برتری پیامبر اسلام بر سایر انبیا

مقام پيامبر (صلی الله علیه وآله) 

پرسش 24 . آيا مقام پيامبر اكرم (صلی الله علیه وآله) ، با مقام امامان و پيامبران ديگر، متفاوت است؟ آيا بهشت آنان فرق دارد؟

براى آنكه حقيقت امر روشن گردد، توجه به چند نكته كليدى در ابتدا لازم است:

يكم. متنعم بودن در بهشت، از وجود انسان سرچشمه مى گيرد. از اين رو به بهشت رفتن انسان، به اين معنا نيست كه انسان را مى برند و در يك عالمى مى اندازند؛ بلكه حقيقت آن است كه اصل تنعّم و تلذّذ انسان از كمال وجودى اش سرچشمه مى گيرد.

دوم. با توجه به نكته پيشين، مشخص مى گردد كه بهشت در واقع بهشت ها است؛ چرا كه انسان ها با توجه به مراتب متعدد وجودى و از جهت شدت و ضعف كمال، در كيفيت لقاى حق با اسماى رحمت، يكسان نخواهند بود. اگر من و شما – ان شاء اللّه  – با اسم رحيم خداوند، به لقاى او نايل شويم، بدون شك، ديگر به آن لقاى در آن درجه كه اميرمؤمنان (علیه السلام)  رسيده است، نمى رسيم. بنابراين بهشت او با بهشت ما متفاوت بوده و در يك درجه و مرتبه نخواهد بود.

سوم. اين شدت و ضعف كمال وجودى در ميان اوليا، امامان و پيامبران نيز وجود دارد و ميان آنها تفاوت هست. اين تفاوت، خود موجب مى شود كه لقا  تا لقا و در نتيجه مرتبه اى از بهشت با مرتبه ديگر، متفاوت شود. آنچه اجمالاً از روايات استفاده مى شود، آن است كه رسول گرامى اسلام از ساير پيامبران برتر است؛ همچنان كه امام صادق (علیه السلام)  فرمود: «هيچ نبى از فرزند آدم تا حضرت محمد (صلی الله علیه وآله)  نيست، مگر آنكه تحت لواى محمد (صلی الله علیه وآله)  باشد»[179]. مقام او از ائمه اطهار نيز بالاتر است؛ چنان كه در روايات وارد شده كه رسول اللّه  شاهد بر ائمه است و امامان (علیهم السلام)  شاهدان خدا بر بندگان و حجت او در زمين اند؛ چنان كه از اميرمؤمنان (علیه السلام)  نقل شده است كه: «مقصود خداى تعالى در آيه «لِتَكُونُوا شُهَداءَ عَلَى النّاسِ»[180]؛ تنها ما هستيم، رسول اللّه  شاهد بر ما است و ما شاهدان خدا بر بندگان و حجت او در زمين…».

علاوه بر آنكه در بسيارى از احاديث اين حقيقت از سوى ائمه اطهار (علیهم السلام)  نقل شده كه همه در قيامت از اولين تا آخرين نفر، نيازمند شفاعت محمد (صلی الله علیه وآله)  هستند. امام باقر (علیه السلام)  فرمود: «كسى از اولين و آخرين نيست كه در روز قيامت محتاج به شفاعت محمد (صلی الله علیه وآله)  نباشد»[181] و اينها خود نشانگر برتر بودن كمال وجودى آن حضرت است. از اين رو، مى توان نتيجه گرفت كه رسول خدا در بهشت از درجه و مرتبه خاصى برخوردار است.

 

نوع لقاى خاتم النبيين، به دليل كمال وجودى مبارك خويش، با لقاى ديگران متفاوت است و از اين رو بهشت او، بهشت ديگرى خواهد بود كه درك آن و خصوصيات و آثار آن، از توان عقل محدود ما خارج است؛ ولى اين بهشت آرزوى انبيا و اوليا و ائمه اطهار (علیهم السلام)  است.

احمدا خود كيست اسپاه زمين

ماه بين بر چرخ، بشكافش جبين
تا بداند سعد و نحسِ بى خبر

دور توست اين دور، نه دور قمر
دور توست، ايرا كه موسىِّ كليم

آرزو مى برد زين دورت مقيم[182]

[179]. تفسير عياشى، ج 2، ص 311.
[180]. تفسير نورالثقلين، ج 1، ص 134، ح 406.
[181]. تفسير على بن ابراهيم قمى، ج 2، ص 202.
[182]. مثنوى، دفتر دوم، ابيات 353 ـ 355.

•  منبع: هدانا برگرفته از پرسمان، راهنماشناسى، مؤلف محمدرضا كاشفى.

ویژه نامه اعتقادات و پاسخ به شبهات