حركت منظومه شمسى از منظر قرآن
پرسش : دیدگاه قرآن در مورد حرکت منظومه شمسى چیست؟
پاسخ اجمالی:
نظریه «بطلمیوس» قرن ها پیش از نزول قرآن بر محافل علمی حاکم بود. این نظریه، زمین را ثابت و ستارگان و خورشید را در دل فلک های بلورین میخکوب می دانست؛ به طوری که فلک ها در اطراف زمین گردش می کنند. قرآن مجيد در آيه 38 و40 سوره «يس»، این نظریه را مردود اعلام کرد. بر این اساس، خورشید در قرارگاه خود حرکت می کند و نه به دور زمین و خورشید و ماه هر کدام در مسیر خود شناورند نه آن که همانند فلک های بلورین ثابت باشند. آری این آیات، بیان معجزه علمی دیگری از قرآن است.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
پاسخ تفصیلی:
قرآن مجید در آیه38 و 40 سورهیس مى فرماید: «وَالشَّمْسُ تَجْرِى لِمُسْتَقَرّ لَّهَا ذَلِکَ تَقْدِیرُ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ ـ لاَ الشَّمْسُ یَنْبَغِى لَهَا اَنْ تُدْرِکَ الْقَمَرَ وَلاَ اللَّیْلُ سَابِقُ النَّهَارِ وَکُلٌّ فِى فَلَک یَسْبَحُونَ»؛ (و خورشید (نیز براى آنها آیتى است) که پیوسته به سوى قرارگاهش در حرکت است؛ این تقدیر خداوند توانا و دانا است. ـ نه خورشید را سزا است که به ماه رسد، و نه شب بر روز پیشى مى گیرد؛ و هر یک در مسیر خود شناورند).
آنچه در عصر نزول قرآن و قرن هاى قبل و بعد از آن بر محافل علمى در مورد آسمان و زمین حاکمبود؛ نظریه هیات بطلمیوس بود که زمین را مرکز جهان مى شمرد و ستارگان و خورشید را در دل فلک هایى بلورین میخ کوب مى دانست، و فلک ها را در اطراف زمین در گردش محاسبه مى کرد.
قرآن در آیات فوق، به دو دلیل نظریه مذکور را رد مى کند:
اوّلاً خورشید پیوسته به سوى قرارگاهش در حرکت است (یا خورشید در قرارگاه خود در حرکت مى باشد) نه این که خورشید به دور زمین، آن هم نه خودش، بلکه به دنبال فلک بلورینش در حرکت است.
ثانیاً: خورشید و ماه، هر کدام در مسیر خود شناورند.
بدون شک جمله «کُلُّ فى فَلَک یَسْبَحُونَ»؛ (هر یک (از خورشید و ماه) در مسیر (و مدار) خود شناوراند) با افلاک بلورین بطلمیوسى که هر یک از کرات را در جاى خود میخکوب مى کرد، سازگار نیست و دقیقاً با آنچه علم امروز پرده از آن برداشته است هماهنگ مى باشد؛ همچنین حرکت به سوى «مستقر» (قرارگاه) نیز اشاره دیگرى به حرکتى است که خورشید به یک سویى از کهکشان دارد؛ و بیان این مطلب به راستى معجزهاست.(1)
پی نوشت:
(1). گردآوري از کتاب: پيام قرآن، آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى، دار الكتب الاسلاميه، تهران، 1386 ه. ش، ج 8، ص 155.
