ارزش انفاق و صدقه در راه خدا
مطابق نظر آيت الله سيستاني
مسئله319ـ خدا سبحانه و تعالی در کتاب کریم خود مارا به انفاق در راه تشویق فرموده است و آن را بازرگانی و داد وستدی پر منفعت، توصیف فرموده است:
(( ان الٌذین یتلون کتاب الله و اقامه اصٌلوة و انفقوا ممٌا رزقناهم سرا وعلانیهً یرجون تجارة لن تبور لیوفیهم اجورهمو یزیدهم من فضله انه غفور شکور)) : همانا کسانی که کتاب خدا را تلاوت می کنند و نماز به پا می دارند و از آنچه ما روزیشان کرده ایم آشکار و پنهان، انفاق می نمایند امید به تجارت وداد و ستدی دارند که زیان و ضرر ندارد تاپاداش ایشان را به طور کامل بدهد واز فضل خویش بر ایشان بیفزایند که او آمرزنده و سپاسگزار است.
و در سوره دیگر خدای ـ جلٌ و علا ـ فرمود: (( من ذاالٌذی یقرض الله قرضاً حسناً فیضاعفه له)) : کیست به خدا قرض دهد قرضی نیکو و خدا برای او چندین برابر کند وبرای او پاداشی بزرگوارانه هست روزی که زنان و مردان با ایمان را می بینی که نورشان پیشاپیش و از سمت راست شان می درخشد،مژده باد شما را امروز بهشت هایی که از زیر درختان آن جوی ها روان است ، و درآنها جاویدانید و رستگاری بزرگ همین است.
خدا در سومین آیه انسان را به شتاب در امر انفاق ئ احسان پیش از فوت فرصت فرمان می دهد:
(( و انفقوا مما رزقناکم من قبل ان یأتی احدکم الموت فیقول رب لولا اخرتنی الی اجل قریب فاصدق واکن من الصالحین ولن یوخره الله نفساً اذا جاء اجلها والله خبیر بما تعملون)) : از آنچه شما را روزی داده ایم انفاق و احسان کنید قبل از آنکه مرگ به سراغ یکی از شما بیاید آنگاه او بگوید پروردگارا چرا اجل مرا کمی تأخیر نیداختی تا صدقه داده و احسان می کردم و از صالحان می بودم ولی خدا أجل هیچ انسانی را وقتی که فرا رسد عقب نمی اندازد و خدا به آنچه می کنبد آگاه است.
سپس خدا سر انجام کسانی را که ثروت اندوزی کرده در راه خدا اصلاً انفاق نمی کنند و گنج و طلاو نقره فراهم می نمایند مورد توجه قرار داده و فرمود:
(( وَٱلَّذِينَ يَكْنِزُونَ ٱلذَّهَبَ وَٱلْفِضَّةَ وَلَا يُنفِقُونَهَا فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍۢ يَوْمَ يُحْمَىٰ عَلَيْهَا فِى نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوَىٰ بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنُوبُهُمْ وَظُهُورُهُمْ ۖ هَٰذَا مَا كَنَزْتُمْ لِأَنفُسِكُمْ فَذُوقُوا۟ مَا كُنتُمْ تَكْنِزُونَ)) : و کسانی که طلا و نقره را گنج می کنند و آن را در اره خدا انفاق و خروج نمی کنند عذاب دردناکی را به ایشان بشارت بده!روزی که بر همانها که با آتش جهنم گرم شده اند ،پیشانی ها،پهلوهاوپشت هایشان داغ می شود و این است آن چیزی که برای خود می اندوختبد پس به کیفر آنچه می اندوختید،عذاب را بچشد.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
وامیر مؤمنان علی (علیه اسلام ) مبادی بزرگ اسلام را تجسم بخشید. پس آنچه در دست داشت از این دنیای فانی کرد و برای زهد و اعراض از این زر و زیور ها،آن روز که بیت المال در اختیار اوبود توجهی نکرد و دربیان حال خود، فرمود: (( ولو شئت لاهتدیت الطریق الی مصفی هذا العسل ولباب هذا القمح ئ نسائج هذا القز و لکن هیهات ان یغلبنی هوای و یقودنی جشعی الی تخیر الاطعمه و لعل بااحجاز او القیامه من لا طمع له فی القرص و لا عهد له بالشبع او ابیت مبطانا و حولی بطون غرثی و اکباد حری ، او اکون کما قال القائل:
و حسبک داءً ان تبیت ببطنةٍ
و حولک اکباد تحن الی القد))
اگر می خواستم راه به انتخاب این عسل مصفا و مغز گندم و بافته ابریشمی داشتم اما هرگز هوای من بر من غلبه نکند ومرا به گزینش خوراکی ها نکشاند و شاید در حجاز و یا یمامه کسانی سر به بالین گذارند کخ یک شکم سیر نخوردند و به یک تکه نان نیازمندندو یا من با شکم پر بخوابم در حالی که در اطراف من شکمهای خالی و جگرهای تشنه وجود دارد و چنان باشم که شاعر گفت: چه دردی از این بالاتر که تو با شکم پر بخوابی و در اطراف تو کسانی باشد که سخت گرسنه و به تکه گوشتی نیازمند باشد.
در احادیث نبوی وروایات اماما ن معصوم به صراحت آمده است که آثاردنیوی انفاق برای کسی که درراه خدا خرج می کند درهمین حیات دنیوی آشکار می شود اما درآخرت پاداشی عظیم راباید انتظار بکشد.
(( یوم لاینفع مال و لا بنون الامن اتی الله بقلب سلیم)) : روزی که نه دارایی ها و نه فرزندان سود نبخشد مگر آنکه انسان با دلی پاک و سالم خدا را دیدن کند.
از جمله آثار دنیوی انفاق، وسعت روزی برای خود انفاق کننده است پیامبر (صلی الله علیه و آله)فرمود: (( استنزلوا الرزق بالصدقه)) :روزی رابا دادن صدقه، پایین آورید، و از جمله آثار انفاق در راه خدا شفای مریضها بدان وسیله است،پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: (( داووا مرضاکم بالصدقه)) بیمارهایتان را با دادن صدقه مداوا کنید. و از جمله آثار دنیوی انفاق و صدقه عبارت است از طول عمر و دفع مرگ بد. امام باقر(علیه اسلام) فرمود: همانا احسان و نکو کاری و صدقه دادن، فقر و ناداری را بر طرف می کند و بر عمر می افزاید و احسان کننده وصدقه دهنده را از هفتاد نوع مرگ بدفرجام رهایی می بخشند.
و از دیگر آثار مثبت دنیوی صدقه و احسان،برکت مال و توفیق پرداخت قرضهاست، از امام صادق (علیه اسلام) منقول است که فرمود (( الصدقه تقضی الدین و تخلف البرکة)) :صدقه،پرداخت وام را فراهم می کند و برکت باقی می گذارد.
و همچنین صدقه آینده فرزندان انسان را تأمین می کند.امام صادق فرمود:هیچ بنده ای در دنیا به طریق نیکو صدقه نداد مگر آن که خدا پس از او در مورد فرزندانش، به نکویی جانشین ساخت.
و امام باقر (علیه اسلام) فرمود: این که من خانواده ای مسلمان را کفالت کنم و شکم آنان را سیر کنم و اندامشان را بپوشانم و مانع از آن باشم که دست به سوی مردم دراز کنند، دوست داشتنی تر است در نزد من از این که دهها بلکه هفتاد بار حج بگذارم.
منبع: سایت هدانا برگرفته از کتاب فقه برای غرب نشینان، آیت الله العظمی سیستانی.
