اگر باطل شدن روزه اختياري نباشد

در نوشتار قبل حکم خوردن سهوی روزه از روی فراموشی مطرح شد، از اینجا کلیک کنید و در تکمیل بحث حتما بخوانید.

[ اگر روزه دار سهواً یکی از کارهایی که روزه را باطل می کند انجام دهد]

مسأله 1654 اگر روزه دار سهواً یکی از کارهایی که روزه را باطل می کند انجام دهد و به خیال این که (1) روزه اش باطل شده عمداً دوباره یکی از آنها را به جا آورد، روزه او باطل می شود (2).

این مسأله در رساله آیت اللّه بهجت نیست

(1) (سیستانی:) به اعتقاد این که.. (مکارم:) به گمان این که..

(2) (مکارم:) روزه اش باطل نمی شود، ولی احتیاط مستحب، قضای آن است.

(سیستانی:) حکم مسأله گذشته در باره او جاری می شود.

 [اگر چیزی به زور در گلوی روزه دار بریزندیا سر او را به زور در آب فرو برند]

مسأله 1655 اگر چیزی به زور در گلوی روزه دار بریزند، (یا سر او را به زور در آب فرو برند (1)) روزه او باطل نمی شود (2). ولی اگر مجبورش کنند که روزه خود را (3) باطل کند مثلًا به او بگویند: اگر غذا نخوری ضرر مالی یا جانی به تو می زنیم و خودش برای جلوگیری از ضرر چیزی بخورد، روزه او باطل می شود (4).

این مسأله در رساله آیت اللّه بهجت نیست

(1) [قسمت داخل پرانتز در رساله آیات عظام: زنجانی و سیستانی نیست]

(2) (زنجانی:) هم چنین است در سایر مبطلات؛ مگر عمداً خود را در چنین شرایطی قرار داده باشد، ولی اگر مجبورش کنند که کارهایی را که روزه را باطل می کند انجام دهد، مثلًا به او بگویند: اگر غذا نخوری، ضرر جانی به تو می زنیم و خودش برای جلوگیری از ضرر چیزی بخورد، روزه او باطل می شود.

(3) (سیستانی:) به خوردن یا آشامیدن یا جماع..

(4) (سیستانی:) و در غیر آن سه چیز نیز بنا بر احتیاط واجب باطل شود.

[روزه دار نباید جایی برود که می داند چیزی در گلویش می ریزند]

مسأله 1656 روزه دار نباید جایی برود که می داند چیزی در گلویش می ریزند یا مجبورش می کنند که خودش روزه خود را باطل کند (1)، امّا اگر قصد رفتن کند و نرود یا بعد از رفتن چیزی به خوردش ندهند روزه او صحیح است و چنانچه از روی ناچاری کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد (2) روزه او باطل می شود، ولی اگر چیزی در گلویش بریزند باطل شدن روزه او محل اشکال است.

این مسأله در رساله آیت اللّه بهجت نیست

(1) (اراکی:) و چنانچه رفت و از روی ناچاری کاری که روزه را باطل می کند انجام داد و یا چیزی در گلویش ریختند روزه او باطل می شود، بلکه اگر قصد رفتن کند و نرود باز هم روزه او باطل است.

(سیستانی:) و اگر برود و از روی ناچاری خودش کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد. روزه او باطل می شود و هم چنین است بنا بر احتیاط لازم اگر چیزی را در گلویش بریزند.

(2) (فاضل:) و از اوّل هم بداند که ناچار می شود روزه او باطل می شود.

(گلپایگانی، خوئی، تبریزی، صافی، نوری:) مسأله روزه دار نباید جایی برود که می داند (گلپایگانی، صافی: یا ایمن از آن نباشد که) چیزی در گلویش می ریزند یا مجبورش می کنند که خودش روزه خود را باطل کند و اگر برود و چیزی در گلویش بریزند، یا از روی ناچاری خودش کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد روزه او باطل می شود، بلکه اگر قصد رفتن کند، اگر چه نرود روزه اش باطل است.

(زنجانی:) مسأله روزه دار در روزه های واجب که وقت آن تنگ است، مانند روزه ماه رمضان و روزه قضای ماه رمضان که وقتش تنگ شده، نباید جایی برود که می داند چیزی در گلویش می ریزند، یا مجبورش می کنند که خودش روزه خود را باطل کند، و اگر برود و چیزی در گلویش بریزند، یا از روی ناچاری کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد، روزه او باطل می شود، بلکه اگر با توجه به مسأله، تصمیم به رفتن داشته باشد، روزه اش باطل می شود، اگر چه از تصمیمش منصرف شده و به آنجا نرود.

