقلید شان پرسش میشود، میگویند نمیدانیم، یا اظهار میدارند که از فلان مجتهد تقلید میکنیم، ولی عملاً التزامی به خواندن رساله آن مجتهد و عمل به فتاوای او ندارند، اعمال این‌گونه افراد چه حکمی دارد؟
ج: اگر اعمال آنان موافق احتياط يا مطابق با واقع يا با نظر مجتهدى باشد که وظيفه دارند از او تقليد کنند، محکوم به صحّت است. اجوبه الاستفتائات مقام معظم رهبري.
انجام عبادات بدون تقلید
پرسش :شخصى ده سال بدون تقلید عبادت مى کند، عبادتش چگونه است؟
شاید این مطالب را هم بپسندید:
پاسخ :باید هم اکنون تقلید کند و آنچه مطابق دستور مرجع فعلى او واقع شده صحیح است و غیر آن را باید اعاده کند.
عمل کردن به بعضی از احکام بدون تقلید
پرسش :آیا امکان دارد کسی از مرجع تقلید خود تقلید نماید ولی در بعض احکام به تشخیص خود و با مسوولیت خود اقدام نماید؟
پاسخ :در احکام حتماً باید از مرجعی تقلید کند. ولی در تشخیص موضوعات مثل رویت هلال می تواند به یقین خود عمل کند.
اطمینان به صحت اعمال بدون فراگیری احکام
پرسش :فردی اطمینان دارد که فلان مسئله شرعی را صحیح انجام می دهد (مثلا قرائت حمد و سوره) ولی این اطمینان او ناشی از ترک تعلم و فراگیری مسائل شرعی است، آیا چنین فردی که مطمئن است جاهل قاصر است یا مقصر؟
پاسخ :جاهل قاصر است.
قضای اعمال انجام شده بر طبق مذهب اهل سنت
پرسش :من در یک خانواده آذری به دنیا آمده ام ولی به علت اینکه خانواده من ملتزم به مشائل دینی نبودند لذا مسائل دینی خود را از اهل سنت یاد گرفتم و مدتی بر همان اساس عمل نمودم بعدا مذهب خودرا شناختم و بر اساس مذهب شیعه عمل می کنم حال اعمالی را که مدتی بر اساس فقه اهل سنت انجام داده ام چگونه است آیا باید قضا بکنم؟
پاسخ :لازم نیست گذشته را قضا کنید.
تطبیق عمل با فتوای مجتهد بعد از انجام آن
پرسش :آیا انسان در مورد کاری که مسئله را نمی داند ولی آن را ندانسته انجام داده است و سپس متوجه شده کاری که او انجام داده بنابراحتیاط واجب بوده و او درست خلاف آن را انجام داده است. آیا می تواند پس از آن که کار انجام شده به مرجع دیگری که در مورد همان کار احتیاط مستحب داده رجوع کند یا خیر؟ (پس از انجام کار)
پاسخ :اشکالی ندارد.
انجام تکالیف شرعی بر طبق قرآن
پرسش :آیا درست است که شخص مسلمان فقط از روى قرآن کارى را انجام دهد، مثل نماز خواندن و وضو گرفتن و کارهاى دیگر؟
پاسخ :در احکام دینى یا باید درس خواند و مجتهد شد و احکام را از ادلّه چهارگانه (قرآن و سنّت و اجماع و دلیل عقل) استنباط کرد و یا باید تقلید کرد.
عدم جواز تقلید انسان از خودش در صورتی که شخص مجتهد نباشد
پرسش :سوال من اینست آیا کسی میتواند مرجع تقلید نداشته باشد و آنقدر به خودش ایمان داشته باشد و خودش مرجع خودش باشد؟
پاسخ :البته در صورتی که دروس حوزوی را خوانده باشد و به درجه رفیع اجتهاد رسیده باشد به فتوای خودش عمل می کند در غیر این صورت باید از مرجع تقلیدی پیروی کند.
