بنیانگذار مذهب شیعه

آیت الله حسینی قزوینی:

بحث اولي كه بايد روي آن كار شود، در مورد تاريخ نشأت شيعه است و اينها عمدتا معتقدند كه بنيان گذار شيعه، عبدالله بن سبأ يهودي بود و در قضيه فتنه قتل عثمان، مردم را به كشتن عثمان تحريك كرد و امامت اميرالمؤمنين (عليه السلام) را مطرح كرد.

بايد خيلي خوب روي اين بحث كار شود و در اين مورد، رواياتي را ما داريم و خود طبري و سيوطي و كنز العمال هم دارند. حتي خيلي از علماي اهل سنت صراحت دارند كه شيعه در زمان رسول اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) تكوّن يافت و جمله:

أنت يا علي و شيعتك في الجنة.

أنت يا علي و شيعتك راضين و مرضيين.

براي زمان رسول اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) است.

اگر شما ذيل اين آيه شريفه:

إِنَّ الَّذِينَ آَمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ

سوره بينه/آيه7

را مطالعه كنيد، هيچ كتابي از كتب تفسيري اهل سنت نيست كه در ذيل اين آيه نياورده باشند كه رسول اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) بعد از نزول اين آيه فرمود:

تأتي يوم القيامة أنت و شيعتك راضين مرضيين و يأتي عدوك غضابا مقمحين.

الدر المنثور للسيوطي، ج6، ص379 ـ فتح القدير للشوكاني، ج5، ص477 ـ تفسير الآلوسي، ج30، ص207 ـ شواهد التنزيل للحسكاني، ج2، ص459 ـ نظم درر السمطين للزرندي الحنفي، ص92 ـ مناقب علي بن أبي طالب (ع) لابن مردويه الأصفهاني، ص346 ـ الفصول المهمة في معرفة الأئمة لإبن الصباغ، ج1، ص576

اين روايات را همه آورده اند و هيثمي در مجمع الزوائد آورده است كه اين روايت از طريق جابر بن يزيد جعفي است كه ضعيف است. علماء بزرگ اهل سنت مانند ابن حجر عسقلاني تهذيب التهذيب و ذهبي درسير اعلام النبلاء و رازي در الجرح و التعديل از وكيع و شعبي نقل كرده اند:

ما رأيت أصدق من جابر بن يزيد جعفي.

يا تعابيري مانند:

اگر خواستيد حديثي را أخذ كنيد، از جابر اخذ كنيد.

ما رأيت أورع بالحديث من جابر.

و تعابير متعدد ديگر. در بعضي از موارد ديدم كه او را تضعيف كرده اند و تضعيف او هم برمي گردد به 3 مطلب:

1. شيعه بوده است و ابن حجر مي گويد:

رافضي، و قد غال في تشيعه و هو ضعيف.

در اينجا، شيعه بودن را موجب تضعيف دانسته است.

2. در جايي ديگر دارد:

إنه يعتقد بالرجعة، فهو كذاب.

چون معتقد به رجعت است، كذاب است.

3. در جاي ديگر گفته اند كه او گفته است:

من 30 هزار حديث از امام باقر (عليه السلام) أخذ كرده ام و آنها را براي كسي مطرح نمي كنم.

تضعيف ها، روي اين 3 محور دور مي زند، و إلا خود جابر از ديدگاه اهل سنت، هيچ مشكلي ندارد.

من خواستم اين را نقل كنم كه بعضي وقت ها يك هم چنين قضايايي پيش مي آيد كه شما با يكي بحث مي كنيد و او هم مسلط به مباحث تاريخي و حديثي است و يك دفعه هم چنين نخاله اي جلوي پاي شما رها مي كند. در اين گونه موارد، بايد آشنايي با كتب رجالي اهل سنت داشته باشيد. مخصوصا اين كتاب هايي كه عرض كردم مانند سير اعلام النبلاء ذهبي در 25 جلد كه كتاب جامعي است و حدود 25 هزار راوي را بحث كرده است و كتاب تاريخ الإسلام ذهبي در 54 جلد كه بيش از 40 هزار راوي را بحث كرده است و كتاب تهذيب التهذيب إبن حجر عسقلاني در 12 جلد كه كتاب جامعي است و حدود 13 هزار و اندي از روات را بحث كرده است و عصارههء حرف رجاليون نسبت به راوي را آورده است و در حقيقت تلخيصي است از كتاب تهذيب الكمال مزي كه در 35 جلد چاپ شده است. همين ابن حجر اين 12 جلد را در 2 جلد به نام تقريب التهذيب تلخيص كرده كه براي آدم هاي تنبل خوب است. همان طوري كه در شيعه، مرحوم اردبيلي (ره) عصاره بحث هاي رجالي شيعه را در 2 جلد جامع الرواة جمع كرده است. البته اگر كسي بخواهد در شيعه وارد رجال شود، بدون معجم رجال الحديث 24 جلدي حضرت آيت الله العظمي خوئي (ره) نمي تواند كار كند و اين را يكي از فضلاي نجف كه از شاگردان ايشان است، در يك جلد تلخيص كرده است به نام المفيد.