(مکارم:) مسأله احتیاط واجب آن است که روزه دار به جایی نرود که می داند چیزی در گلویش می ریزند یا مجبورش می کنند که روزه را افطار کند، اما اگر قصد رفتن کند و نرود یا بعد از رفتن، چیزی به خوردش ندهند روزه اش صحیح است.

• توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل،  اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.

---

 

برخى احکام چيزهاى باطل کننده‌ى روزه

باطل شدن روزه بوسيله‌ى کارهايى که گفته شد (خوردن، آشاميدن و…) در صورتى است که اين کارها را انسان عمداً و از روى اختيار بکند، ولى اگر از روى عمد و اختيار نباشد، مثل اينکه پايش بلغزد و در آب فرو رود، يا از روى فراموشى غذا بخورد، يا به زور چيزى در گلوى او بريزد، روزه‌اش باطل نمى‌‌شود.

170. اگر روزه‌‌دار را مجبور کنند که خودش غذا بخورد، مثل اين‌که بگويند اگر نخورى به جان يا مال تو صدمه مى‌‌زنيم و او خودش براى جلوگيرى از ضرر غذا بخورد، روزه‌اش باطل مى‌‌شود.

171. اگر روزه‌‌دار سهواً يکى از کارهايى را بکند که موجب باطل شدن روزه است و سپس به خيال اينکه روزه‌اش باطل شده، عمداً بار ديگر يکى‌ از آن کارها را انجام دهد، روزه‌ى او باطل مى‌‌شود. استفتائات رهبري.

حکم افطار سهوى

س: اگر شخص روزه ‏دار در اثر فراموشى چيزى بخورد، آيا تذكر دادن به او واجب است؟

ج) خير، تذكر دادن به او واجب نيست.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای.

---

2- مطابق نظر آيت الله سيستاني

پرسش: در روزه قضای ماه رمضان اگر سهواً (قبل از ظهر ـ بعد از ظهر) چیزی خورده شود و زمان کافی برای گرفتن روزه قضا باشد حکم روزه چیست؟

---

س420- آيا خوردن و آشاميدن سهوي، در روزه قضا و مستحبي موجب بطلان روزه است؟

جواب: موجب بطلان روزه نيست، مانند روزه ماه مبارك رمضان. كتاب استفتائات جديد ج 2 ص147.

مسئله 1395- اگر روزه دار سهوا يكي از كارهايي كه روزه را باطل مي كند انجام دهد و بعد به گمان اينكه روزه اش باطل شده دوباره يكي ار آنها را عمدا بجا آورد بنابر احتياط واجب علاوه بر امساك آن روز ، قضاي آن را نيز بجا مي آورد ، ولي كفاره ندارد.

رساله توضيح المسايل، ص259 .

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

---

مسأله ۱۵۸۴. اگر روزه‎دار سهواً چيزي بخورد يا بياشامد، روزه‎اش باطل نمي‎شود. 

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات حضرت آیت الله العظمی صافي گلپايگاني .

*- ويژه نامه احكام روزه

حكم اماله كردن و استفاده از شياف در روزه

آيا استفراغ سبب باطل شدن روزه مي شود

حكم شرعي ناتوانى در گرفتن روزه

شرايط وجوب روزه از نظر آيت الله خامنه اي

كليد: اگر باطل شدن روزه اختياري نباشد اگر باطل شدن روزه اختياري نباشد اگر باطل شدن روزه اختياري نباشد اگر باطل شدن روزه اختياري نباشد اگر باطل شدن روزه اختياري نباشد اگر باطل شدن روزه اختياري نباشد اگر باطل شدن روزه اختياري نباشد اگر باطل شدن روزه اختياري نباشد اگر باطل شدن روزه اختياري نباشد اگر باطل شدن روزه اختياري نباشد اگر باطل شدن روزه اختياري نباشد خوردن روزه بر اثر فراموشي خوردن روزه بر اثر فراموشي خوردن روزه بر اثر فراموشي خوردن روزه بر اثر فراموشي خوردن روزه بر اثر فراموشي خوردن روزه فراموشي خوردن روزه از روی فراموشی  اگر شخص روزه دار در اثر فراموشی چیزی بخورد، آیا روزه اش باطل است سوال خوردن عمدی روزه  حکم شرعي خوردن و آشاميدن سهوي در ماه مبارک رمضان اگر در ماه رمضان به طور سهوي آب يا غذا بخوريم آیا خوردن و آشامیدن سهوی در حال روزه واجب یا مستحب روزه را باطل مي كند خوردن روزه از روي فراموشي اگر باطل شدن روزه اختياري نباشد  اگر باطل شدن روزه اختياري نباشد  اگر باطل شدن روزه اختياري نباشد   اگر باطل شدن روزه اختياري نباشد رر اگر باطل شدن روزه اختياري نباشد اگر باطل شدن روزه اختياري نباشد اگر باطل شدن روزه اختياري نباشد