فرق بین کسی که بدون تحقیق تقلید کرده و فردی که نمی داند صحیح تقلید کرده
پرسش :در مسأله ۱۴ رساله می فرمایید که اگر بدون تحقیق کافی تقلید کرده است چنانچه اعمال او مطابق با فتوای مرجع اعلم باشد صحیح است وگرنه باید اعاده کند در حالی که در مسأله ۱۸ می فرمایید هرگاه مدتی تقلید کرده اما نمی داند تقلید او صحیح بوده یا نه، نسبت به اعمال گذشته اشکالی ندارد اما برای اعمال فعلی و آینده باید تقلید صحیح کند. منظورتان از تقلید صحیح در مسأله ۱۸ چیست؟
پاسخ :منظور این است اعمالی که گذشته محکوم به صحت است هرچند نسبت به صحت تقلید شک داشته باشد زیرا شک بعد از عمل صحیح نیست و قاعده فراغ جاری می شود؛ ولی در مساله ۱۴ اصلا تقلید نکرده است.
عمل بدون تقلید و جهل نسبت به کیفیت این اعمال
پرسش :اگر مکلف بفهمد مدتی را بدون تقید عمل کرده مقدار را بداند اما کیفیت را نداند حکم اعمال گذشته اش چیست؟
پاسخ :در صورتی که اعمال گذشته او با فتاوای کسی که امروز از او تقلید می کند مطابق باشد مانعی ندارد. استفتائات آيت الله مكارم شيرازي .
مسأله ۱۲ ـ اگر مکلّف مدتی اعمال خود را بدون تقلید انجام دهد، اگر اعمال او مطابق با واقع، یا فتوای مجتهدی باشد که اکنون میتواند مرجع او باشد صحیح است، و در غیر این صورت اگر جاهل قاصر بوده، و نقص عمل از جهت ارکان و مانند آن نبوده است، عمل صحیح است.
و همچنین است اگر جاهل مقصّر بوده است، و نقص عمل از جهتی بوده است که در صورت جهل صحیح است مانند جهر به‌جای اخفات یا به‌عکس.
و همچنین اگر کیفیت اعمال گذشته را نداند که محکوم به صحت است، بجز در بعضی موارد که در «منهاج» ذکر شده است. رساله توضيح المسائل آيت الله سيستاني .
مسأله۱۴. اگر مكلف مدتي بدون تقليد عمل كند، در صورتي صحيح است كه مطابق با واقع انجام شده باشد، واگر عبادي بوده به قصد قربت آن را به جا آورده باشد، و راه به دست آوردن مطابق‌شدن آن با واقع اين است كه يا بعد علم پيدا كند كه مطابق با واقع بوده يا آن كه مطابق فتواي مجتهدي كه فعلاً وظيفهاش تقليد از اوست واقع شده باشد. رساله توضيح المسائل آيت الله صافي گلپايگاني .
لینک کوتاه مطلب: https://hadana.ir/?p=17158
*- ضمنا شما می توانید از اینجا مشترک خبرنامه سایت شوید و جدید ترین مطالب را دریافت کنید.
تقليد نوجوان نابالغ در زمان حيات مرجع
باقي ماندن بر تقليد و اعلميت مرجع
چرا زنان نمي توانند مرجع تقليد شوند
تقليد از مرجعي كه از دنيا رفته است
كليد: حكم عمل بدون تقليد از مرجع چيست حكم عمل بدون تقليد از مرجع چيست حكم عمل بدون تقليد از مرجع چيست حكم عمل بدون تقليد از مرجع چيست حكم عمل بدون تقليد از مرجع چيست حكم عمل بدون تقليد از مرجع چيست حكم عمل بدون تقليد از مرجع چيست حكم عمل بدون تقليد از مرجع چيست حكم عمل بدون تقليد از مرجع چيست حكم عمل بدون تقليد از مرجع چيست حكم عمل بدون تقليد از مرجع چيست حكم عمل بدون تقليد از مرجع چيست
