احکام اجرت و کار مورد قرارداد

 

حضرت آیت الله مکارم شیرازی

 

انجام عمل قبل از تحقق قرار داد جعاله [احکام اجرت ]

پرسش :اگر فردی قبل از تحقق جعاله کار را انجام دهد، آیا مستحق اجرت تعیین شده در قرار داد جعاله می باشد؟

پاسخ :اگر پیش از قراردارداین کارراانجام دهدحقی نسبت به مزد ندارد.

 

 

عدم استحقاق اجرت در صورت تبرعی بودن قصد عامل [احکام اجرت ]

پرسش :اگر فردی علی رغم تعیین اجرت در قبال انجام کار در قرار داد جعاله به قصد تبرع و عدم دریافت مزد مبادرت به انجام آن کند آیا مستحق آن مزد می باشد؟

پاسخ :اگر بعد از قرارداد، کار را به قصد این که پول نگیردانجام دهد، حقّى نسبت به مزد ندارد.

 

 

اجرت قرار دادن نیمی از مال گمشده [احکام اجرت ]

پرسش :آیا قرار دادن نیمی از مال گمشده به عنوان اجرت پیدا کردن آن در جعاله اشکالی دارد؟

پاسخ :هرگاه کسى بگوید هر کس گمشده مرا پیدا کند نیمى از آن را به او مى دهم، در صورتى که عامل ازخصوصیّات و قیمت آن گمشده باخبر نباشد جعاله اشکال دارد.

 

 

عدم استحقاق اجرت در صورت نیمه تمام گذاشتن عمل [احکام اجرت ]

پرسش :در صورتی که عامل کار را نیمه تمام بگذارد آیا می تواند طلب اجرت نماید؟

پاسخ :چند صورت دارد:

1. در صورتی که فایده کار در تمام شدن آن باشد و عامل کار را نیمه کاره رها نماید ( مثلًامقدارى دنبال گمشده بگردد و بعد رها کند) هیچ حقی بر جاعل ندارد.

2. اگر انجام دادن قسمتى از کار مفید باشد (مثل این‏که قسمتى از لباس را بدوزد) در صورتى که مزد را براى اتمام کار قرار داده باز هیچ‏گونه حقّى ندارد.

3. اگر مقصود جاعل این باشد که هر مقدار عمل کند به همان مقدار مزد دریافت نماید باید مزد مقدارى را که انجام داده به عامل بدهد.

 

 

محقق شدن مورد قرارداد جعاله توسط چند نفر [احکام عامل]

پرسش :اگراقدام و عمل چند نفر منتهی و منجر به تحقق مورد قرار داد جعاله بشود، کیفیت پرداخت عوض و اجرت چگونه است؟آیااساسااجرت تعلق می گیرد یا نه؟ آیا فرقی بین جعاله خاص و عام در این مورد می باشد؟

پاسخ :در صورتی که جعاله عام باشد و عده ای همزمان در انجام آن بکوشند، مال الجُعل تعلق می گیرد.

 

 

 

شرائط “کار مورد قرار داد” در جعاله [احکام کار مورد قرارداد ]

پرسش :کاری که انجام دادن آن، موضوع جعاله و مورد قرار داد واقع می شود چه شرایطی باید داشته باشد؟

پاسخ :کار مورد قرارداد باید حرام نباشد و نیز باید نتیجه عقلایى داشته باشد، بنابراین اگر بگوید هر کسى شراب بخورد، یا هر کس در شب به جاى تاریکى برود فلان مبلغ را به او مى‏دهم این جعاله صحیح نیست.

 

 

انجام جعاله خاص توسط شخص ثالث. [احکام کار مورد قرارداد ]

پرسش :اگر جاعل در قالب جعاله خاص ،با فرد یا افراد معینی قرار داد جعاله بگذارند،اگر فردی خارج از آن جمع به انجام مورد جعاله مبادرت کند آیا از او پذیرفته می شود؟

پاسخ :خیر پذیرفته نمی شود.

 

 

حکم فسخ جعاله [احکام کار مورد قرارداد ]

پرسش :آیا در جعاله امکان فسخ آن وجود دارد؟ و در صورت فسخ چه احکامی مترتب می گردد؟

پاسخ :«جاعل» و «عامل» مى توانند قبل از شروع به کار و یا بعد از شروع آن، جعاله را فسخ کنند، ولى اگر جاعل به هم بزند باید مزد مقدار عملى را که عامل انجام داده را به او بدهد.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی .

*- ويژه نامه احكام خريد و فروش

ویژه نامه احکام جامع سایت هدانا