اعمال ماه صفر
فهرست این نوشتار:
همچنین در این روز در سال 61 هجرى (بنا بر روایتى) سرِ مبارک حضرت سیّدالشّهدا(علیه السلام) را همراه کاروان اهل بیت(علیهم السلام)وارد شهر شام کردند.(4)
دوم ماه صفر:
روز شهادت زید بن على بن الحسین(علیه السلام) پس از قیام بر ضدّ بنى امیّه در سال 120 هجرى است; وى به هنگام شهادت 42 سال داشت.(5)
هفتم ماه صفر:
بنا بر نقل شیخ مفید و کفعمى، روز شهادت امام حسن مجتبى(علیه السلام) است.(6)
همچنین ولادت امام کاظم(علیه السلام) طبق روایتى در سال 128، در این روز در منطقه «ابواء» (محلّى میان مکّه و مدینه) واقع شده است.(7) این روز از جهتى روز حزن و از جهتى روز سرور است.
بیستم ماه صفر:
روز اربعین امام حسین(علیه السلام) است; بنابر نقل جمعى از بزرگان مانند شیخ مفید، شیخ طوسى و کفعمى، جابر بن عبداللّه انصارى در این روز براى زیارت امام حسین(علیه السلام) به کربلا آمد و همین روز، روزى است که اهل بیت امام حسین(علیه السلام) طبق روایتى از شام به مدینه آمدند.(8)
ولى در ارتباط با آمدن اهل بیت حسینى(علیه السلام) در روز اربعین به کربلا میان مورّخان گفتگوست; مرحوم حاج شیخ عبّاس قمى در «منتهى الآمال» از سیّد بن طاووس نقل مى کند که اهل بیت حرم حسینى(علیه السلام) در مسیر بازگشت به مدینه، نخست به کربلا آمدند و زمانى به آنجا رسیدند که جابربن عبدالله انصارى و گروهى از بنى هاشم به زیارت امام حسین و یارانش آمده بودند (و با توجه به اینکه جابر در بیستم صفر به کربلا آمد، بنابراین اهل بیت نیز ورودشان به کربلا همان روز بود).
اما مرحوم حاج شیخ عباس قمى با توجه به نقل دیگر مورّخان و قرائن و شواهد دیگر، ورود اهل بیت(علیهم السلام) را در بیستم صفر (اربعین حسینى) به کربلا بسیار بعید مى داند و از شیخ مفید و شیخ طوسى نقل مى کند که اهل بیت(علیهم السلام) روز بیستم صفر از شام به مدینه مراجعت کردند.(9)<
بیست و هشتم ماه صفر:
در چنین روزى، در سال یازدهم هجرى، رسول گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) وفات یافت و همه مورّخان اتّفاق دارند که روز وفات آن حضرت، روز دوشنبه بود و آن حضرت به هنگام وفات شصت و سه سال از عمر مبارکشان مى گذشت.
رسول گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) در سنّ چهل سالگى به رسالت مبعوث شد و سپس سیزده سال در مکّه مردم را به توحید و خداپرستى دعوت کرد و در سنّ پنجاه و سه سالگى به مدینه هجرت نمود و ده سال نیز در مدینه ـ با تشکیل حکومت اسلامى و با تلاش پى گیر و مستمرّ ـ به مبارزه با شرک و کفر و ظلم و ستم پرداخت; در این مدّت، مردم زیادى از مناطق مختلف به آن حضرت ایمان آوردند و اسلام روز به روز گسترش یافت، تا آن که در 28 صفر سال یازدهم از این جهان رحلت فرمود.
حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام)، آن حضرت را غسل داده و کفن نمود و بر آن حضرت نماز گزارد و آنگاه مردم گروه گروه بر پیکر شریفش نماز گزاردند و سپس على(علیه السلام) آن حضرت را در حجره اش در همان محلّى که از دنیا رفته بود دفن فرمود.(10)
از «انس بن مالک» روایت شده است که وقتى رسول خدا(صلى الله علیه وآله) را به خاک سپردیم، حضرت فاطمه(علیها السلام) به سوى من آمد و گفت: اى انس! چگونه راضى شدید که خاک بر چهره رسول خدا بریزید، آنگاه گریست.(11)
و مطابق نقل دیگرى، آن حضرت مقدارى از خاک قبر پدر گرامیش را برداشت و بر دیدگانش نهاد و گفت:
ماذا عَلَى الْمُشْتَمِّ تُرْبَةَ اَحْمَدَ
اَنْ لا یَشُمَّ مَدَى الزَّمانِ غَوالِیا
سزاوار است بر کسى که تربت احمد را ببوید
براى همیشه روزگار، دگر عطرى نبوید
صُبَّتْ عَلىَّ مَصآئِبُ لَوْ اَنَّها
صُبَّتْ عَلَى الاَْیّامِ صِرْنَ لَیالِیا(12)
مصیبت هایى بر دل و جانم فرود آمد که اگر
بر روزهاى روشن وارد شود، شبهاى تار مى گردند
همچنین بنا بر نقل جمعى از علما و مورّخان، روز بیست و هشتم صفر سال 50 هجرى، روز شهادت امام حسن مجتبى(علیه السلام) است و این روایت بیشتر در میان شیعیان مشهور است تا روایت هفتم ماه صفر.(13)
روز آخر ماه صفر:
بنا بر قول «شیخ طبرسى» و «ابن اثیر» آخر ماه صفر سال 203 هجرى، روز شهادت امام رضا(علیه السلام) است که در سنّ پنجاه و پنج سالگى، توسّط مأمون عبّاسى مسموم شده و به فیض شهادت نائل آمدند.(14)
دهه آخر صفر، دهه غم و اندوه
شام بر اثر خطبه هاى امام سجّاد و زینب کبرى(علیهما السلام) به کلّى دگرگون گردید و از همان جا بذرِ انقلاب بر ضدِّ بنى امیّه پاشیده شد; و در نتیجه همین خطبه ها، بنى امیّه در تمام جهان اسلام رسوا گشت و خطرى که از سوى آنان اسلام و قرآن را تهدید مى کرد، به برکت خون هاى شهیدان و خطابه هاى پیام آورانِ عاشورا، دفع شد.
علاوه بر این، ماه صفر چنان که گفتیم یادآور ضایعه بزرگ و مصیبت عظمى، یعنى رحلت پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) و شهادت فرزندانِ گرامیش امام حسن مجتبى و امام على بن موسى الرّضا(علیهما السلام) است; آمیخته شدنِ خاطره اربعین حسینى با خاطره جانکاهِ این مصایبِ بزرگ، دهه آخر ماه صفر را، دهه اندوه و غم براى پیروان مکتب اهل بیت(علیهم السلام) ساخته است.
ولى از آن جا که این ایّام ماتم و غم، سبب مرورى مجدّد، بر تاریخ زندگانى آن بزرگواران و تلاش ها، شهامت ها و فداکارى هاى آنان است، ماهى است پر از شور و عشق و اخلاص و فداکارى; به همین دلیل، تاریخ نشان داده است که بسیارى از توطئه هاى دشمنانِ اسلام، به برکت شورى که در جلسات و دسته جاتِ سوگوارىِ آن بزرگواران در این ماه ایجاد شده، درهم شکسته و خنثى گردیده است، که این خود موهبت بزرگى است، و باید همیشه آن را ارج نهاد و از آن پاسدارى کرد.
اعمالِ ماهِ صفر
2ـ در روز اربعین (بیستم ماه صفر) زیارت امام حسین(علیه السلام) مستحبّ است و مورد تأکید قرار گرفته. در روایتى که «شیخ طوسى» از امام حسن عسکرى(علیه السلام) نقل کرده، چنین آمده است: نشانه هاى مؤمن پنج چیز است: به جاى آوردن پنجاه و یک رکعت نماز (17 رکعت نماز واجب و 34 رکعت نافله) و زیارت اربعین (امام حسین(علیه السلام)) و انگشتر را بر دستِ راست نهادن، و پیشانى را به هنگام سجده بر خاک گذاردن و بسم الله الرّحمن الرّحیم را در نماز بلند گفتن.(2)
زیارت مخصوصى براى اربعین از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است که در بخش زیارات
(صفحه 400) گذشت.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
